Çad-çad Gölü

Çad-çad gölü


Çad,Orta Afrika'da, dört yanı karayla kuşatılmış bir ülkedir Kuzeyinde Libya, batısında Nijer ve Nijerya, güneyinde Kamerunve Orta Afrika Cumhuriyeti, doğusunda Sudan vardır

Ülkedeki en etkileyici doğal görünüm Nijerya sınırındaki Çad Gölü'dür Sığ olan Çad Gölü Sari Irmağı'yla beslenir Sular yükseldiği zaman 25900 km2 olan göl alanı, çekildiğinde 10360 km2 olur Gölde balık boldur Çad üç ana coğrafya bölgesine ayrılır En çok yağış alan güney bölgesi fundalıklar, yüksek otlar ve yaprak dökmeyen ağaçlarla kaplıdır Burası ülkenin en zengin tarım bölgesidir Kuzeye gidildikçe yağış azalır ve otlaklar cılızlaşır Bu bölgede fil, zürafa, aslan ve çita gibi hayvanlarla zengin bir yabanıl yaşam vardır Çad'ın kuzey bölümü çok az yağış alır; 3415 metre yükseklikteki volkanik Tibesti Dağlan'nın kuzey yamaçları Sahra Çölü'ne kadar uzanır

Çad'da değişik din ve dilleri olan ve çok çeşitlilik gösteren bir nüfus vardır Nüfusun çoğunluğu daha verimli olan güneydedir Çölde ise göçebe Araplar yaşamaktadır
Ülkenin başlıca ürünleri pamuk, pirinç, darı ve mısırdır Sığır yetiştiriciliği önemlidir Bunun yanı sıra koyun ve keçi de beslenir Çad çok yoksul bir ülkedir; kuraklık, açlık ve hastalıklar halkı kırar geçirir Sanayi gelişmemiştir Enerji kaynaklarının ve iletişim araçlarının yetersizliği ülkenin Önünde önemli bir engeldir Başkent, Sari Irmağı üzerindeki N'Djamena'dır

Çad 1900'lerde Fransız sömürgesi olana kadar Müslüman Araplar'ın egemenliği altındaydı 1910'da bugünkü Orta Afrika Cumhuriyeti, Gabon ve Kongo'yu kapsayan Fransız Ekvator Afrikası'nın bir parçası olan Çad 1960'ta bağımsız bir cumhuriyet oldu Güneydeki çoğu Fransızca konuşan Hıristiyan halkın kuzeydeki Müslümanlar üzerindeki egemenliği 1960'larda ve 1970'lerde iç savaşa yol açtı Fransa ve Libya'nın da karıştığı iç savaş ülkenin durumunu daha da kötüleştirdi

Çad’a ilişkin bilgiler

RESMİ ADI: Çad Cumhuriyeti
YÖNETİM BİÇİMİ: Danışma meclisi olan tek partili cumhuriyet
YÜZÖLÇÜMÜ: 1284000 km2
NÜFUS (1991): 5823000
BAŞKENT: N'Djamena

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1988): N'Djamena (500000), Mundu (100000), Sarh (76800)

DOĞAL YAPI: Dört yanı karalarla çevrili olan ülke, güneydeki nemli ve tropik alanlardan, kuzeydeki kurak ve çorak çöle kadar uzanır Batıdaki Çad Gölü'nün büyüklüğü mevsime göre büyük ölçüde değişir

BAŞLICA ÜRÜNLER: Darı, şekerkamışı, manyok, et, pamuk

BAŞLICA İHRAÇÜRÜNÜ: Pamuk


Çad'daki iç savaş 1980'lerin sonlarına doğru sona erdi Hissen Habre önderliğindeki Kuzey Silahlı Kuvvetleri (FAN) 1982'de Geçici Ulusal Birlik Hükümeti'ni devirerek yönetimi ele geçirmişti Ama silahlı güçlerini koruyan çeşitli gruplar arasındaki iktidar mücadelesi sürdü 198384'teki şiddetli çatışmaların ardından, Fransızlar'ca desteklenen FAN ülkede denetimi sağladı 1984'te Fransız birlikleri ülkeden çekildi Libya ise birliklerini çekmeyi reddetti ve ülkenin içlerine saldırılar düzenledi

Ama ABD ve Fransa tarafından desteklenen hükümet kuvvetlerince durduruldu 1987 başlannda ateşkes ilan edildi 1989'da yeni bir başarısız darbe girişimi oldu Yurtdışına kaçan darbecilerden General İdris Deby emrindeki birliklerle Kasım 1990'da Abeche kentini ele geçirdi ve kendini devlet başkanı ilan etti Habre ve yandaşları yurtdışına kaçtı

Deby çok partili bir demokrasi kurulacağı sözünü vermekle birlikte, yasama meclisini dağıttı ve anayasayı askıya aldı Şubat 1991'de yürürlüğe giren Temel Yasa da demokrasiye geçişi erteledi Temel Yasa 30 ay yürürlükte kalacak ve bu arada hazırlanacak anayasa halkoyuna sunulacaktı Bazı muhalefet grupları Deby'nin Yurtsever Selamet Hareketi'ne katılmaya karar verdi Eylül 1991'de Çad ve Libya arasında bir güvenlik anlaşması imzalandı Aralık 1991'de ise bir başarısız darbe girişimi daha oldu