![]() |
Okyanuslar Ve Denizler |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Okyanuslar Ve DenizlerOkyanuslar ve Denizler Okyanus, Deniz Yerküre’nin çukur yerlerini dolduran ve birbiriyle bağlantısı bulunan su kütleleri okyanusları ve denizleri oluşturur ![]() Okyanus : Kıtaları birbirinden ayıran geni su kütlelerine okyanus denir ![]() Deniz : Okyanusların kıta içlerine doğru uzanan kollarına deniz denir ![]() ![]() Kenar Deniz : Okyanus kıyılarında, okyanuslardan adalarla ayrılan denizlere denir ![]() İç Deniz : Okyanuslara boğazlar aracılığıyla bağlanan kara içlerine sokulmuş denizlere denir ![]() Okyanuslarla Denizlerin Karşılaştırılması Okyanuslarla denizlerin özellikleri birbirinden farklıdır ![]() OKYANUSLAR DENİZLER DERİNLİK Denizlere oranla derinlik daha fazladır ![]() Okyanuslara oranla derinlik daha azdır ![]() KAPLADIĞI ALAN Denizlere oranla kapladığı alan daha geniştir ![]() Okyanuslara oranla kapladığı alan dardır ![]() KARALARDAN ETKİLENME Denizlere oranla karaların sıcaklık koşullarından daha az etkilenirler ![]() Okyanuslara oranla karaların sıcaklık koşullarından daha çok etkilenirler ![]() TUZLULUK Okyanusların tuzluluğu %033,5 - %0 37,5 arasında değişir ![]() Denizler bulundukları alanların özelliklerinden daha kolay etkilenirler ve tuzlulukları daha çok değişir ![]() ![]() AKINTILAR Sürekli rüzgarların etkisiyle büyük akıntı sistemleri görülür ![]() Seviye ve yoğunluk farklarıyla oluşan küçük akıntı sistemleri görülür ![]() Deniz suyunun Sıcaklığı Deniz suyu sıcaklığının yatay dağılışı enleme, akıntılara, mevsime, yoğunluğa (tuzluluğa) buzullarla bağlı olarak değişir ![]() ![]() Aysberg (Buz dağı) : Buzullardan kopup, denize kadar ulaşan kalın buzul parçaları deniz içinde ilerlemeye devam eder ![]() ![]() ![]() UYARI : Deniz suyu sıcaklığını etkileyen temel etken enlemdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bankiz : Kutup çevresindeki denizlerde, suyun donması ile oluşan buz kütleleridir ![]() ![]() ![]() ![]() Deniz Suyunun Tuzluluğu Bir litre deniz suyunda erimiş halde bulunan madensel tuzların gram olarak ağırlığına tuzluluk oranı denir ![]() ![]() ![]() ![]() Buharlaşma : Deniz suyunun buharlaşması tuzluluğunu artırır ![]() Yağış Miktarı : Yağış miktarı arttıkça deniz suyunun tuzluluğu azalır ![]() Akarsu Sayısı ve Akım Miktarı : Denize ulaşan akarsu sayısı ve akarsuyun taşıdığı su miktarı arttıkça, deniz suyunun tuzluluğu azalır ![]() Buzul Oluşumu : Deniz suyunun karalarda buzul olarak birikmesi ya da deniz suyunun donması tuzluluğu artırır ![]() ![]() Deniz Suyunun Hareketleri Deniz suları akarsular, rüzgarlar, buzullar gibi aşındırma ve biriktirme yolu ile yeryüzünü şekillendirir ![]() ![]()
Dalgalar Dalgalar, deniz ve göllerdeki kuzey sularının periyodik salınımlarıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Rüzgarlar dışında depremler, volkanik hareketler ve deniz altında çökmelerde dalgaları oluşturur ![]() ![]() Dalga Elemanları Dalga, 4 temel elemandan oluşur ![]() ![]() Dalga Sırtı : Dalgalı bir deniz yüzeyinde suların yükselen kısmına dalga sırtı denir ![]() Dalga Çukuru : Dalgalı bir deniz yüzeyinde suların alçalan kısmına dalga çukuru denir ![]() Dalga Boyu : Birbirini izleyen iki dalga sırtı arasındaki uzaklığa dalga boyu denir ![]() Dalga Yüksekliği : Dalga sırtı ile dalga çukuru arasındaki yükseklik farkına dalga yüksekliği denir ![]() Dalga Çatlaması Dalgalar derin denizlerde kolayca oluşur ![]() ![]() ![]() ![]() Dalga Aşındırma Şekilleri Dalga aşındırmasına abrazyon denir ![]()
Dalga aşındırma şekilleri : Falez (Yalıyar) : Dalgalar aşındırma yaparken önce çarptıkları kıyı boyunca bir çentik açar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kıyı Aşınım Düzlüğü : Dalgaların kıyıyı kara içine doğru aşındırması ve kıyıyı geriletmesi ile oluşan falezler önünde az eğimli bir yüzey gelişir ![]() ![]() UYARI : Dalga ve akıntılar dik kıyılarda aşındırma; alçak ve basık kıyılarda ise biriktirme yolu ile kıyıyı şekillendirir ![]() Kıyı Birikim Şekilleri Denizin sığlaştığı yerlerde, dalgalar ve akıntılar tarafından taşınan maddelerin biriktirmesi ile oluşan şekillerdir ![]() Kumsal : Kıyılarda dalga ve akıntıların taşıdıkları maddeleri biriktirmesi ile oluşan alanlara kumsal denir ![]() ![]() ![]() Kıyı Kordonu (Kıyı Oku) : Dalga ve akıntıların kıyıdan taşıdıkları maddeleri küçük koylarda biriktirmesi ile oluşan, bir ucu karaya bağlı ve deniz doğru ok şeklinde uzanan yığıntılardır ![]() ![]() Lagün (Deniz Kulağı) : Kıyı kordonunun bir koyun önünü kapatması ile oluşan göllere lagün, deniz kulağı ya da kıyı set gölü denir ![]() Örneğin Büyük Çekmece, Küçük Çekmece ve Terkos gölleri birer lagündür ![]() Tombolo (Bağlama Seti) : Kıyı okları karaya yakın adalara doğru oluştuklarında, zamanla ada ile ana kara birbirine bağlanır ![]() ![]() ![]() ![]() Gel – Git Gel-Git, Ay’ın ve Güneş’in çekim gücünün etkisiyle Dünya’daki su kütlelerinin alçalması ve yükselmesi olayıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() UYARI : Gel-git genliğinin fazla olduğu denizlerde akarsu ağızlarında haliçler, az olduğu denizlerdeki akarsu ağızlarında ise delta oluşur ![]() ![]() ![]() Gel-Git Genliği Suların kabarma ve alçalması arasındaki seviye farkına gel-git genliği denir ![]() ![]() Bir yerdeki gel git genliği, ay ve yıl içinde de değişir ![]() Ay içinde : Ay içinde yeniay ve dolunay dönemlerinde gel-git genliği büyüktür ![]() ![]() Yıl içinde :Yıl içinde 21 Mart – 23 Eylül tarihlerinde gel git genliği büyüktür ![]() ![]() Akıntılar Deniz ve okyanus sularının kütlesel olarak yer değiştirmesine akıntı denir ![]() Dalgalar : Dalgaların kıyıya çarpması, suların bir kısmının dibe dalmasına ya da yüzeyde yön değiştirmesine neden olur ![]() Seviye ve Tuzluluk (Yoğunluk) Farkı : Seviye ve tuzluluk farkı alt ve üst akıntılara neden olur ![]() ![]() Sürekli Rüzgarlar : Yüzey suları sürekli rüzgarlarla sürüklendiği için akıntıların temel nedenidir ![]() Gel-Git : Suların kabarması ve alçalması sırasında oluşan seviye farkı akıntılara neden olur ![]() ![]() Okyanus Akıntıları Akıntıların yönleri ile hakim rüzgar yönleri arasında sıkı bir ilişki vardır ![]() ![]() Kuzey Amerika kıtasının doğu kıyısı boyunca güney enlemlere doğru inen Labrador soğuk su akıntısı ile Batı Rüzgarları ile Meksika körfezinden İskandinav yarımadasına kadar ulaşan Golfstream sıcak su akıntısı en önemlileridir ![]() Kıyı Tipleri Yer şekillerinin uzanış yönüne, kıyıdaki tabakaların özelliğine ve etkili olan dış güçlerin niteliğine bağlı olarak çeşitli kıyı tipleri belirmiştir ![]() ![]() Boyuna Kıyılar : Dağların kıyıya paralel uzandığı kıyı tipidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() UYARI : Haliçli, fiyordlu, volkanik, skyer, watt ve mercan kıyı tipleri Türkiye’de görülmez ![]() Enine Kıyılar : Dağların denize dik uzandığı kıyılarda, dağlar arasındaki çöküntü alanlarının deniz suyu altında kalmasıyla oluşmuş kıyılardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Alçak Kıyılar : Geniş ovaların bulunduğu yerlerdeki kıyı tipidir ![]() ![]() ![]() Watt Kıyı Tipi : Gel-git olayının belirgin olduğu alçak kıyılarda sular çekildiğinde deniz dipleri yüzeye çıkar ![]() ![]() Rialı Kıyılar : Nispeten yüksek ve akarsularla derin bir şekilde yarılmış olan bir alanda, vadilerin aşağı kesimlerinin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir ![]() Volkanik Kıyılar : Oluşumları volkanizmaya bağlı adaların kıyı tipidir ![]() ![]() ![]() Haliçli Kıyılar : Yükseltisi az ve akarsularla hafifçe yarılmış bir platonun veya tepelik bir alanda bulunan vadilerin aşağı kesimlerinin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir ![]() ![]() Limanlı Kıyılar : Haliçlerin ağızlarının, zamanla kıyı okları ile kapatılarak, açık deniz etkilerine karşı korunaklı koylar haline getirilmesi sonucu oluşan kıyılardır ![]() Fiyord Kıyılar : Buzulların oluşturduğu U şeklindeki vadilerin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir ![]() Skyer Kıyılar : Örtü buzullarının oluşturduğu hörgüç kayalar ile moren depoların oluşturduğu tepelerin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir ![]() Resifli (Mercanlı) Kıyılar : Mercan resiflerinin kıyılarda oluşturdukları özel bir kıyı tipidir ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Okyanuslar Ve Dünya’nın en büyük 5 Okyanusu |
![]() |
![]() |
#2 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Okyanuslar Ve Dünya’nın en büyük 5 OkyanusuOkyanuslar kıtaları birbirinden ayıran engin, açık denizlerdir1 ![]() ![]() Okyanus kelimesi Yunanca “nehir” anlamına gelen “Okeanos”‘dan gelmektedir, Yunanlılar Cebelitarık Boğazı’ndan gelen güçlü akıntıyı fark etmişler ve bunun bir nehir olduğunu düşünmüşlerdir ![]() Dört milyar yıl önce Dünya yüzeyi suyun sıvı olarak kalmasına olanak tanımayacak kadar sıcaktı ![]() ![]() ![]() ![]() Daha sonra su yoğunlaşmaya başladı ve okyanuslar oluştu ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Denize baktığımız, tekneyle açıldığımız veya yüzdüğümüz zaman suyun bir yüzeyi olduğunu biliriz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Okyanusun üst birkaç metresi, tropikal bölgelerde 26 santigrat derece sıcaklığında olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() Dünya’nın en büyük 5 Okyanusu * Büyük Okyanus(Pasifik okyanusu) * Atlas Okyanusu * Hint Okyanusu * Arktik Okyanusu * Güney Okyanusu(Southern Ocean)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
Görünüm Modları |
|