Dut Faydaları, Dutun Tıbbi Etkileri

Dut Faydaları, Dutun Tıbbi Etkileri







■Beyaz Dut Latince Adı: Morus alba

■Kara (Siyah) Dut Latince Adı : Morus nigra

Dut - Morus nigra

Nisan mayıs aylarında çiçekler açan, meyvelerini yaz başında veren bir ağaçtır Meyvesi tüketilen ve birçok türü olan dut ağacının en çok kullanılan türleri beyaz dut (Morus alba), karadut (Morus nigra), kırmızı veya mor dut (Morus rubra) ‘tur Dut ağacı 15m’ye kadar boylanabilen kalın, uzun, silindir şeklinde gövdeye sahip bir ağaçtır Genel olarak sıcak ve ılıman iklimlerde kolayca yetiştirilen dut ağacı ülkemizde de birçok bölgede yetiştirilir Dut ağacı uzun zamandan beri meyvesinin tüketimi ve ipekböcekçiliği için yetiştirilir İpekböceği dut ağacının yaprağını çok sevdiği için dut ağacında ipekböceği oldukça sık rastlanan bir böcektir

Ayrıca çoğunlukla beyaz dut ağacı yetiştirilmesine karşın, düşük oranda karadut ve mor dut ağaçları da ülkemizde bulunmaktadır Dut ağaçlarından toplanan meyvelerden taze tüketimin yanında, karadut pekmezi, karadut reçeli, dut şurubu, pestil, köme (cevizli sucuk) gibi yiyeceklerde üretilmektedir Dut meyvesi, morus alba ve morus nigra olarak kurutulmak suretiyle de kurutulmuş dut olarak tüketilmektedir Karadut suyu da hem faydası hem de susuzluk giderici özellikleri sebebiyle oldukça yaygın olarak kullanılır

■İçindeki Maddeler (Etken Maddeler)

Thiamin quercetin,valerik asit potasyum,rutin pelar gonidin,riboflavin petunidin,morusink vano isoqercetin sanggenon, niacin p-cresol, B1, B2, B3 ve C vitaminlerini içerir Karadut meyveleri şeker, organik asitler, pektin, müsilaj, tanen de içermektedir

■Halk Arasındaki Adı

Dut adıyla kullanılır

■Dut Faydaları (Yararları) ve Tıbbi Etkileri

Morus alba (beyaz dut) ve Morus nigra (karadut) faydaları arasında taze yapraklar kanamaları durdurmak maksadı ile buruna ve derideki yaralara tampon yapılmsı sayılır Karadut şurubu gargara olarak ağız, dişeti ve boğaz hastalıklarına iyi geldiği gibi bebeklerin yakalandığı pamukçuk hastalığına da iyi gelir Dut ağacı yaprakları idrar söktürücü olarak kullanılabildiği gibi ağacın kabukları ve gövdesi de kurt düşürücü olarak ve şeker hastalığı tedavisinde kullanılır

Dut meyveleri birçok hastalığa iyi geldiği gibi romatizmal ağrılara, böbreklerdeki ağrılara, kansızlık, stres, yorgunluk, uykusuzluk gibi rahatsızlıklara da iyi gelir Ayrıca dut pekmez olarak yendiğinde ülser, gastrit gibi mide hastalıklarına iyi geldiği gibi bronşit, astım gibi akciğer rahatsızlıklarına da iyi gelir Dutun faydalarına ek olarak zeka geliştirici özelliği olması ve çocuklara yedirilmesi tavsiye edildiği de söylenebilir

Karadut pekmezi birçok faydası olmakla birlikte zeka geliştirmesi, ülser gibi mide rahatsızlıkları, astım, bronşit, boğmaca gibi akciğer rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle duttan yapılan yiyecek türleri arasında ön plana çıkmıştır Soğuk havalarda tüketilirse dut pekmezi ile vücut direnci sağlanır ve dut pekmezi iyi bir enerji deposudur Kansızlık (anemi) hastalığında da dut pekmezi tüketilmesi tavsiye edilir

Dut pestili, vücut direncini arttırdığı gibi bağışıklık sistemini de güçlendirir Bununla birlikte dut pestilinin faydalarına vücudun su kaybını azaltması ve enerji sağlaması da eklenebilir Dut pestili tüketimiyle birçok kanser rahatsızlığında iyileşme sağlandığı saptanmıştır

Karadut şurubu faydaları arasında öncelikle hazmı kolaylaştırması ve mideyi rahatlatması belirtilebilir Karadut şurubu mide salgısını arttırmasıyla birlikte sindirim düzenleyici olarak da kullanılır

Ağız yaraları ve boğaz hastalıkları için 1 fincan karadut şurubu 3 bardak suya ilave edilerek günde 5-6 kez gargara yapılır

Ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkileri için 50 gr kuru yaprak 1 lt suda kaynatılır ve günde 3 bardak içilir

Diş ağrıları için 7-10 adet dut yaprağı veya dut kabuğuna yarım litre su eklenir 10 dk kadar kaynatılır, soğutulduktan sonra ağızda gargara yapılır

Egzama tedavisi için beyaz dut yararı oldukça büyüktür Yaklaşık olarak 15 tane beyaz dut yarım lt suda 15 dk kaynatılır Daha sonra içinde dutlar bulunan su, biraz soğutularak eller 20 dk kadar bu suda bekletilir Sudan çıkarıldıktan sonra eller 45 dk kadar yıkanmamalı ve daha sonra sabun benzeri bir madde kullanmadan yıkanmalıdır Bu uygulama 2 günde bir defa egzama hastalığı geçene kadar uygulanmalıdır

İdrar söktürücü olarak günlük olarak 10-15 adet civarında dut meyvesi yenmesi tavsiye edilir

Kabızlık rahatsızlığına karşı her gün düzenli olarak 10-15 tane dut meyvesi yenirse kabızlık sorununu çözer Meyvelerin aç karnına yenilmesi kabızlık rahatsızlığının çözülmesine daha çabuk etki eder

Mide ve bağırsak iltihaplarına karşı dut şurubu yapılarak günde bir bardak tüketilmesi tavsiye edilir

■Dut Pekmezi Nasıl Hazırlanır?

Dut pekmezi yapılması için, 1-2 kg dut alınır, kaynatılması için büyükçe bir tencere seçilir Dut pekmezi genellikle karaduttan yapılır, fakat nadiren beyaz dutta tercih edilir Öncelikle dutlar yıkanarak kevgirde süzülür Pekmezin kaynatılması için dutlar tencereye konularak iyice suyu çıkana kadar yaklaşık 40-45 dk kaynatılır Daha sonra bir tülbent yardımıyla dutların suyu tane kısımlarından ayrılarak süzülür Süzülen su kısmı tekrar tencereye konularak kaynatma işlemine devam edilir 10-15dk kadar daha kaynatıldıktan sonra istenen koyuluğa geldiyse dut pekmezi hazır haldedir Soğuduktan sonra dut pekmezi servis edilebilir

■Dut Reçeli Nasıl Hazırlanır?

Dut reçeli tercihe göre karadut reçeli veya beyaz dut reçeli olarak hazırlanabilir Dut reçeli hazırlamak için 2 kg isteğe göre belirlenen dut seçilir Reçele eklenmek üzere 2 kg şeker, yaklaşık 200 gr glikoz ve 2 çay kaşığı limon tuzu temin edilir Dutlar öncelikle yıkandıktan sonra bulundukları kap içindeyken üzerlerine şeker serpilir Şekerli haldeki dutlar yaklaşık bir gün boyunca bekletilir Daha sonra tencereye konularak 40-45 dk kaynatılan dutlara, limon suyu ilave edilerek 5 dk kadar daha kaynatılarak ocaktan alınır Üzerine glikoz ilave edilerek 30 dk kadar soğutulduktan sonra kavanozlara konularak dut reçeli saklanır

■Karadut Şurubu Nasıl Hazırlanır?

Karadut şurubu yapımı için 1 kg karadut, 3 su bardağı şeker ve 1 adet limon temin edilir Şurup yapılacak olan karadutlar iyice yıkanarak temizlenir Yıkanmış olan karadutlar kaynatılacağı tencereye konularak üzerlerine şeker ilavesi yapılır Ocakta 7-10 dk bu şekilde kaynatıldıktan sonra limonun suyu karadutların üzerlerine sıkılır, 5 dk daha kaynatılır, daha sonra ocaktan alınarak soğumaya bırakılır Hazırlanan karadut şurubu kavanoz veya şişelere konularak muhafaza edilir Servis yapılacağı zaman karadut şurubunun üzerine 1 lt’nin yarısından fazlası olacak şekilde su ilave edilir

■Dut Kurusu Nasıl Hazırlanır?

İstenilen miktarda dut alınarak temiz bir bez yayıldıktan sonra üzerine dutlar serilir 1 gün boyunca güneşte kurutulur Dut kurusu hazır hale gelmiş olur

■Herhangi Bir Hastalığımız Olmadan Dutu Hastalıkları Önlemek İçin Nasıl Kullanabiliriz?

Birçok hastalığın tedavisinde kullanılan, içerisinde vücuda birçok yararlı madde bulunduran dut, günlük hayatımızda ulaşılması çok kolay bir yiyecektir Gerek karadut pekmezi gerekse dut reçelinin faydalarının oldukça büyük olması nedeniyle bu gıdalar temin edilmeli ve tüketilmelidir Böylece bağışıklık sistemi güçlenerek, vücut direnç kazanır, hastalıklara yakalanma riskleri azalır Dut faydalarını çok büyük olması nedeniyle günlük hayatta dut tüketilmesi özellikle tavsiye edilir

■Dut Zararları Veya Yan Etkileri

Beyaz dut kurusunu şeker hastalarının tüketmemesi tavsiye edilir Çünkü dut kurusu kan şekerini yükseltici etkiye sahiptir Bunun dışında herhangi bir zararı yoktur