Zeytinbağı - Tirilye

Zeytinbagi ya da eski adiyla Tirilye, Güney Marmara sahilinin en güzel ve sakin yerlesim alanlarindan biri Mudanya`dan sonra zeytin agaçlari ve kir çiçekleriyle bezenmis yamaçlardan geçen, deniz manzarali ve virajli 11 km`lik yol, tepeden inerken Marmara`nin mavisini ve Tirilye`nin kiremit çatilarini gözler önüne seriyor

Eski bir Bizans yerlesimi olan Tirilye, 14 yüzyildan sonra Osmanli Imparatorlugu`nun egemenligine girmis 1924`e kadar Türklerle Rumlar`in birlikte yasadigi kasabaya, mübadele sonrasi Selanik`ten gelen göçmenler yerlestirilmis Temel ugras olan zeytincilik, kasabanin adina da yansimis; 1963`te adi "Zeytinbagi" olmus ancak Tirilye adi da halen kullaniliyor

TIRILYE ADI NEREDEN GELIYOR?
Kasabanin adinin kaynagiyla ilgili üç farkli hikaye anlatiliyor: Cenevizliler zamaninda korsanlarin saldirisina karsi koymak için Sivzi, Kapanca ve Tirilye köylerinin Tirilye adi altinda birlestigi söyleniyor Baska bir hikayeye göre Iznik`te baspiskoposun aforoz ettigi üç papazin buraya yerlesmesi nedeniyle kasabaya "Tri: üç; ilya: aziz" anlamina gelen bu ad verilmis Üçüncü hikayede ise Tirilye`de dere agzinda bol bulunan barbunya baliginin Dogu Roma`nin baskenti Istanbul`a gönderildigi anlatilir Kasaba bu yüzden Latince`de kirmizi balik anlamina gelen Tirilye adiyla anilmis
GEÇMISE YOLCULUK
Tarihi mimari dokusunu korumayi basarmis kasabanin sokaklarinda, insan geçmise yolculuk yapmis gibi oluyor Yer yer çirkin beton binalara rastlansa da burasi daracik sokaklari ve evleriyle bir `mimarlik tarihi laboratuari` gibi Zaten mimarlik okullari da buraya egitim gezileri düzenliyor Kasabadaki tarihi evlerin bazilari restore edilmis ama çogu bakimsiz Geleneksel mimarinin tipik örnekleri olan Tirilye evleri bu halleriyle hüzünlü görünüyor Tirilye, yasayan bir kasaba Halki güleryüzlü ve sicak Yasam sokaklarda da devam ediyor Evlerinin önünde zeytin satan kasabalilar, asirlik çinarlarin gölgesinde çaylarini yudumlayanlar, kapilarinin önünde disleriyle sohbete dalmis kadinlar ve oynayan çocuklar

TIRILYE EVLERI
Bugün kasabayi bastan basa geçen caddenin yerinde eskiden dere akarmis Yamaçlardan gelen sokaklar bir yapragin damarlari gibi bu caddeye baglaniyor Bu sokaklarda birbirinin görüsünü engellemeyecek sekilde yerlesmis olan Tirilye evleri, 19 yüzyil sonu ve 20 yüzyilin basindan kalma

1980`de sit alani ilan edilmesi, her iki toplumun yasam özelliklerini mimarilerinde sergileyen bu evlerin, günümüze kadar gelebilmesini saglamis Baslica geçim kaynagi ipekçilik ve balikçilik olan Rumlar`in iki veya üç katli evlerinin insan yasamina ayrilan üst katlarina ipekböcekleri için kozaliklar eklenmis Daha sonra ipekböcekçiliginin yerini zeytincilik aldigi için, zemin katlardaki ahirlar zeytin depolarina dönüsmüs Evler tüm Bursa yöresinde oldugu gibi, ahsap strük-tür üzerine bagdadi siva uygulanarak insa edilmis Yogun bir yerlesme olan Tirilye`de arsalar yetersiz olsa bile ev estetiginden ödün vermeyen ustalar, çikmalarla tasarimlarini zenginlestirmisler