Gulf Stream-Okyanuz Akıntısı

Gulf Stream-Okyanuz Akıntısı




Gulf Stream en önemli okyanus akıntılarından biridir Atlas Okyanusu'nun kuzeyindeki su yüzeyinde saat yönünde ilerleyen büyük akıntının bir parçasını oluşturur {bak Atlas Okyanusu; Deniz akintilari; Denizler ve Okyanuslar) Gulf Stream'in ilk kez, 16 yüzyılda Atlas Okyanusu'nu geçerek Yenidünya'ya giden İspanyol denizcileri farkına vardı 18 yüzyılda, aralarında Benjamin Franklin'in de bulunduğu bilim adamları, 19 yüzyılda ise bir ABD araştırma grubu bu akıntıya ilişkin daha ayrıntılı araştırmalar yaptılar Bu konudaki en önemli çalışmayı 1930'da ABD'de, Massachusetts'deki Woods Hole Okyanusbilim Enstitüsü yaptı (Aynı enstitü 1986'da batık yolcu gemisi Titanic'm yerini de saptamıştı) Günümüzde ise yörüngeye oturtulan yeni uydular aracılığıyla Gulf Stream'in haritası çıkarıldı


Alize rüzgârlarının etkisiyle {bak ALİZE RÜZGÂRLARI) ekvator yakınlarındaki ılık, tuzlu su kütlesi geniş bir akıntı biçiminde önce Karayib Denizi'ne, oradan da Meksika Körfezi'ne sürüklenir Bu ılık akıntı Florida'nın güneyindeki boğazdan Gulf Stream olarak ortaya çıkar Bu noktada lacivert renkte, 65 km genişliğinde ve 600 metre derinliğindedir
Saatte 6 km hızla ilerler ve yüzeyde su sıcaklığı 26°C29°C arasında değişir Giderek genişler, sığlaşır ve yavaşlar, ABD'nin doğusundaki Kuzey Carolina kıyılarını izleyerek Hatteras Burnu'na doğru akmaya başlar Burada batı rüzgârlarının ve dünyanın dönüşünün etkisiyle kuzeydoğuya yönelir Newfoundland'in birkaç yüz kilometre açıklarına gelir Yolu üzerinde, kıyı boyunca güneye doğru akan soğuk Labrador Akıntısı'nı geçer Akıntılar birbirine karışmaz ve burada suyun sıcaklığı birkaç metrede 10°C kadar fark edebilir İki akıntıyı ayıran bu bölgeye "soğuk duvar" denir Bölgeden geçen bir gemi, çok ilginç bir biçimde su sıcaklığını pruvasında 1°C, kıç tarafında ise 13°C olarak ölçmüştür Gulf Stream'in üzerindeki sıcak ve nemli hava, yanından geçen soğuk akıntının etkisiyle yoğunlaşır ve bölgede yoğun bir sis oluşur Bu tehlikeli sis Grand Sığlığı'ndaki balıkçılık alanlarını etkiler


Newfoundland'in doğusunda geniş ve yavaş bir akıntıya dönüşen Gulf Stream, Avrupa'ya doğru ilerler Bu bölgedeki adı Kuzey Atlas Okyanusu Akıntısı'dır Okyanusun ortalarında bu akıntı ikiye bölünür Bir bölümü güneye döner ve Kanarya Adaları Akıntısı'nı oluşturur Bu akıntı Kuzeybatı Afrika'yı geçerek batıya yönelik Ekvator Akintısı'yla birleşir Öbür bölümü ise Fransa, Britanya Adaları, Norveç, İzlanda ve Spitzberg (bugün Svalbard) kıyılarına ulaşır Akıntı hâlâ sıcaktır Böylece kıyılarını etkilediği ülkeler aynı enlemdeki başka ülkelere göre daha yumuşak bir kış geçirir Örneğin, Kanada'daki Labrador ve St Lawrence Körfezi kıyıları buz tutarken, aynı derecede kuzeyde yer alan İngiltere'de buzlanma olmaz Norveç kıyılarında kış boyunca buz görülmezken, İsveç'in kıyıları üç ay boyunca buzlarla kaplanır