Güneş Duası Sözleri

Güneş duası sözleri
Hakkında Güneş duası sözleri




Güneş duası sözleri



Doğu Karadeniz Bölgesi, Türkiye’nin en fazla yağmur yağan bölgelerinden biridir Yaz aylarında bile günlerce yağmur yağar, arkasından her tarafı sis kaplar Yağmurlu ve sisli hava bazen haftalarca devam eder, güneş görünmez, insanları bunaltacak bir duruma getirir

Maçkalı Ömer Kayaoğlu’nun “Güneş Duası” ile ilgili kaleme aldığı şiiri, manzarayı iyi bir şekilde yansıtmaktadır:

Güneş Duası

Dumandan çiseden bıktık

Güneş duasına çıktık

On verenden beş istedik

Tanrı’dan güneş istedik

Kurutalım ilafları

Yolu şaşır arasıra

Git ıslat dedik yağmura

Su isteyen tarafları

“Artsın ekbilmesin” dedik

“Taşsın dökülmesin” dedik

Kazanları külekleri

Un koyduk kuymuk taşına

Çıktık güneş duasına

Duman örttü dilekleri1

Güneş duası, daha önce merhum Ahmet Caferoğlu tarafından Azerbaycan’da tespit edilmiş ve Şamanizm ile ilgisi bir makale ile açıklanmıştır2 Yine adı geçen yazar ağız araştırmaları yapmak için Trabzon ve Rize’de saha araştırması yaparken yörede Güneş Duası Geleneği’ni tespit etmiş, Kuzeydoğu İllerimiz Ağızlarından Toplamalar adlı eserinin ön sözünde kısa bir bilgi vermiştir3

Belirleyebildiğimiz kadarıyla konu hakkında daha sonraki yıllarda herhangi bir kapsamlı çalışma yapılmamıştır Ahmet Caferoğlu, Trabzon ve Rize’de, birbirini tamamlayacak biçimde, bir güneş duası ve bir de pratik derlemiştir4

Güneş Duası şimdiye kadar Rize, Trabzon ve Gümüşhane’de derlenmiştir Diğer yörelerde olup olmadığı bilinmemektedir Uygulama şu şekildedir: Günlerce yağmur yağar, sisli hava devam eder, güneş görünmez 5 ile 10 yaşları arasındaki çocuklar, bir araya gelip “bir publik, bubirdak (Rize), / guskuzura (trabzon) edelim” derler

Bir çalı süpürgesi bulurlar Ona kol ve bacaklar yaparlar, kırmızı renkli insan kıyafeti giydirip, başın puşi bağlanır, insana benzetmeye çalışırlar Bir kolundan bir çocuk, bir kolundan diğer bir çocuk tutar Arkadaşları da arkada Her çocuk havanın açma günü için bir gün tutar Bu dualar okunurken çocuklar, ellerindeki uzun ip bağlı torbayı, kıl torbayı ipin ucunu tutarak evin içine atarlar Ev ev dolaşıp hep birlikte dua okurlar:

Şimdiye kadar tespit edilen Güneş Duaları şunlardır:

Guza guza

Gus guzura

Allahdan güneş isderuz

Verenün teknesine bereket

Mermeyenün teknesine başum gadar

Bir kokmiş sıçan düşsün5

Abluk kubluk ne ister?

Yağ kabından yağ ister,

Tuz kabından tuz ister,

Un kabından un ister,

Allah’tan güneş ister6

Publig, publig ne ister?

Allah’tan güneş ister,

Kaşık kaşık yağ ister,

Verene bir koç oğlan,

Vermeyene kör topal kız ister7

Ey yaylacı süt ana,

Al dolaptan kaşığı,

Git kaymağın başına,

Git küleğin başına,

Yağ kabından yağ ver,

Tuz kabından tuz ver,

Un kabından un ver

Allah kırmızı güneş verecek,

Yarın otlar kuruyacak8

Ev sahibi, Güneş Duasını okuyan çocuklara istediklerini verir Ev sahibi istediklerini verdikten sonra arkalarından, yörede tavli olarak bilinen ucu yanan odun atar Çocuklar bütün evleri ziyaret ettikten sonra köyün/obanın kenarına çıkarlar, odun toplayıp bir ateş yakarlar

Topladıkları malzemeyi bir kazana atıp yemek / çorba pişirirler ve topluca yerler Yemek pişirirken yemeğin yağından sağa sola, havaya kaşık kaşık atarlar: “Allah’ım yarın kırmızı güneş ver” derler Yemek pişerken ateşin etrafında tulum/zurna ile horan veya başka bir oyun oynanır

Çalı süpürgesinden yaptıkları korkuluğu ise bir dere kenarına atarlar Çocuklar havanın açacağı günü beklemek üzere akşam dağılırlar Hangi çocuğun tuttuğu günde hava açarsa, o çocuk talihli sayılır