İçsalgılar

İÇSALGILAR :

Grekçe’den gelen içsalgı - hormon sözcüğü; yapmak, yaratmak, harekete geçirmek anlamlarına gelir Genel olarak, bedenin belirli bir bölümünde ya da organında yapılan, etkisini bütün bedende ya da bir organda gösteren kimyasal maddeleri anlatmak için kullanılır Hormonları, “içsalgı bezleri” ya da “endokrin bezler” adı verilen yapılar salgılar İçsalgı bezleri hücreler, hücre grupları, dokular ve organlar arasında haberleşme ve işbirliği yapacak bağlantıyı kurup yürütürler


Böylece canlının doğal ve toplumsal çevreye uyumunda yardımcı olurlar Genel olarak, içsalgı bezlerinin yerine getirdiği görev; üreme, büyüme, değişik organlar, sistemler ve dış çevre arasında uyum sağlama biçiminde özetlenebilir İçsalgı bezlerinin bedensel ve ruhsal işlevler üzerinde etkili olabileceği görüşü, çok eski çağlara kadar uzanır Yapılan araştırma ve çalışmalar sonucu, içsalgı bezleri ve bunların oluşturdukları çeşitli kimyasal maddelerin, beden ve ruh üzerindeki etkilerinin önemi ortaya çıkmıştır



Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan araştırmalar, cinsiyetle ilgili bezlerin çıkarılması sonucu, cinsiyetle birinci ve ikinci derecede ilgili organlarda gerileme ve buna bağlı olarak da kişilik ve davranış değişmeleri olduğunu göstermiştir Ayrıca hipofiz, tiroid, böbreküstü bezlerinin salgılarının da zeka ve duygulanım gelişmesinde önemli rol oynadığı kabul edilmiştir Gerçekten de küçük yaşlarda tiroid bezinin az çalışması sonucu zeka gelişmesinin durması ya da yavaşlamasına bağlı hastalık durumları bilinmektedir İçsalgı bezlerinin dengeli ve düzenli çalışmasını ve denetimini, hipofiz sağlar Hipofizin sinir sistemiyle sinirsel ve kimyasal ilişkisi vardır


Yani, içsalgı bezlerinin çalışması, doğrudan ya da dolaylı olarak sinir sistemiyle bağlantılıdır Böylece, içsalgı bezlerinin çalışmasıyla sinir sistemi arasında bir geri denetimden söz edilir Bu tür denetimle, bedensel ve ruhsal denge için gerekli olan içsalgı düzenlenmiş olur Günümüze dek içsalgı bezlerinin işlevi ve görevindeki aksaklıklara bağlı, yüzlerce hastalık tablosu bildirilmiştir Bu tabloların temel özelliği, hemen hepsinde, bedensel hastalıklar yanında, kişilik ve davranış bozukluklarının da bulunmasıdır Bütün bunlardan çıkarılacak sonuç ise, cinsiyet, zeka, mizaç, duygulanım gibi kişiliğin oluşmasında rol oynayan katmanların gelişmesinde içsalgı bezlerinin önemli bir yerinin olduğudur



“Yaşam Ritmi”ne göre Kişilik :

İçsalgı bezlerinin istem dışı çalışan sinir sistemiyle birlikte yüklendikleri bir görev de, bedensel ve ruhsal işlevlerin, yaşamın belirli zamanları ve günün belirli saatlerine göre düzenlenmesidir “Yaşam ritmi” ya da “beden ve ruh saati” denilen bu görevle, insanın uykusu, uyanıklığı, çalışması, dinlenmesi, düşünmesi, duyması gibi günlük yaşamın değişmelerine uygun beden ve ruh güçleri düzenlenir Her canlıda olduğu gibi, insanların da kendilerine özgü yıllık, aylık, günlük yaşam devreleri vardır

Kimi insanın sabah erken uyanması, kimi insanın gece geç saatlere kadar uyanık kalıp çalışabilmesi, kimi insanın sabah yorgun öğleden sonra güçlü olması, kişilere özgü devrelerin yarattığı günlük değişmelerdir Benzer değişmeler, mevsimler ve aylar için de söz konusudur Kimi insan, yazın canlı ve hareketlidir Kimisi baharda daha neşeli ve verimli çalışır Bazıları, kışın uyuşuktur; kimisi, yazın isteksiz ve durgun İnsanlar, kendi saatlerini iyice tanıyıp günlük yaşamlarını buna göre düzenleyebilirlerse, daha verimli çalışıp daha kolay dinlenebilirler