Kazancakis Nikos

Kazancakis Nikos

Çağdaş Yunan edebiyatının önde gelen yazarlarından olan Kazancakis (18851957), filmi dünyanın her yanında ilgiyle izlenen Aleksi Zorba (1946) romanının yazarıdır
Kazancakis Girit'in Heraklion kentinde doğdu Çocukluğu adanın Osmanlı yönetimine karşı ayaklandığı dönemde geçti Bu karışıklıklar nedeniyle ailesinin kısa bir süre için gittiği Naksos Adası'nda Katolik rahiplerce yönetilen bir Fransız okulunda okudu Eğitimini Atina Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde sürdürdü Daha sonra Paris'te, ünlü felsefeci Bergson'un öğrencisi oldu Balkan Savaşı'nın başlaması üzerine ülkesine dönüp gönüllü olarak savaşa katıldı


Belirli bir yerde sürekli kalmayı sevmeyen Kazancakis sık sık Avrupa ve Asya'da gezilere çıkardı Bu gezileri sırasında İspanya, İngiltere, SSCB, Mısır, Filistin ve Japonya'yı gezen yazar II Dünya Savaşı süresince Aigina Adası'nda yaşadı 1945'te Sosyalist İşçi Birliği'ni kurarak Yunanistan hükümetinde görev aldı Ne var ki, düşündüklerini gerçekleştirebileceği siyasal ortamı bulamadı Bunun üzerine Fransa'ya giderek bir süre UNESCO'da çalıştı Daha sonra, yaşamının son 10 yılını geçireceği bu ülkede, bir kıyı kenti olan Antibes'e yerleşti Son gezisini Çin'e yaptı Bu gezi dönüşünde Almanya Federal Cumhuriyeti'nde öldü

Kazancakis yaşamı boyunca çeşitli düşünce akımlarıyla ilgilendi Hıristiyanlık ve Budacılık gibi dinleri yakından inceledi Bunların hepsinden de büyük ölçüde etkilendi Edebiyatta da benzer bir arayış içinde olan yazar, romanın dışında felsefe ve edebiyat denemeleri, gezi notları, tiyatro oyunları ve şiirler yazdı Ayrıca klasik yapıtları büyük bir ustalıkla çevirerek Yunanca'ya kazandırdı

Kazancakis gezi yazılarında, gittiği yerleri insanlarıyla birlikte anlatır Homeros'un Odysseia adlı destanını yeniden kaleme almış ama 1924'te yazmaya başladığı bu destana yeni olaylar eklemiştir Kazancakis'in düşüncelerini tüm çeşitliliği ile yansıtan 33333 dizelik bu destan 1938'de yayımlandı Yapıtın kahramanı Odysseus yapıt boyunca değişik kimliklerde ortaya çıkar Yaşadığı serüvenler süresince özgürlüğün ne olduğunu açıklamaya çalışır

Çok değişik edebiyat yapıtları veren Kazancakis asıl ününü romanlarıyla sağladı Romanlarının kahramanlarını çok iyi tanıdığı bir çevreden, Girit'ten seçmiştir Özellikle Aleksi Zorba'dakı roman kahramanı bunun en iyi örneğidir
Kazancakis, çağdaş Yunan yazarları arasında yapıtları Türkçe'ye en çok çevrilen yazarlardan biridir Toda Raba (1929), El Greko' ya Mektuplar (1961), Günaha Son Çağrı (1959), Ya Hürriyet ya Ölüm (1953) bunlardan birkaçıdır

Nikos Kazancakis


Doğum 18 Şubat, 1883
Kandiye (Heraklion), Girit Ölüm 26 Ekim, 1957
Freiburg, Almanya
Milliyet Yunan Meslek şair, yazar, filozof, oyun yazarı
Nikos Kazancakis (Yunanca: Νίκος Καζαντζάκης) (18 Şubat, 1883, Heraklion, Girit, Osmanlı İmparatorluğu - 26 Ekim, 1957, Freiburg, Almanya), Yunan yazar, şair, siyasetçi ve filozof 20 yüzyılın en önemli Yunan felsefecisi olduğu ve eserleri yabancı dillere en çok çevrilmiş olan Yunan yazarlardan olduğu düşünülmektedir Fakat şu anki şöhretine, 1964 yılında gösterime girmiş olan Michael Cacoyannis'in yönetmiş olduğu Zorba the Greek adlı sinema filmiyle kavuşmuştur Bu film, aynı ismi taşıyan kendi kitabından uyarlanmıştır


Yaşamı

Girit'te, ada hala Osmanlı yönetimindeyken, Kandiye ilinde dünyaya geldi Bu tarihlerde, Girit adasında Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlık kazanma amacıyla ayaklanmalar yaşanıyordu
Kendisinin evvelki eğitim dönemi hakkında fazla bir bilgi olmamasına rağmen, 1902'de Atina Üniversitesi'nde hukuk okumaya başladığı bilinmektedir Hukuk öğreniminden mezun olduktan sonra, 1907'de ise felsefe üstüne çalışmak için Paris'e gitti Burada Henri Bergson'la çalışma imkânı buldu


1911 yılında Galatea Alexiou ile evlendi Balkan Savaşları patladıktan sonra ise orduya katıldı Savaş bittikten sonra ülkesine geri döndü ve felsefe hakkındaki çalışmaları Yunanca'ya çevirme çalışmalarına başladı 1914 yılında, sonraki 2 yıl boyunca beraberce Yunan Hristiyan kültürünün ortaya çıkıp geliştiği yerleri gezeceği Angelos Sikelianos ile tanıştı Bu gezilerinde Sikelianos'un milliyetçiliğinden oldukça etkilenmiş olduğu belirtilmektedir


1922'den ölümüne kadar birçok ülkeyi dolaşarak, gezi yazıları formatında eserler verdi Gezdiği şehirler/ülkeler ve bu şehirler/ülkelerde bulunduğu tarihler şöyledir: Paris ve Berlin (1922 - 1924), İtalya ve Rusya (1925), İspanya (1932), ve sonrasında Kıbrıs Adası, Aegina ""(Egina)"", Mısır, Sina Dağı, Çekoslovakya, Nice, Çin ve Japonya Ayrıca Fransa'nın Nice şehrinde bulunduğu vakitlerde, Antibes yakınlarında bir villa satın almıştır




N Kazancakis'in Kandiye'deki mezarı


1926 yılında ilk eşinden boşandı ve 1945'te, vefatına kadar birlikte olacağı Eleni Samiou ile evlendi


Berlin'de bulunduğu sıralarda, komünizm ile tanıştı ve sağlam bir Lenin hayranı oldu Hiç bir zaman tamamiyle komunizme bağımlı bir yoldaş olmasa da, Sovyetler Birliği'ni ziyaret ettiği vakitlerde, Sol Muhalefet yanlısı politikacı ve yazar olan Victor Serge'nin yanında kaldı Sovyetler'de bulunduğu sıralarda, Josef Stalin'in önemli bir politik şahsiyet olarak yükselişine tanıklık etti, ve Sovyet tipi komünizmden soğumaya başladı Bundan sonra, öncesinde sahip olduğu ve milliyetçiliği ağır basan fikirleri değişmeye ve yerini daha evrensel ideolojilere bırakmaya başladı




1945'te, Yunanistan'da komünist olmayan küçük bir sol partinin başkanı oldu ve Yunan hükümetinde bakan olarak görev aldı 1 sene sonra ise bu görevinden istifa etti
1946'da, Yunan Yazarlar Topluluğu tarafından Angelos Sikelianos ile birlikte Nobel Edebiyat Ödülü için kurula tavsiye edildi 1957 yılında, bu ödülü 1 oy farkı ile Albert Camus'ye kaptırdı Camus ödülü aldıktan sonra, Kazancakis'in bu ödülü kendisinden yüzlerce kez daha fazla hakettiğini söylemiştir


1956 yılında Viyana'da Uluslararası Barış Ödülü'nü aldı
1957'nin sonlarına doğru, lösemi hastalığına yakalanmış olmasına rağmen Çin ve Japonya'ya son bir gezi turuna çıktı Dönüş yolunda ise iyice hastalanan Kazancakis, Almanya'nın Freiburg kentinde vefat etti Ortodoks kilisesi mezarlıkta defnedilmesine izin vermediğinden, Kandiye'yi çevreleyen Venedik surlarının kale burçlarından birinin altına gömüldü
Girit'te bulunan havaalanlarından birine ismi verilmiştir
Şehrin en yüksek tepesi olan Martinego’da ki mezar taşında şöyle yazar:
“ Hiç bir şey ummuyorum, (Δεν ελπίζω τίποτε,)
hiç bir şeyden korkmuyorum, (Δεν φοβούμαι τίποτε,)
özgürüm (Είμαι λεύτερος) „

Eserleri




N Kazancakis'in Atina'daki büstü


İlk yapıtı, Karma Nirvami takma ismini kullanarak 1906 yılında yazmış olduğu öykü formundaki eseri "Yılan ve Zambak"'tır 1909 yılında ise "Komedi" adındaki tek perdelik oyununu kaleme almıştır Bu oyunda kullanmış olduğu, daha çok 2 Dünya Savaşı sonrasında yaygın olarak kendisini Sartre ve Camus gibi yazarların eserlerinde gösterecek olan varoluşçu temalar göze çarpmaktadır 1910'da, Paris'teki eğitimini tamamladıktan sonra, popüler bir Yunan mitine dayanan, "İnşaat Ustası" adlı trajedisini yazıya geçirmiştir


1924'te yazmaya başladığı ve 1938'de yayımlanana kadar yedi defa yeniden yazdığı "Odysseia: Devam Kitabı" kendisinin en önemli eseri olarak görülmektedir Bu çalışma 33333 misradan oluşmaktadır ve Homeros'un Odysseia adlı eserini, yazarın bıraktığı yerden, yapısal olarak tamamen koruyarak devam ettirip tamamlamayi amaçlamıştır

Romanlar:

• 1946 - Zorba (Aleksi Zorba)
• 1954 - Günaha Son Çağrı (O Telefteos Pirasmos)
• 1954 - İsa Yeniden Çarmıha Geriliyor (Khristos Ksanastavronete)
• 1957 - Allahın Fıkarası (O Phtokhulis Tu Theu)
• 1957 - Bir İlyada Tercümesi (Omiru Iliada)

Şiirler:

• 1906 - Yılan ve Zambak (Ophis Ke Krino)

Denemeler:

• 1927 - Gezerken (Taksidevondas)

Oyunlar:

• 1928 - Odysseus (Odysseas)
• 1928 - Khristos (Isa)
• 1953 - Melissa (Melissa)

Filmler

Nikos Kazancakis'in yapıtlarına dayalı filmler:

• Zorba (film), Aleksi Zorba (1964)
• Günaha son çağrı (1988)
• Ölmesi gereken] (1957) (İsa Yeniden Çarmıha Geriliyor)