Çay Ve Çayların Sınıflandırılması

Çay sınıflandırılması karıştırılan ve yanlış anlaşılan konulardan biridir Çayların sınıflandırılması dünya çapında standardize edilmemiştir ve sınıflar orijine göre farklılık gösterebilmektedir Ayrıca bir çayın sınıfı tadını ve kalitesini belirtmek zorunluluğu da yoktur Çay tadı ve kalitesi ülke orijini, çayın çeşidine ve genellikle üretildiği bölgeyle isimlendirilir, bahçe veya tarla, rakım, hasat ve hasattan sonraki işleme gibi birçok farklı faktörle belirlenir
Siyah çaylar çoğunlukla yaprak veya partikül büyüklüğü esas alınarak sınıflandırılıp satılır Çayın hasatı ve işlenmesinin yaprağın son büyüklüğü ve dolayısıyla çay sınıfı üzerinde büyük etkisi vardır Siyah çay üretiminin iki ana metodu bulunmaktadır Geleneksel Ortodoks metodu hasatta üst iki yaprağın ve tomurcuğun elle koparılmasını ve fermantasyon başlangıcına kadar kıvrılmayı gerektirir Ortodoks metodu mümkün olan tüm yaprak büyüklüklerini ve sınıflarını ürün verebilir
CTC metodu verimliliği ve uygunluğu yüzünden popülarite kazanmıştır CTC ile işlenmiş çaylar elle toplanmış veya mekanik olarak hasat edilmiş olabilir Makine ile hasat edildiğinde, CTC prosesi geleneksel üst iki yaprak ve tomurcukla beraber diğer yaprakları da işleyebilir Ürünler top top bir görünüşe sahiptirler ve her zaman kopuk yapraklıdırlar
Siyah çaylar

TGFOP
STFGFOP



OP
Orange Pekoe (OP) 8-15 milimetre uzunluğunda yaprak içeren, siyah, FOP'den daha az uç ihtiva eden bir bütün yaprak çaydır ve fırınlamadan sonra eleme yapıldığında belirli bir elek aralığından geçmez OP ' nin portakalla veya portakal tadıyla ilgisi yoktur Yaprakları eş büyüklüktedir ve uzunluğuna yuvarlanmıştır
Flowery Orange Pekoe (FOP), kaliteyi iyileştiren birçok uç içeren, bütün yaprak veya kırık yaprak, Ortodoks, siyah çaydır
Tippy Golden Flowery Orange Pekoe (TGFOP) çayda üst sınıftır Hasat sırasında üst iki yaprak ve tomurcuk elle toplanır Tomurcuk henüz tam açmamış, olgunlaşmamış yaprak ucudur Yavaş büyüme periyodları boyunca hasat edildiği zaman, bu genç tomurcukların altın sarısı bir ucu oluşur ve çaylar Flowery (çiçekli) sınıfına girerler Bu sarı uçlar bol miktarda olduğunda Tippy ve Golden terimleri de eklenir Bazen benzer çaylar içinde daha iyi kalitede olanları belirtmek için harflerin sonuna 1 veya 2 rakamları eklenir
Aynı şekilde, TGFOP ' den önce F harfi geldiğinde Finer (ince taneli) sınıf , SF geldiğinde Super Finer ( süper ince taneli) sınıf anlamına gelir Böylece SFTGFOP1'in süper ince taneli, uçlu (tippy), sarı (golden), çiçekli OP-1sınıf demek olduğu anlaşılabilir

BOP

TGBOP

GOF

BOP

OP 'den sonraki sınıf Broken Orange Pekoe (BOP) olarak isimlendirilen uçsuz, kırık yapraklardan oluşan sınıftır Tippy, Golden ve Flowery terimleri bu çeşit çay için de kullanılabilir Örneğin TGBOP uçlu, sarı, kırık yapraklı OP demektir BOPI ise OP 'den küçük yapraklı , BOP 'den büyük yapraklı ara sınıf çaylar için kullanılır Bu terim hem Ortodoks hem de CTC çayları için kullanılır
F & PF

BOP 'den daha küçük yapraklı çay sınıfı PF'dir CTC metoduyla üretildiğinde Pekoe Fanning , Orthodoks metoduyla üretildiğinde Fanning olarak anılır Bu kopuk yaprağın büyüklüğü toplu iğne başı kadardır Yüksek kalite çaylardan elemeyle ayrılmış, 1-15 milimetre boyutlarında küçük toz parçacıklardır Fannigler genellikle bütün yaprak çayları kadar iyi likör verebilirler Fanning terimi Ortodoks ve CTC çaylarında kullanılır Ortodoks çaylarına sınıftaki uç miktarını tanımlamak için Broken Orange Pekoe Fanning (BFOP) ve Golden Orange Pekoe Fanning (GOPF) terimleri eklenir
D & PD

Çabuk demlenip tad ve koyuluğunu poşet maddesinden hızla geçirebildiği için normalde poşet çaylarda kullanılan, hem Ortodoks hem de CTC çay yapraklarının en küçük parça boyutudur İzin verilen en düşük sınıf çay PD (Pekoe Dust-Pekoe Tozu) olarak bilinir PF 'de olduğu gibi CTC metoduyla üretildiğinde PD, Orthodox metoduyla üretildiğinde(Dust) D olarak isimlendirilir Literatürde bu büyüklük için "Elemeden sonra kalan en küçük kırıkk parça" açıklaması yapılır ve bazen "süprüntü" olarak anılır
Bu sınıflandırma terimleri genellikle Hindistan, Sri Lanka, Java, Sumatra, Afrika, bazı Çin çayları ve bazı diğer siyah çaylar için kullanılır Bu sınıflandırma sistemiyle ilgili olarak bütün yaprak çayların daha yüksek fiyatlara sahip olduğu ve göze daha çekici geldiği akılda tutulmalıdır Fakat kırık parçalar üstün tat ve aroma sahibi olabilirler İlaveten küçük parçalar daha hızlı demlenirler ve daha çabuk tat bırakırlar

Yeşil ve Oolong çaylar

Yeşil ve oolong çayların sınıflandırılması biraz daha karmaşıktır ve daha az kalıplaşmıştır Siyah çayın aksine, yeşil çay sınıfı ile kalite ve tad arasında doğru bir orantı vardır Yeşil ve oolong çaylar çay çeşidine, üretim bölgesine ve toplanmaya göre fiyatlandırılırlar
Her ülke kendi yeşil çayını kendi komplike terminolojisiyle sınıflandırmaktadır Japon yeşil çayları bölge, stil ve bardak kalitesine göre sınıflandırılmaktadır Genelde Extra, Choicest, Choice, Finest Fine, Good Medium, Medium, Good Common, Common, Nubs, Dust, Fanning olarak tanınırlar
Çin yeşil çayları yaprağın yaşına ve işlenmiş yaprağın stiline ve şekline göre sınıflandırılırlar Bunlar Gunpowder, Imperial, Young Hyson , Hyson, Twankay, Hyson Skin veya Dust stillerinde üretilirler Bu stil veya şekil kategorilerinin her biri farklı altsınıflar içerirler Örneğin Gunpowder toplu iğne başı büyüklüğünden yaprak büyüklüğüne kadar sınıflandırılır ve daha sonra da Extra, birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci ve sıradan Gunpowder olmak üzere alt gruba ayrılırlar

Hindistan yeşil çayları Çin yeşil çaylarına benzer şekilde sınıflandırılırlar ve Fine Young Hyson, Young Hyson, Hyson No 1, Hyson, Soumee, Fannings ve Dust yaprak stillerinde üretilirler

Pouchonglar Çin kokulu çaylarıdırlar ve bunlara Yasemin, Gardenya veya Yulan çiçekleriyle koku verilir Yasemin çayı, çayın kalitesine ve kokulandırma işleminin etkinliğine göre sınıflandırılır Yedi tane kalite standardı ve ayrıca üç tane ekstra kalite yasemin çayı üretilir Yedi kalite standardı arasında Yin Hao ve Chun Hao en iyi sınıflardır
Farmosa oolongları, Tayvan Hükümeti Çay Araştırma Ofisi tarafından geliştirilmiş kendi sınıflandırma sistemlarine sahiptirler Bunlar artan kalite sırasına göre Standard, On Good, Good, Fully Good, Good Up, Good to Superior, On Superior, Superior, Fully Superior, Superior Up, Superior to Fine, On Fine, Fine, Fine Up, Fine to Finest, Finest, Finest to Choice 'dir Fakat ticaretinde bazı üst sınıflar da içerilir ; Good Leaf, Fully Standard, Standard to Good, Strictly Superior, Choicest ve Fancy gibi
Seylan yeşil çayları, Java yeşil çayları ve kokulu oolonglar gibi daha az bilinen ve kendi karmaşık sınıflandırma sistemlerine sahip çaylar da bulunmaktadır Sınıfların bazıları onları daha da karmaşık yapan alt bölümlere sahiptirler
3000 'den fazla çeşidi ve binlerce kombinasyonu ile her zevke uygun bir çay veya çay harmanı vardır Çayın tam olarak zevkini çıkarabilmek için çayı uygun şekilde demlemek önemlidir Her zaman soğuk şişelenmiş veya filtre suyla başlanmalıdır Su kaynama noktasına kadar getirilmeli ve çeşidine, istenilen sertliğe göre çay 3-5 dakika demlenmelidir

Siyah Çay Çeşitleri

Çay sınıflandırılması karıştırılan ve yanlış anlaşılan konulardan biridir Çayların sınıflandırılması dünya çapında standardize edilmemiştir ve sınıflar orijine göre farklılık gösterebilmektedir Ayrıca bir çayın sınıfı tadını ve kalitesini belirtmek zorunluluğu da yoktur

Çay tadı ve kalitesi ülke orijini, çayın çeşidine ve genellikle üretildiği bölgeyle isimlendirilir, bahçe veya tarla, rakım, hasat ve hasattan sonraki işleme gibi birçok farklı faktörle belirlenir Siyah çaylar çoğunlukla yaprak veya partikül büyüklüğü esas alınarak sınıflandırılıp satılır Çayın hasatı ve işlenmesinin yaprağın son büyüklüğü ve dolayısıyla çay sınıfı üzerinde büyük etkisi vardır Siyah çay üretiminin iki ana metodu bulunmaktadır Geleneksel Ortodoks metodu hasatta üst iki yaprağın ve tomurcuğun elle koparılmasını ve fermantasyon başlangıcına kadar kıvrılmayı gerektirir Ortodoks metodu mümkün olan tüm yaprak büyüklüklerini ve sınıflarını ürün verebilir CTC metodu verimliliği ve uygunluğu yüzünden popülarite kazanmıştır CTC ile işlenmiş çaylar top top bir görünüşe sahiptirler ve her zaman kopuk yapraklıdırlar

Siyah çayların sınıflandırılması partikül yapılarına göre olmaktadır İlk önce iki ana kategoriye bölünmektedir; yaprak (unbroken) ve kırık (broken) çaylar

Çay ticaretinin %95'i broken çaylar ile olmaktadır Buna neden küçük partiküller halinde olması, daha az yer kaplaması, daha sert ve koyu dem vermeleri sayılabilir Çayların sınıdlandırılması onların kalitelerinide belirtilmesi anlamından ziyade onların partikül büyüklüklerinden fazla bir anlam taşımamaktadır

P

P

Pekoe

Çay fidanının ikinci yaprağından üretilen, bütün yaprak, siyah çaydır "Pekoe" Çincede "beyaz saç " anlamına gelir ve genç çay yapraklarının arka kısmının altındaki beyaz renk yüzünden erken çaylara uygulanan bir terimdir Yapraklı derecelerin en büyüğüdür Gerçek manada tamamen kıvrımlı bir karakterde olmalıdır

İyi soldurulmuş özlü yapraktan hâsıl olur ve böyle yaprak “topak” halinde kıvrılır Saf olarak adlandırılabilecek tam yapraktan olanları %1 den fazla bulunmaz Görünüş itibariyle satılır eriyiği BOP’den düşüktür Piyasada daha çok tam yaprak değil, kesik yapraklardan oluşmuş topak halindekiler bulunur

FP

Flowery Pekoe

Uzunluğuna yuvarlatılmış, bütün yaprak, siyah çaydır 10 no’lu eleği geçen çok büyük yapraklardır Muntazam kıvrımlı bir görünüşe sahip olmalı, sap ve tabakalaşmış parçalar ihtiva etmemelidir Yaş çay elek gözü büyüklüğüne göre %20’ye kadar çıkabilir Gerçek anlamda bu oran %5 ten fazla olmamalıdır Eriyiği hafif olmakla beraber, kalite bakımından BOP’ye nazaran daha üstün olmalıdır

PEK

Pekoe

Yapraklar OP'ye göre daha kısadır ve OP gibi iyi kıvrımlı değildir Fakat genelde dem rengi daha fazladır (4)

OPA

Orange Pekoe "A"

Fırın çıkışındaki hiç parçalanmayan tüm yaprak tipi çaylardır

OP

OP

Orange Pekoe

8-15 milimetre uzunluğunda yaprak içeren, siyah, FOP'den daha az uç ihtiva eden bir bütün yaprak çaydır ve fırınlamadan sonra eleme yapıldığında 10 numaralı eleğin üzerinde kalır OP' nin portakalla veya portakal tadıyla ilgisi yoktur Yaprakları eş büyüklüktedir ve uzunluğuna yuvarlanmıştırEn çok iri kısımdan meydana gelir Tip ihtiva etmez, incedir Eriyiğide hafiftir FBOP derecesinden az daha uzun olup, en iyi şekilde kıvrımlı ve tel gibi olmalıdır Bu sınıf gayet sıkı kıvrılmış yaprak ve ekseriya uzun gevrek yapılı saptan ibarettir %1-8 arasında değişebilir

FOP

Flowery Orange Pekoe

Kaliteyi iyileştiren birçok uç içeren, bütün yaprak veya kırık yaprak, Ortodoks, siyah çaydır

TGFOP

Tippy Golden Flowery Orange Pekoe

Çayda üst sınıftır Hasat sırasında üst iki yaprak ve tomurcuk elle toplanır Tomurcuk henüz tam açmamış, olgunlaşmamış yaprak ucudur Yavaş büyüme periyodları boyunca hasat edildiği zaman, bu genç tomurcukların altın sarısı bir ucu (tomurcuk) oluşur ve çaylar Flowery (çiçekli) sınıfına girerler Bu sarı uçlar bol miktarda olduğunda Tippy ve Golden terimleri de eklenir

Bazen benzer çaylar içinde daha iyi kalitede olanları belirtmek için harflerin sonuna 1 veya 2 rakamları eklenir

Aynı şekilde,

TGFOP' den önce F harfi geldiğinde Finer (ince taneli) sınıf,

SF geldiğinde Super Finer (süper ince taneli) sınıf anlamına gelir

Misal olarak SFTGFOP1 denildiğinde:

Süper ince taneli, uçlu (tippy), sarı (golden), çiçekli OP

"1" O tip çayın en üstünü olduğu ifade edilmek istenir

BOP

Broken Orange Pekoe (BOP) olarak isimlendirilen uçsuz, kırık yapraklardan oluşan sınıftır Tippy, Golden ve Flowery terimleri bu çeşit çay için de kullanılabilirTGBOP uçlu, sarı, kırık yapraklı OP demektir

BOP

Broken Orange Pekoe

Tamamen hakiki bir BOP yalnız kıvırma makinesinde kırılmış olan yapraktan ibaret bulunmalıdır 10 nolu elek gözünden geçen fakat 18 nolu elekten geçmemiş parçalardan meydana gelir Mahsulün takriben %50’sini teşkil eder

BOP1,

Broken Orange Pekoe One

BOP1 ise OP 'den küçük yapraklı, BOP'den büyük yapraklı ara sınıf çaylar için kullanılır Bu terim hem Ortodoks hem de CTC çayları için kullanılır

BP,

Broken Pekoe

BOP büyüklüğünde bazen daha uzun olabilir Parça uçlarının kırık olması nedeniyle kolayca tanınabilir BOP kadar siyah değildir Tip ihtiva etmez Normalde %5 oranındadır

FBOP

Flowery Broken Orange Pekoe

Tip miktarı fazladır Parçalar BOP ortalamasından daha uzun ve iyi kıvrımlı görünüşe sahip olmalıdır Ortalama %10 nispetinde tatminkârdır Eriyik özelliğinden ziyade görünüşü itibariyle ehemmiyetlidir

F & PF

BOP 'den daha küçük yapraklı çay sınıfıdır

Fanning terimi Ortodoks ve CTC çaylarında kullanılır

CTC metoduyla üretildiğinde (PF) Pekoe Fanning, Ortodoks metoduyla üretildiğinde Fanning (F) olarak anılır Yaprak büyüklüğü toplu iğne başı kadardır Yüksek kalite çaylardan elemeyle ayrılmış, 1-15 milimetre boyutlarında küçük toz parçacıklardır

Fannigler genellikle bütün yaprak çayları kadar iyi likör verebilirler

Ortodoks çaylarına sınıftaki uç miktarını tanımlamak için Broken Orange Pekoe Fanning (BFOP) ve Golden Orange Pekoe Fanning (GOPF) terimleri eklenir

BOPF

Broken Orange Pekoe Fanning

Piyasa talebine göre 14,16 veya 18 nolu eleklerden geçen küçük ebatlı çaylardır

BOP ile birlikte toplam oranları genelde %70’dir

Çabuk demlenme özellikleri sebebiyle kuvvetli ve renkli eriyikler hasıl ederler

BPF

Broken Pekoe Fanning

BOPF’nin büyüklüğüne sahiptirler Fakat görünüş bakımından gayet kötüdürler Kahverengimsi renkte ve pulsu görünüştedirler

FBOPF

Flowery Broken Orange Pekoe Fanning

Yüksek miktarda tip ihtiva eden BOPF’dir

D & PD

Çabuk demlenip tad ve koyuluğunu poşet maddesinden hızla geçirebildiği için normalde poşet çaylarda kullanılan, hem Ortodoks hem de CTC çay yapraklarının en küçük parça boyutudur İyi bir toz gayet siyah olmalı, lif ihtiva etmemelidir Tozun görünüşü savurma ile ayarlanır ve daha kahverengi olanları D2, D3 … diye sınıflandırılır

İzin verilen en düşük sınıf çay PD (Pekoe Dust-Pekoe Tozu) olarak bilinir PF 'de olduğu gibi CTC metoduyla üretildiğinde PD, Orthodox metoduyla üretildiğinde (Dust) D olarak isimlendirilir (2)

Literatürde bu büyüklük için "Elemeden sonra kalan en küçük kırık parça" açıklaması yapılır ve bazen "süprüntü" olarak anılır

D Dust(2)

Bu sınıflandırma terimleri genellikle Hindistan, Sri Lanka, Java, Sumatra, Afrika, bazı Çin çayları ve bazı diğer siyah çaylar için kullanılır Bu sınıflandırma sistemiyle ilgili olarak bütün yaprak çayların daha yüksek fiyatlara sahip olduğu ve göze daha çekici geldiği akılda tutulmalıdır Fakat kırık parçalar üstün tat ve aroma sahibi olabilirler

İlaveten küçük parçalar daha hızlı demlenirler ve daha çabuk tat bırakırlar (2)