Elektrikli Balıklar

Bazısı denizde, bazısı tatlı sularda yaşayan yüzlerce tür elektrikli balığın ortak yanı, geliştirdikleri savunma ve avlanma yöntemidir Bu balıklar düşmanlarından korunmak ya da avlarını etkisiz duruma getirmek için vücutlarında ürettikleri elektrik akımına

güvenirler Kas ve sinir dokusundan oluşmuş özel organlarca üretilen bu elektrik akımı çoğu kez iğne batması gibi hafif bir etki yaratacak kadar zayıftır Oysa bazı türler insanı bile sersemletebilecek, hatta tehlikeli biçimde çarpacak kadar güçlü bir elektrik akımı üretebilirler Bu olay gerçek anlamda bir elektrik boşalması, yarattığı etki de elektrik akımının vücuda girmesinden kaynaklanan gerçek bir elektrik çarpmasıdır
Oysa çarpan balıklar denen başka bir grubun vücutta yarattığı batma, yanma ve ağrı duyumu elektrik akımından değil, bu balıkların yüzgeç ya da kuyruklarındaki


dikenlerinden akıttıkları zehrin yakıcı etkisinden ileri gelir (Ayrıca bak Çarpan Baliklar)
Elektrikli balıkların en tanınmış üyesi, gerçek yılanbalıklarıyla hiçbir akrabalığı olmayan elektrikli yılanbalığıdır (Electrophorus electricus) Sazan balıklarıyla aynı takımdan olan bu tatlı su balığı 2,5 metreyi bulan ince uzun gövdesi ve pulsuz, kaygan derisiyle yılanbalıklarını andırır Gövdenin yaklaşık beşte dördü, özellikle kuyruk bölümü elektrik organlarıyla kaplıdır Güney Amerika'daki akarsu ve göllerde yaşayan bu balığın bir seferde ürettiği toplam elektrik gerilimi 500600 volt düzeyindedir Böyle bir elektrik boşalması da suyun sığ yerinden geçen bir atı ve üzerindeki biniciyi felç edebilir Bu balıkların ürettiği daha hafif elektrik dalgaları ise radar işlevi görerek bulanık sularda yollarını bulmalarına yardımcı olur


Elektrikli balıkların bir başka grubu da uyuşturanbalığı ya da torpilbalığı adıyla bilinir Bu balıkların yaklaşık 2 metre uzunluğundaki en iri türü (Torpedo nobiliana) Atlas Okyanusu'nda yaşar ve zamanının büyük bölümünü deniz tabanındaki kumlara gömülerek geçirir Başının iki yanında güçlü bir akım üretebilen elektrik organları vardır Başın üstündeki artı kutup ile alttaki eksi kutup arasında akan bu elektrik boşalması oldukça güçlüdür Bu etkiyle bir anda sersemleyen balıklar ve öbür deniz canlıları

uyuşturanbalığına yem olmaktan kurtulamazlar Uyuşturanbalıkları normal olarak insanlara saldırmayan zararsız balıklardır Ama sığ sularda üstlerine basıldığı zaman, vücutlarında biriken elektriği bir anda boşaltır ve yetişkin bir insanı bile sersemletebilirler Yavru ya da genç balıklar ancak bir el fenerinin ampulünü yakacak kadar zayıf elektrik akımı üretebilirken, büyük uyuşturanbalıklarının ürettiği akım neredeyse küçük bir elektrik motorunu çalıştırabilecek güçtedir

Afrika'nın bütün akarsu ve göllerinde, özellikle Nil Irmağı'nda çok sık rastlanan elektrikli yayınbalığı (Malapterurus electricus) da derisinin altındaki özel kas dokusundan elektrik üretir En büyük örneklerinin uzunluğu 1 metreyi, ağırlığı 20 kilogramı aşan bu balığın 450 voltluk elektrik boşalımı da insanı tehlikeli biçimde çarpabilir
Elektrikli balıkların vücudundaki elektrik boşalması sürekli değildir; biriken elektriği boşalttıktan sonra yeniden elektrik üretip depolayabilmeleri için aradan bir süre geçmesi gerekir