Eğreltiotlarının çoğalması

Eğreltiotlarının çoğalması


Sonbaharda, olgunlaşmış bir eğreltiotu yaprağının arka yüzünde çizgiler halinde dizilmiş ya da küçük Öbekler biçiminde gruplaşmış toz gibi ufalanan küçük kahverengi lekeler belirir Bu lekelere bir büyüteçle bakarsanız, sporkesesi denen yuvarlak torbacıklardan oluştuğunu görebilirsiniz Bu keselerin her birinde spor denen yüzlerce üreme hücresi bulunur Hatta bu incelemeyi havanın kuru olduğu mevsimde yaparsanız, belki sporkeselerinin patladığını ve içlerindeki sporların bir toz bulutu gibi çevreye yayıldığını bile izleyebilirsiniz

Bu sporlar doğrudan yeni bir eğreltiotuna dönüşmediği için gerçek anlamda tohum sayılmaz Gerçekten de nemli toprağa düşen her spor çimlenerek önçim (protal) denen bir hücreler topluluğuna, yani bir gametofite dönüşür Bir süre sonra, bu bitkiciğin erkek ve dişi üreme organları spermalar ile yumurta hücrelerini üretir Spermalardan birinin bir yumurta hücresini döllemesiyle de yeni bir eğreltiotu gelişir Bu bitki başlangıçta eğreltiotunun küçük bir kopyası gibidir; toprağın içine doğru uzanan minicik bir kökü ve havaya doğru yükselen bir yaprak taslağı vardır Bu yavru bitkinin olgunlaşıp spor üretebilecek duruma gelmesi yıllar sürer Erginleşince her sonbaharda o da çevresine binlerce spor saçar ve böylece bitkinin yaşam çevriminde önce spor, sonra gamet (sperma ve yumurta hücresi) ürettiği evreler dönüşümlü olarak birbirini izler Buna "döl değişimi" denir

Eğreltiotlarının birkaç türü önçim olmaksızın da çoğalabilir Bu grubun en tipik örneği olan yürüyen eğreltide {Camptosorus sibiricus) yaprakların toprağa değen uçları köklenerek tıpkı çilekte olduğu gibi yeni bitkiler oluşturur

Eğreltiotu sporlarını ıslak bir ortamda, örneğin çürümüş yosunların arasında kolayca çimlendirebilirsiniz Bunun için yapacağınız tek şey eğreltiotu yapraklarının alt yüzündeki sporları bu ıslak yosunların arasına silkeleyip, üzerlerine bir cam kavanoz kapattıktan sonra bu küçük bahçeyi gölgelik bir yere bırakmaktır Sporların canlılığını koruyabilmesi için yosun çürüğünü sürekli ıslatmayı unutmazsanız birkaç hafta sonra önçimlerin yeşermeye başladığını görürsünüz