Glikoz-şeker

Glikoz-şeker



Glikoz, kimyada "şeker" adı altında toplanan çok sayıda karbonhidrattan biridir (bak KARBONHİDRATLAR) Olgunlaşmış meyvelerde, çiçeklerin balözünde ve balda, insanların ve hayvanların kanında bulunduğu için üzüm şekeri, kan şekeri gibi adlarla da anılan bu bileşiğin molekül formülü C6Hi206'dır

Glikoz molekülleri uzun zincirler halinde birbirine bağlanarak bitkilerdeki nişasta ile selülozu ve hayvanlardaki glikojeni oluşturur Nitekim sanayide kullanılan glikoz genellikle patates ya da mısır nişastasının seyreltik hidroklorik asitle birlikte ısıtılmasıyla elde edilir Şekerkamışı ile şekerpancarından elde edilen sükrozun (sofra şekerinin) bileşiminde de gene bir şeker olan früktoz moleküllerine bağlanmış glikoz bulunur Glikoz, bütün öbür şekerler gibi kolayca mayalanarak etil alkolü oluşturur (bak Alkol; Mayalanma)

Glikoz kanda çok az miktarda bulunmasına karşılık vücudun temel enerji kaynağıdır Besinlerle alman daha karmaşık yapılı karbonhidratların, yağların ve proteinlerin parçalanmasıyla açığa çıkan bu bileşik hücre içindeki bütün biyokimyasal tepkimeler için gerekli enerjiyi sağlar Vücut, serbest şeker

halinde kan dolaşımına katılan glikoz moleküllerini gerektiğinde kullanmak üzere glikojen biçiminde depolayabilir Kandaki glikoz miktarının hep aynı düzeyde tutulmasını sağlayan doğal denetleme mekanizmalarının görevini yerine getirememesi ise şeker hastalığına yol açar (bak Şeker Hastaliği)

Glikoz, şekerpancarından elde edilen sükroz kadar güçlü bir tatlandırıcı değildir Ama daha ucuz olduğu için şekerleme ve reçel yapımında çok kullanılır Üstelik hızla özümsenip kana karıştığı için hastalara ya da yarışmaya katılacak atletlere de enerji kaynağı olarak genellikle glikoz hapı verilir