Sera Etkisinin Yararları Nelerdir? Sera Etkisinin Zararları Nedir?

Sera Etkisinin Yararları Nelerdir? Sera Etkisinin Zararları Nedir?
Sera Etkisinin Yararları Nelerdir? Sera Etkisinin Zararları Nedir?

Sera etkisi doğal bir süreç aslında Sera etkisi, dünyada yaşam olması için gereken sıcaklığı sağlıyorrn• Su buharı, karbondioksit ve metan gazı, dünyanın üzerinde doğal bir örtü oluşturuyor Ancak fosil yakıtların kullanılması ve ormanların yok edilmesi, bu örtüyü oluşturan gazların, atmosferde normalin çok üzerine çıkmasına neden oldurn• Dünyanın yüzeyi güneş ışınları tarafından ısıtılıyor Dünya bu ışınları, tekrar atmosfere yansıtıyorrn• Dünyaya ulaşan güneş enerjisinin yaklaşık yüzde 70’i, böylece tekrar uzaya gönderlmiş oluyor Ancak bazı infrared ışınlar, sera gazları tarafından tutuluyor Bu da atmosferin, ısınmasına neden oluyorrn• Sera etkisi, dünyanın yeterince sıcak olmasını sağlıyor Ancak bazı bilim adamları, insan tarafından fazla miktarda sera gazının atmosfere verilmesinin bu karmaşık dengeyi zedelediği ve küresel ısınmaya neden olduğu görüşündernayrıca rnKüresel ısınmanın Dünya üzerindeki Fayda Ve Zararları Nelerdir?rnsoruyuda inceleyebilirsin

Sera Etkisi ve Küresel Isınma

Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır Atmosferdeki gazlar yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar (CO2, havada en çok ısı tutma özelliği olan gazdır)

Atmosferin, ışığı geçirme ve ısıyı tutma özelliği vardır Atmosferin ısıyı tutma yeteneği sayesinde suların sıcaklığı dengede kalır Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur Bu şekilde oluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine sera etkisi denir Dünya atmosferi cam seralara benzer bir özellik gösterir

Son yıllarda atmosferdeki CO2 miktarı hava kirlenmesine bağlı olarak hızla artmaktadır Metan, ozon ve kloroflorokarbon (CFC) gibi sera gazları çeşitli insan aktiviteleri ile atmosfere katılmaktadır Bu gazların tamamının ısı tutma özelliği vardır

CO2 ve ısıyı tutan diğer gazların miktarındaki artış, atmosferin ısısının yükselmesine sebep olmaktadır Bu da küresel ısınma olarak ifade edilir Bu durumun, buzulların erimesi ve okyanusların yükselmesi gibi ciddi sonuçlar doğuracak iklim değişmelerine yol açmasından endişe edilmektedir

İnsanların çeşitli faaliyetlerinin küresel ısınmaya katkısı şöyledir:
• Enerji kullanımı %49,
• Endüstrileşme %24,
• Ormansızlaşma %14,
• Tarım %13'tür

İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüzeyinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma deniyorDaha ayrıntılı açıklamak gerekirse dünyanın yüzeyi güneş ışınları tarafından ısıtılıyor
Dünya bu ışınları tekrar atmosfere yansıtıyor ama bazı ışınlar su buharı karbondioksit ve metan gazının dünyanın üzerinde oluşturduğu doğal bir örtü tarafından tutuluyor Bu da yeryüzünün yeterince sıcak kalmasını sağlıyorAma son dönemlerde fosil yakıtların yakılması ormansızlaşma hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artması gibi nedenlerle karbondioksit metan ve diazot monoksit gazların atmosferdeki yığılması artış gösterdi Bilimadamlarına göre işte bu artış küresel ısınmaya neden oluyor 1860’tan günümüze kadar tutulan kayıtlar ortalama küresel sıcaklığın 05 ila 08 derece kadar artığını gösteriyor

Bilimadamları son 50 yıldaki sıcaklık artışının insan hayatı üzerinde farkedilebilir etkileri olduğu görüşünde

Üstelik artık geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşılıyor
Hiçbir önlem alınmazsa bu yüzyıl sonunda küresel sıcaklığın ortalama 2 derece artacağı tahmin ediliyor

2007’nin de dünya genelinde kayıtların tutulmaya başlandığı son 150 yıllık dönem içinde en sıcak yıl olabileceği öngörüsü var

Peki bu sıcaklık artışı yani küresel ısınma nelere yol açıyor hayatımızı nasıl etkiliyor?

Dünya iklim sisteminde değişikliklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zirvelerden okyanus derinliklerine ekvatordan kutuplara kadar dünyanın her yerinde hissediliyor

Kutuplardaki buzullar eriyor deniz suyu seviyesi yükseliyor ve kıyı kesimlerde toprak kayıpları artıyorÖrneğin 1960’ların sonlarından bu yana Kuzey Yarıküre’de kar örtüsünde yüzde 10’luk bir azalma oldu 20’inci yüzyıl boyunca deniz seviyelerinde de 10-25 cm arasında bir artış olduğu saptandı

Küresel ısınmaya bağlı olarak dünyanın bazı bölgelerinde kasırgalar seller ve taşkınların şiddeti ve sıklığı artarken bazı bölgelerde uzun süreli şiddetli kuraklıklar ve çölleşme etkili oluyor

Kışın sıcaklıklar artıyor ilk bahar erken geliyor sonbahar gecikiyor hayvanların göç dönemleri değişiyor Yani iklimler değişiyor

İşte bu değişikliklere dayanamayan bitki ve hayvan türleri de ya azalıyor ya da tamamen yok oluyor

Küresel ısınma insan sağlını da doğrudan etkiliyor
Bilimadamları iklim değişikliklerinin kalp solunum yolu bulaşıcı alerjik ve bazı diğer hastalıkları tetikleyebileceği görüşünde

Küresel ısınma çok merak edilen bir konu biraz ek bilgi verelim:rnrnKüresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir Bu olay son 50 yıldır iyice saptanabilir duruma gelmiş ve önem kazanmıştırrnrnDünya'nın atmosfere yakın yüzeyinin ortalama sıcaklığı 20 yüzyılda 06 (± 02)°C artmıştır İklim değişimi üzerindeki yaygın bilimsel görüş, "son 50 yılda sıcaklık artışının insan hayatı üzerinde farkedilebilir etkiler oluşturduğu" yönündedir [1]rnrnKüresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının neden olduğu düşünülmektedir Karbondioksit, su buharı, metan gibi bazı gazların, güneşten gelen radyasyonun bir yandan dış uzaya yansımasını önleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkürenin fazlaca ısınmasına yol açtığı ileri sürülmektedirrnrnSu buharı, diğer sera gazlarından farklı olarak güneşten gelen radyasyonun şiddetine ve gezegenin ortalama ısısına göre sabit olan bağlı bir değişkendir Dolayısıyla küresel ısınma konusunda pasif etkiye sahiptir Ancak diğer sera gazları, yer yer bağımsız değişken olarak küresel ısınma üzerinde aktif bir etki yaratabilirler Örneğin karbondioksit, yoğun volkanik etkinlik sonucu ya da insanlar tarafından fosil yakıtların yakılmasıyla yoğun olarak atmosfere salınabilir Bu durum, gezegenin ortalama ısısından bağımsız olarak ortaya çıkabilen ve ortalama ısının artması sonucunu doğuran bir etken olarak işlev görürrnrnBugün için bilim çevrelerinde küresel ısınmadan başat rolün atmosferde karbondioksit oranının artmasına bağlanmaktadır Her ne kadar atmosferdeki karbondioksit,rnrnyeşil bitkilerin fotosentez olayında, rnkarbondioksitin litosfer yüzeyinde suda çözünmesiyle, rnatmosferden çekilmekte ise de, bu mekanizmaların kapasitesinin üzerinde karbondioksit salınımı, gezegen üzerinde sera etkisi yaratmaktadırrnrnSu buharı dışındaki sera gazları dolayısıyla gezegen yüzeyindeki ortalama ısının artması, buharlaşmanın artmasına yol açacaktır Bu ise atmosferde daha fazla su buharı, yani bulut oluşmasına yol açar Bulutlar, güneşten gelen radyasyonun bir bölümünü dış uzaya yansıtırken bir bölümünü soğurarak ısınırlar, bir bölümünü de yeryüzüne geçirirler Litosfer ve hidrosfere ulaşan bu radyasyonun da bir bölümü soğurularak ısınmaya yol açarken bir bölümü dış uzaya yansır Dış uzaya yansıyan radyasyon yeniden bulut kütlesi ile karşılaştığında, aynı olaylar yaşanır, yansıtılır, soğurulur, dış uzaya kaçarrnrnBu mekanizma, su buharı dışındaki sera gazlarının atmosferde artması sonucu bulutların sera etkisini artırmakta, küresel ısınmaya yeni bir katkıya yol açmaktadırrnrnEtkileri:rnII Dünya Savaşı sonrasında dünya nüfusu 2 kat, buna karşılık enerji kullanımı 4 kat artmıştır 1958 yılında atmosferdeki 315 ppm/m3 karbondioksit oranı 2004'te 379 ppm/m3 olmuştur ABD dünya nüfusunun %4'üne sahipken karbondioksit üretiminin %25'ini gerçekleştirmektedirrnrnThe Observer gazetesinin Şubat 2004'te yayımladığı Pentagon'a ait Küresel Isınma Raporu'na göre önümüzdeki 20 yıl içerisinde Avrupada birçok kıyı kenti sular altında kalacaktır Guardian gazetesinde 2004 yılında yer alan küresel ısınma haritasına göre bundan en az etkilenen bölgeler Türkiye ve Ortadoğu ile kıyı kesimleri hariç Kuzey Afrika'dırrnrnNedenleri:rnİklim sistemi içsel ve dışsal (insani etkiler, güneş hareketleri ve sera gazları, vb) nedenlerden etkilenmektedir İklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler Bu değişimin detaylı nedenleri açık bir araştırma alanıdır ama bilimsel çoğunluk sera gazlarının son zamanlardaki sıcaklık artışının başlıca nedeni olduğunu belirtmektedirrnrnAtmosferdeki karbondioksit (CO2) ve metan (CH4) oranlarındaki artış dünya yüzeyinin sıcaklığını yükseltmektedir CO2 oranındaki artış dünyanın yüzeyini ısıtmakta ve kutuplara yakın buzların erimesine yol açmaktadır Buzlar eridikçe yerlerini kara veya sular almaktadır Kara ve suların buza oranla daha az yansıtıcı olması güneş ışınımı emilimini arttırmakta ve dolayısıyla buzullarda daha fazla erimeye yol açmaktadır