Hava Basıncı Nedir

Hava Basıncı Nedir

yazan Hakkında Bilgi Nedir

HAVA BASINCI

Atmosfer Basıncı

Atmosferi oluşturan gazların belli bir ağırlığı vardır Gazların yeryüzündeki cisimler üzerine uyguladığı basınca atmosfer basıncı denir

Normal Hava Basıncı

45° enlemlerinde deniz seviyesinde ve 15°C sıcaklıkta ölçülen basınca normal hava basıncı denir

Cıva sütununun yüksekliği ile (normal basınç 760 mm)

Cıva sütununun ağırlığı ile (normal basınç 1033 gr)

Kuvvet birimi ile (normal basınç 1013 milibar) ifade edilir

Basınç barometre ile ölçülür Cıvalı barometre barograf aneroid baramotre ve altimetre gibi çeşitleri vardır

Cıvalı Barometre : Üstü açık bir kaba daldırılmış yukarı ucu kapalı bir cam borudur Hava basıncı boruyu dolduran cıva sütununu dengede tutar Hava basıncı azalıp çoğaldıkça cıva sütunu da alçalıp yükselir Cıvalı barometre camdan yapıldığı ve hep düz durması gerektiği için her zaman kullanımı kolay değildir

Barograf : Basıncı sürekli kaydeden ve yazıcı ucu bulunan bir tür madeni barometredir

Aneroid Barometre : Madeni barometredir Cıvalı barometrelerin kullanım alanının sınırlı olması ve taşıma zorluğu nedeniyle geliştirilmiştir

Altimetre : Madeni barometrelerin bir çeşididir Yükseldikçe basıncın azalması kuralına dayanılarak yüksekliklerin ölçülmesi amacıyla yapılmıştır

Basınç Etmenleri

Hava basıncı çeşitli etmenler altında değişiklik gösterir

Sıcaklık (Termik Etken)

Basıncı en çok etkileyen etmen sıcaklıktır Sıcaklığın günlük mevsimlik değişimine bağlı olarak basınç değişir Isınan hava genleşerek yükselir Gazların seyrelmesi nedeniyle basınç düşer ve alçak basınç alanı oluşur Soğuyan havada gaz molekülleri sıkışarak ağırlaşır Ağırlaşan gazlar yeryüzüne doğru yığılır ve yüksek basınç alanı oluşur

Yükselti

Yeryüzünden yükseldikçe; Yerçekimi Atmosferdeki gazların miktarı azalır Bunlara bağlı olarak basınç düşer

Hava Yoğunluğu (Dinamik Etken)

1m3 havanın içerisindeki gazların miktarına hava yoğunluğu denir Yoğunluk su buharına ve toz zerreciklerine göre değişir Yerçekiminin azalıp çoğalması Havanın ısınıp soğuması Yükseltinin artması Dünya’nın ekseni çevresindeki dönüşü Hava yoğunluğunun değişmesine neden olur Hava yoğunluğu arttıkça basınç yükselir yoğunluk azaldıkça basınç düşer

Yerçekimi

Dünya’nın geoid şekli nedeniyle yerçekiminin Ekvator’dan kutuplara doğru artması basıncın kutuplarda yüksek olmasının nedenlerinden biridir

Mevsim

Mevsimlerin basınç üzerindeki etkisi ılıman kuşakta belirgindir Yaz aylarında ısınmanın etkisiyle karalar alçak basınç denizler ise yüksek basınç alanıdır Kışın ise denizler alçak basınç karalar yüksek basınç alanıdır Bu durum sıcaklığın basınç üzerindeki etkisini kanıtlar

Dünya’nın Günlük Hareketi

Dünya ekseni çevresinde döndüğü için hava akımları yönlerinden sapar Sapmalar sonucu 30°enlemlerinde alçalıcı hava hareketleri ile yoğunluk arttığından basınç yükselir ve dinamik yüksek basınç alanı oluşur 60° enlemlerinde ise batı ve kutup rüzgarları karşılaşır Bu rüzgarların birbirlerini iterek yükselmesiyle 60° enlemlerinde gaz yoğunluğu azaldığından basınç düşer Böylece dinamik alçak basınç alanı oluşur

UYARI : Dünyanın günlük hareketi sonucunda hava akımlarının sapması dinamik basınç alanlarını oluşturur Dünya’nın ekseni çevresindeki hareketine bağlı olarak oluşan basınçlara dinamik basınç denir