Sesten Yararlanma

Sesten Yararlanma


Ses bir enerji biçimi olduğu için başka enerji biçimlerine dönüştürülebilir ve böylece çeşitli alanlarda kullanıma konabilir Ses sinyalleri telefon aracılığıyla çok uzaklara gönderilebilir, ama konuşan iki kişi arasındaki telden geçen ses dalgaları değil, değişken bir elektrik akımıdır Vericideki mikrofon ses dalgalarını bir elektrik akımına dönüştürür ve bu akım bu kez alıcıdaki elektromıknatıs aracılığıyla tekrar sese çevrilir Benzer biçimde, elektrik akımına dönüştürülmüş konuşmalar radyo dalgalarına "bindirilerek" kısa ve uzun mesafelere gönderilebilir (bak RADYO; TELEKOMÜNİKASYON)




Ses, ileride kullanılmak üzere "saklanabilir" Plaklar, magnetik bant kayıtları ve sine
ma filmlerindeki ses kuşakları bunun örnekleridir
Gemiler su derinliğini bulmak için sese dayalı bir aygıttan yararlanırlar Geminin dibindeki bir vericiden sesüstü frekanslardan oluşan ses vuruları gönderilir Bu vurular suyun içinde yol alarak deniz dibine kadar ulaşır ve oradan geri yansırlar Geri dönen ses dalgaları, genellikle gemi dibinin ters yanına takılmış bir alıcıyla yakalanır, yükseltilir ve kalemli bir kaydediciye aktarılır Kaydedicinin hareketli bir kâğıt şeridi vardır
Vuru gönderildiğinde ve bunun yankısı alındığında kalem, kâğıt üzerine belli işaretler koyar Bu işaretler arasındaki uzaklık iki olay arasındaki zamana bağlıdır Bu zamana ve sesin sudaki hızına göre yapılan bir hesaplamayla geminin seyri sırasında, verili herhangi bir noktadaki deniz dibi derinliği bulunabilir

Eğer vurunun gönderilmesi ile yankının alınması arasında geçen süre 1,8 saniyeyse, sesin sudaki hızı saniyede yaklaşık 1450 metre olduğundan, vurunun gemiden deniz dibine gidip oradan tekrar gemiye dönüşünde aldığı yol 1,8x1450=2610 metre olarak bulunur Suyun derinliği bunun yarısı kadar, yani 1305 metre demektir Kaydedici, su derinliğinin doğrudan okunabileceği biçimde ölçeklendiri lebilir Bu türden aygıtlara yankılı iskandil denir Bu aygıtlar, derinlik bulmanın dışında balık sürülerinin ya da batık gemilerin yerlerinin belirlenmesinde de kullanılabilir

Eğer sesüstü vurular suyun altında her yöne yayılacak biçimde gönderilebilirse, savaş gemileri denizaltıların varlığını, yönlerini ve uzaklıklarını saptayabilir İşte bu tür aygıtlara sonar denir
Sonar, insanın keşfettiği bir olgu değildir Bazı hayvanlar çevrelerini bu olgudan yararlanarak algılar Örneğin yarasalar kesikli sesüstü vurular göndererek uçuş halindeki böceklerin varlığını ve türünü saptayabilirler Yarasaların görme yetenekleri çok iyi olmamakla birlikte, sonarları insanı şaşırtacak kadar doğru çalışır Yunuslar da balık bulmak için yankıyla yer belirleme tekniğini kullanırlar Ayrıca birbirleriyle, sesüstü vurularla ve başka değişik seslerle iletişim kurdukları da bilinmektedir