Sedir Ağacı

Sedir Ağacı




Çamgiller (Pinaceae) familyasının Cedrus cinsinde yer alan sedirler yaprakdök meyen, hoş kokulu ağaçlardır Yatay ve yayvan konumlu dallanyla görkemli bir görünüm sergileyen bu ağaçlann dört türü vardır Üçü Akdeniz Bölgesi'ne, biri Himalaya Dağları'na özgü olan bu türler dünyanın pek çok yerinde süs ağacı olarak yetiştirilir Dallara sık demetler halinde dizilen iğne biçimli yaprakları sert ve üç köşelidir Tümüyle olgunlaştığında puf arını dağıtan, fıçı biçimli, yeşil ya da morumsu kahverengi iri kozalaklan en ayırt edici özelliklerinden biridir

Sedirlerin en iyi tanınan türü Lübnan sediridir (Cedrus libani) Günümüzde yalnızca Anadolu'da ve çok sınırlı olarak da Lübnan' da kendiliğinden yetişen bu ağaçlar eskiçağlarda çok geniş ormanlar oluşturuyordu Ama o dönemlerde kerestesi saray ve gemi yapımında aranan değerli bir malzeme olduğundan, Lübnan sedirleri bilinçsizce yapılan aşın kesimler sonucu giderek tükenmiş, buna körpe fidanları yiyen keçilerin zaran da eklenince, neredeyse tümüyle yok olmuştur Ama, doğal çevrede çok azalmış olmakla birlikte, günümüzde Lübnan sediri alımlı görünümü nedeniyle birçok ülkede süs ağacı olarak yetiştirilmektedir

Hoş kokulu ve dayanıklı odunundan ise yapılarda ve mobilyacılıkta yararlanılmaktadır Ülkemizde özellikle Toros Dağlan'nda yoğunlaştığı için yaygın olarak "Toros sediri" de denen bu ağaçlar Toroslar' da 1200-2000 metre yükseklikler arasında saf ya da köknar, çam, ardıç ve dişbudak ağaçlarıyla karışık ormanlar oluşturur Aynca Orta Karadeniz'in iç kesimlerinde de sedir topluluklarına rastlanır

Kuzey Afrika'daki Atlas Dağlan'nda ormanlar oluşturan Atlas sediri (Cedrus atlanti cd) kısa yapraklan ve küçük kozalaklanyla Lübnan sedirinden ayrılır Himalaya Dağlan'nda yetişen Himalaya sediri (Cedrus deoda ra) ise sanya çalan uzun yeşil yapraklı ve sarkık dallı bir ağaçtır