Sarı ırmak-Huang He ırmağı

Sarı ırmak-Huang He ırmağı


Çin'in Yangtze Irmağı'ndan sonra ikinci uzun ırmağıdır Bu akarsuya verilen Sarı Irmak adı, taşıdığı ve yatağında biriktirdiği san renkli ince topraktan kaynaklanır 5464 km uzunluğunda olan Sarı Irmak, Tibet'te doğar ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğusundaki Sarı De niz'e dökülür

Dünyanın en çamurlu akarsuyu olan Sarı Irmak Çin'in büyük ırmaklarından en kuzeyde olanıdır Denizden 4500 metre yükseklikteki dağlardan doğan Sarı Irmak yaylaları aşarak basamak basamak alçalır Her inişte dar boğazlardan geçer ve akışı sık sık kesintiye uğrar Bu sırada ırmağın akışı çok hızlı olduğundan ulaşıma elverişli değildir Kuzey Çin Ovası'nı geçerken sığlaştığından ancak küçük tekneler yol alabilir Irmağın yalnızca son 40 kilometresi ulaşıma uygundur Zheng zhou (Çöngçou) yakınındaki Halkın Zaferi Kanalı ise Sarı Irmak'ı kuzeyindeki Wei Irmağı'na bağlar Bu kanal, çunke adı verilen Çin'e özgü yelkenli teknelerin başka teknelerle birlikte Wei Irmağı ve Büyük Kanal yoluyla kuzeydeki Tiençin (Tianjin) limanına ulaşmalarını sağlar

Uzun yolculuğu boyunca çok miktarda kum ve toprak sürükleyen Sarı Irmak'ın yatağı gittikçe yükselmektedir Irmağın çevresindeki topraklardan daha yüksekte akmasına neden olan bu durum sulamayı kolaylaştırır, ama bir yandan da büyük taşkınlara, dolayısıyla can ve mal kaybına yol açar Taşkınları önlemek için setler ve barajlar yapılmıştır Irmağın taşıdığı ince sarı toprak pirinç ve darı yetiştirmeye elverişli olduğundan, ovada nüfus çok yoğundur Ama, taşkın zamanlarında Sarı Irmak bentleri aşarak Kuzey Çin Ovası'nı sular altında bırakır Binlerce insan boğulurken, ürünlerin yok olması yüzünden binlercesi de açlıkla karşı karşıya kalır

Taşkınlar Sarı Irmak'ın pek çok kez yatağını değiştirmesine de yol açmıştır 1852'den bu yana ırmağın ağzı eski yerinin kuzeyine doğru 400 kilometreden fazla kaymıştır Taşkınları denetim altına almak ve elektrik enerjisi elde etmek için Zhengzhou'un batısında büyük bir baraj ve hidroelektrik santral yapılmıştır Bir başka büyük baraj ve hidroelektrik santral da Lanzhou'un (Lançou) batısındadır