Gazların Özellikleri Nelerdir?Gazların Özellikleri Hakkında-Gaz Graham Difüzyon Yasas

Gazların Özellikleri Nelerdir?Gazların Özellikleri Hakkında-Gaz graham difüzyon yasası
Gazların Özellikleri Nelerdir?Gazların Özellikleri Hakkında-Gaz graham difüzyon yasas
Gazların Özellikleri:

Gazlar moleküller arası çekim kuvvetleri en az olan maddelerdir Gaz molekülleri birbirinden bağımsız hareket ederler Aralarındaki çekim kuvveti ancak ve sadece London çekim kuvvetidir Büyük basınç ve düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılabilirler Gaz molekülleri bulundukları yeri her tarafına eşit oranda yayılarak doldururlar Sonsuz oranda genişleyebilirler Basınç altında yüksek oranda sıkıştırılabilirler Yüksek basınçtan alçak basınca doğru çabucak akarlar Sıcaklık ile basınç doğru orantılıdır Düşük yoğunlukları vardır
Gazların fiziksel davranışlarını dört özellik belirler Bunlar; Basınç (P), sıcaklık (T) ve hacim (V) gazların durumunu değiştirebilen etkenlerdir Gazlar genellikle kokusuz ve renksizdirler Bazılarının kokusu, rengi ve zehirliliği en belirgin özelliğidir Br2 kahverengimsi kırmızı, I2 mor renkli, NO2 ve N2O3 kahve renkli, F2 ve C12 yeşilimsi sarı, NH3 keskin kokulu, oksijen, azot ve asal gazlar dışındakiler zehirlidirler
Basınç: Basınç, bir yüzeye uygulanan kuvvetin, o yüzeyin alanına bölünmesiyle bulunur

P(Pa) = F(N)/ A(m2)

Atmosfer basıncı barometre ile ölçülür Bir barometredeki civa yüksekliğine barometre basıncı denir Atmosfer koşulları ve yükseklikle değişir Standart atmosfer (atm), civa civa yoğunluğu 13,5951 g/cm3 (0 oC ) ve yerçekimi ivmesi g = 9,80665 ms-2 olduğu durumda, 760 mm yükseklikteki bir civa sütununun oluşturduğu basınç olarak tanımlanabilir

1 atm = 760 mm Hg
1 atm= 760 torr
1 atm = 101,325 N/ m2
1 atm = 101,325 Pa
1 atm = 1,01325 bar

02 Basit Gaz Yasaları

Boyle Yasası: Sabit sıcaklıkta, sabit miktardaki gazın hacmi, basıncı ile ters orantılıdır
P a 1/V yada PV = a (a sabit )
Orantı işareti (a) yerine eşitlik ve orantı sabitini koyarsak, sabit bir sıcaklık ve miktardaki gazın basınç ve hacim çarpımı bir sabite eşittir Bu sabit değerde gazın miktarı ve sıcaklığına bağlıdır
Örnek : 30 litre bir gazın, basıncı 6 atmosferden 3 atmosfere düşürüldüğünde hacmi ne olur?
Çözüm: Gazın sadece bir P1, V1 hali belli olması PxV sabitini bulmaya yeterlidir
P1 = 6 atm, V1 = 30 L
P1V1 = P2V2
6 (atm) x 30 (L) = 3 atm x V2
V2 = 180 L atm / 3 (atm)
V2 = 60 L bulunur

Charles Yasası: Sabit basınçtaki, gazın hacmi sıcaklıkla doğru orantılıdır

V a T veya V = bT (b Sabit) T (K) = t (oC) + 273,15

Örnek: 25°C de 50 cm3 gaz 0°C ye soğutulursa hacmi ne olur?
Çözüm: Sıcaklık mutlaka mutlak sıcaklık cinsine çevrilmelidir:

bağıntısı kullanılarak ve V1 = 50 cm3, T1 = 25°C + 273 = 298 K, T2 = 0°C + 273 K alınarak

50/293 =V2 (cm3) / 273 V2 = 46,6 cm3 elde edilir
Normal (ideal ) Basınç ve sıcaklık : Gazların özellik olarak sıcaklık ve basınca bağlı olması nedeniyle, normal sıcaklık ve basınç kavramları kullanılır Gazlar için normal sıcaklık 0oC =27315 K ve normal basınç 1 atm =760 mmHg dır
Avagadro Yasası: Sabit sıcaklık ve basınçta, bir gazın hacmi miktarı ile doğru orantılıdır
Bu kuram iki farklı şekilde ifade edilir
1 Aynı basınç ve sıcaklıkta, farklı gazların eşit hacimleri aynı sayıda molekül içerir
2 Aynı basınç ve sıcaklıkta, farklı gazların aynı sayıdaki molekülleri eşit hacim kaplar
V a n veya V = cn
Normal koşullarda bir gazın 22414 L’si 6,02x1023 molekül ya da 1 mol gaz bulunur
1mol gaz = 224 L gaz (normal koşullarda)
Birleşen Hacimler Yasası: Sıcaklık ve basıncın sabit olduğu tepkimelerde gazlar tamsayılarla ifade edilen basit hacim oranlarıyla birleşirler

2 CO (g) + O2 (g) 2CO2 (g)

2L CO (g) + 1L O2 (g) 2 L CO2 (g)

03 İdeal Gaz denklemi

Basit gaz yasalarından yararlanarak, hacim, basınç, sıcaklık ve gaz miktarı gibi dört gaz değişkenini içeren tek bir denklemde birleştirilerek ideal gaz denklemi elde edilir

1 Boyle yasası, Basıncın etkisini tanımlar, P a 1/V
2 Charles yasası, Sıcaklık etkisini tanımlar, V a T
3 Avagadro Yasası, gaz miktarının etkisini tanımlar, V a n

Bu gaz yasalarına göre, bir gazın hacmi, miktar ve sıcaklık ile doğru orantılı, basınç ile ters orantılıdır Yani V a nT/P ve V= RnT/P

Pv = nRT
İdeal gaz denklemine uyan bir gaza idael veya mükemmel gaz ismi verilir
İdeal gaz denkleminde gaz sabitinin değeri ideal şartlardaki birimlerden yararlanarak bulunur

R = PV/ nT = 1 atm x 22,4140 L / 1 mol x 273,15K = 0,082057 L atm/mol K = 0,082057 L atm mol-1 K-1 elde edilir

SI sistemine göre

R = PV/ nT = 101,325 Pa x 2,2414010-2 m3 / 1 mol x 273,15K = 83145 m3 Pa mol –1 K-1
R = 8,3145 J mol-1 K-1

Örnek: 800 ml bir kapta 275 oC de 02 mol O2 nin oluşturduğu basınç ne kadardır ?

PV = nRT

P x 0,800 L = 0,2 x 0,082 L atm mol-1 K-1 x (273 + 275) K

P = 11,2 atm
Genel Gaz Denklemi:

Bazı durumlarda gazlar iki farklı koşulda tanımlanır Bu durumda ideal gaz denklemi, başlangıç ve son durum olmak üzere iki kere uygulanır

PiVi = ni R Ti R = PiVi / ni Ti

PsVs = ns R Ts R = PsVs / ns Ts

PiVi / ni Ti = PsVs / ns Ts bağıntısına genel gaz denklemi denir

Mol kütlesi tayini :

Bir gazın sabit sıcaklık ve basınçta kapladığı hacim bilinirse, gaz miktarı (n), mol cinsinden, ideal gaz denklemiyle bulunur Gazın mol sayısı, gaz kütlesinin (m) molekül ağırlığına (M) bölümüne eşit olduğundan, gaz kütlesi bilinirse n = m / M den yararlanarak mol kütlesi bulunabilir

PV = mRT/M

Gaz Yoğunlukları:

Bir gazın yoğunluğu bulunurken d = m/V yoğunluk denkleminden yaralanılır İdeal gaz denkleminde n/V yerine P/RT konulur

d = m/V = MP/ RT

Sıvı ve katı yoğunlukları arasında belirli farklar vardır

a Bir gazın yoğunluğu mol kütlesi ile doğru orantılıdır Katı ve sıvıların ise yoğunlukları ve mol kütleleri arasında kayda değer bir ilişki yoktur
b Gaz yoğunlukları basınç ve sıcaklığa bağlıdır Basınç ile doğru orantılı, sıcaklık ile ters orantılıdır Katı ve sıvıların yoğunlukları ile mol
kütleleri arasında kayda değer bir bir ilişki olmakla beraber, basınca çok az bağlıdır

04 Gaz Karışımları:

Bir gaz karışımında gazlardan her birinin kendi yaptığı basınca kısmi basınç ismi verilir Dalton’un kısmi basınçlar yasasına göre bir gaz karışımının toplam basıncı karışımın bileşenlerinin kısmi basınçlarının toplamına eşittir

PT = PA + PB

nA/nT = PA / PT = VA / VT = XA

Burada nA / nT terimine A’ nın mol kesri XA ile gösterilir

Örnek: Bir su buharı-neon gaz karışımının toplam basıncı 0593 atm dir Su buharının o sıcaklıktaki kısmi basıncı suyun o sıcaklıktaki buhar basıncına eşittir ve 293 Torr dur Neonun kısmi basıncını bulunuz
Çözüm: P toplam = 0593 atm = 0593 atm x 760 Torr / atm = 450,68 Torr
Psu buharı = 293 Torr
Ptoplam = P su buharı + P neon
450,68 Torr = 293 Torr + Pneon
Pneon = 450,68 - 293 = 421,38 Torr
Pneon = 421,38 Torr / 760 Torratm-1 = 055 atm

05 Kinetik- Molekül Kuramı:

Gaz moleküllerinin aralarında çok büyük boşluklar bulunması onların büyük oranda sıkıştırılabilmesini sağlar Sıvılarda ve katılarda moleküller birbirine çok sıkışık durumdadırlar Büyük basınçlarda bile çok az bir hacim değişmesi gözlenebilir, pratikçe sıkıştırılamazlar moleküllerinin yere düşmeden havada asılı kalmaları onların birbirleri ile devamlı çarpışma halinde olmaları ile açıklanır Gaz moleküllerin devamlı hareket halinde olmaları gazların kinetik teorisi ile açıklanır Gazların kinetik teorisi aşağıdaki bilgileri ortaya koyar
1 Gaz molekülleri arasındaki boşluklar o kadar büyüktür ki bu büyük boşluklar yanında gaz moleküllerinin hacimleri ihmal edilecek kadar küçük boyuttadır
2 Gaz molekülleri neden havada asılı kalıyor yere düşmüyor sorusuna da bir cevap olarak gaz molekülleri devamlı hareket halinde ve birbirleri ile çarpışmaktadırlar Bir gazın bir molekülü 25°C de l atmosferde bir saniyede yaklaşık 10 9 çarpışma yapar Gaz moleküllerinin çeperlere çarpması ise gaz basıncını oluşturur
3 Gaz molekülleri hareketli olduğundan dolayı sahip oldukları kinetik enerjileri sıcaklıkla orantılıdır Bir cismin hızı arttıkça kinetik enerjisi de artarMoleküllerin hızları farklı olmasından dolayı ortalama hız alınır Sabit sıcaklıkta tüm farklı gaz moleküllerinin eşit kinetik enerjiye sahip olacağı düşünülürse yüksek molekül ağırlıklı bir gaz molekülünün, düşük molekül ağırlıklı gaz molekülüne göre daha düşük hızlı olacağı bulunur
4 Gaz moleküllerinin kabın duvarları veya birbirleri ile çarpışmaları mükemmel elastiktir Çarpışan moleküller arasında enerji alışverişi olabilir Fakat çarpışan moleküllerin toplam enerjisi öncekinin aynısıdır

06 Graham'ın Gazların Yayılma Kanunu:

Yayılma (difüzyon), rastgele molekül hareketi sonucu moleküllerin göç etmesidir İki yada daha fazla gazın yayılması, moleküllerin karışıp bulunduğu yerde homojen bir karşım oluşturması ile sonuçlanır Dışa yayılma (efüzyon) gaz moleküllerinin bulundukları kaptaki bir delikten dışa doğru kaçmasıdır İki değişik gazın dışa yayılma hızları mol kütlelerinin kare kökü ile ters orantılıdır

A nın dışa yayılma hızı /B nin dışa yayılma hızı = (ums)A / ( ums)B = ((3RT/MA) / (3RT/MB))1/2 = (MB/MA) 1/2

Graham yasası ancak bazı koşullarda uygulanabilir Dışa yayılma için gerekli gaz basıncı moleküllerin bağımsız olarak kaçışına olanak sağlayacak şekilde yani fışkırmayacak biçimde çok küçük olmalıdır Delikler moleküller geçerken çarpışma olamayacak şekilde küçük olmalıdır

Örnek: Bir delikten yayılan gaz miktarlarının karşılaştırılması 22 x 10-4 mol N2(g) küçük bie delikten 105 saniye dışa yayılmaktadır Aynı delikten 105 saniyede ne kadar H2(g) dışa yayılır?

H2 molekülleri N2 den daha az kütleye sahiptir Gazlar aynı sıcaklıkta karşılaştırıldığında H2 molekülleri daha büyük hıza sahiptir

x mol H2 / 22x10-4 mol N2 = (MN2 /MH2) 1/2 = ( 28014 / 2016) 1/2 =3728

x mol H2 = 3728 x 22x10-4 = 82 x 10-4 mol H2

Örnek: Dışa yayılma zamanlarının mol kütleler ile ilişkisi Küçük bir delikten bir Kr(g) örneği 873 s de kaçar ve aynı koşullarda bilinmeyen bir gaz için bu süre 429 s dir Bilinmeyen gazın mol kütlesi nedir?

bilinmeyen dışa yayılma zamanı / Kr nin dışa yayılma zamanı = 429 s / 873 s = (Mx / MKr ) 1/2 = 0491

Mx = ( 0491)2 x MKr = (0491)2 x 8380 = 202 g/mol

07 Gerçek ( İdeal olmayan) Gazlar

İdeal gaz bağıntısı tanıtılırken gerçek gazlarında uygun koşullarda ideal gaz yasasına uyduğu belirtilmişti Bir gazın ideal gaz koşulundan ne kadar saptığının ölçüsü sıkıştırılabilirlik faktörü olarak belirlenir Bir gazın sıkıştırılabilirlik faktörü PV/nRT oranıdır İdeal gaz bağıntısından (PV = nRT ) bir ideal gaz için bu oranın PV / nRT =1 olduğunu biliyoruz Gerçek bir gaz için deneysel olarak belirlenen PV /nRT oranının 1'e yakınlığı gazın ne kadar ideal davrandığının ölçüsüdür Bütün gazlar yeterince düşük basınçlarda ( 1atm den düşük) ideal davranırlar Fakat artan basınçlarda saparlar Çok yüksek basınçlarda ise sıkıştırılabilirlik faktörü daima 1 den büyüktür

* Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçlarda idealliğe yaklaşırlar
* Gerçek gazlar düşük sıcaklık ve yüksek basınçlarda ideallikten uzaklaşırlar

Van der Waals denklemi

Gerçek gazlar için bir kaç denklem çıkarılmıştır Bunlar ideal gaz denkleminden çok daha geniş bir sıcaklık ve basınç aralığında kullanılabilirler

( P + n2a/V2) ( V-nb) = nRT

Örnek: 100 mol Cl2 (g) 273 K de 200 L lik bir hazcim kaplıyor Basıncı van der Waals denklemini kullanarak hesaplayınız a= 649 L2 atm mol-2 ve b= 00562 L mol -1

P = nRT/ ( V-nb) - n2a/V2

n = 100 mol V = 200 L T = 273K R =008206 L atm mol-1 K-1

n2 a = ( 100)2 mol 2 x 649 L2atm/mol2 = 649 L2 atm

nb = 100 mol x 00562 L mol -1 = 00562 L

P = 100 mol x 008206 L atm mol -1 K -1 x 273 K /( 200 -00562)L - 649 L2 atm / (200)2 L2

P = 115 atm - 162 atm = 99 atm

Maddenin Gaz Hali :
Sıvı içerisinde bulunan gaz kabarcıkları sıvı yüzeyine yaklaştıkça hacimleri büyür, neden?
Sıvı içerisinde bulunan gaz kabarcıkları yüzeye yaklaştıkça hacimleri büyür Çünkü sıvının tabanında gaza yapılan basınç yüzeye yaklaştıkça azalır bundan dolayı gazın haçmi büyür
Arabaların fren sisteminde neden gaz yerine sıvı kullanılır ?
Arabalarda gaz yerine sıvı kullanılmasının nedeni gazların sıkışabilirliğidir Sıvıların sıkıştırılma özelliği olmadığı için fren tertibatında kullanılmaktadır Sıvılara sıkıştırılmak üzere bir etki yapıldığında bunu aynen bulunduğu sistemin çeperlerine iletir Arabalarda bu özellik kullanılarak fren tertibatındaki balataların sıkıştırılması sağlanır
Yüksek tansiyonun sebebi nedir ? Yüksek tansiyonu olan bir kişinin nasıl bir yerde yaşaması gerekir ?
Yüksek tansiyonun sebebi insan vucudundaki kan basıncının dış basınca göre daha yüksek olmasından dolayıdırDış basınc ile kan basıncının eşit olmaması halinde rahatsızlıklar meydana gelir Kan basıncı yüksek olan kişiler hava basıncının yüksek olduğu yerlerde yaşamak zorundalar Buralar da deniz kenerlarıdır
Ellerinizi sıvı azotla (73 Kelvin derece veya -196C0 ) hiç zarar görmeden yıkamanız mümkünmüdür ?
Kızgın bir tavaya bir damla su damlatırsanız,su damlasının tavada hızla gezinerek çok uzun süre kaldığını görürüzSıvı azotun kaynama noktası (1atmbasınçta) teninizin ısısından 230C0 daha azdır Derinin"aşırı"sıcaklığı sıvıyı hızla kaynatır ve deriyle soğuk sıvı arasında bir gaz tabakası oluşurGaz tabakası deriyi soğuk sıvıdan yalıtırTava ne kadar sıcaksa,su damlaları o kadar uzun süre kalırYüksek ısı daha iyi bir gaz tabakası oluşturur ve ısının damlaya iletilmesini yavaşlatırKızgın tavada su damlalarının hızla hareketinin sebebi de altlarında oluşan su buharından kaynaklanır
Süt bir karışımdır Sütün taşmasına sebep nedir? Ayrıca taşmasını önlemek için neler yapılabilir?
Çoğunluğu sudan oluşan sütün içinde ayrıca biraz yağ, protein, laktoz ve bazı mineraller vardır Sütün içerisindeki yağ, küçük kürecikler şeklinde bulunur Bu yağ küreçikleri yukarı doğru yükselirler ve erime noktalarına yakın bir değer de (yaklaşık 50 o C ) sıcak süt üzerinde bir tabaka oluştururlar Isınan sütün içerisinde oluşan su buharı kabarcıklarının yüzeye ulaşmaları bu katman tarafından engellenir; kabarcıklar kabuğun altın da toplanırlar Sayıları artan ve birleşen bu kabarcıklar, bir an gelir kabuğu ittirebilecek kadar yüksek bir basınca sahip olurlar Bu durumda da süt taşmış olur Sütü karıştırmak kabuğun oluşmasını engellemiyeceğinden basınç oluşmaz Dolayısı ile süt taşmaz
Maddenin Gaz Hali :
Moleküllerin birbirleri üzerine çekim uygulamadıkları düşünülen ve kabul edilen gaza ideal gaz denir İdeal gaz kavramına uyan gazlar pek azdır(H2, He gibi) Gerçek gazlar ideal gaz kavramından az yada çok saparlar Gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideal davranırlar

Barometre :
Açık hava basıncını ölçen aletlerdir Deniz seviyesinde 76 cm Hg sütununun yüksekliğine yada yaptığı basınca 1 atmosfer denir
h yüksekliği kullanılan sıvının cinsine ve atmosfer basıncına bağlıdır Borunun çapına bağlı değildir Civa yerine ( d=13,6 gr/cm3) su kullanılsaydı (d=1gr/cm3) okunacak değer,
h1d1=h2d2

7613,6 = 1h2 den h2= 1033 cm yani 10,33 metre olurdu Bu kadar yüksek bir değerle uğraşmak yerine civa ile daha küçük bir değerle hesap yapmak daha kolaydır Suyun buharlaşma özelliği bulunduğundan borunun üzerindeki boşluğu doldurarak basıncın yanlış okunmasına sebep olabilir fakat civa metaldir ve kolay buharlaşmaz

Manometre :
Kapalı kaplardaki gazların basıncını ölçen aletlerdir İki çeşittir

1- Açık uçlu Manometreler :Bu tür manometrelerde sistem atmosfer basıncına açıktır
a) Gazın basıncı atmosfer basıncından Büyükse : Civa açık kolda yükselir ve gazın basıncı atmosfer basıncıyla h yüksekliğinin toplamına eşittir
b) Gazın basıncı atmosfer basıncından küçükse :Civa gaza doğru yükselir Gazın basıncı, Atmosfer basıncından h yüksekliği çıkarılarak bulunur
c) Gazın basıncı atmosfer basıncına eşitse civa seviyeleri eşit olur

2-Kapalı uçlu Manometreler: Bu tür manometrelerde sistem atmosfer basıncına kapalıdır Civa seviyeleri arasındaki fark gazın basıncına eşittir
P ile V ilişkisi: gazların sabit mol sayıda ve sabit sıcaklıkta basınçlarıyla hacimleri ters orantılıdır

P1V1=P2V2 P1/T1=P2/T2 V1/T1=V2/T2 P1/n1=P2/n2 V1/n1=V2/n2

Sıcaklık : Bir maddenin ortalama kinetik enerjisidir Gaz hesaplamalarında kesinlikle oC ile hesaplama yada yorum yapılmaz Verilen CC 0K cinsinden sıcaklığa çevrilmelidir
T= t 0C + 273
Farklı iki gazın sıcaklıkları eşitse ortalama kinetik enerjileri de eşittir Kinetik enerji sadece sıcaklığa bağlıdır
Gazların yayılma hızları molekül ağırlıklarının kareköküyle ters orantılıdır (Graham Difüzyon Kanunu)
Yayılma hızı sıcaklığa ve molekül ağırlığına bağlıdır İki niceliğin eşit olduğu şartlarda moleküllerin
hızları da eşittir Örneğin sıcaklıkları eşit olan CO2 (44) ve N2O ( 44) gazlarının ortalama hızları birbirine eşittir

Gazların Özkütlesi :
1 NŞA da Özkütle : Normal şartlar altında bir gazın özkütlesi molekül ağırlığının 22,4 e bölünmesiyle bulunur

d= MA/22,4
2 Herhangi bir şarttaki özkütle:

İdeal gaz denklemi: PV=nRT (paran varsa ne rahatsın)

(P=atm, V=litre R=22,4/273=0,082 T= kelvin cinsinden sıcaklık)
PV=m/MART ve m=dV dir m yerine yazılırsa, PV=(dV/MA)RT

PMA=dRT

Gazların Kısmi Basıncı :
Karışım halinde bulunan gazların her birinin tek başına yaptığı basınca kısmi basınç denir Gazların kısmi basınçları toplamı her zaman toplam basınca eşittir

Pt=P1 + P2 + P3 +Pn

Pgaz= Ptoplam (ngaz/ntoplam)
Gazların kısmi basınçları eşitse mol sayıları da eşittir
Mol sayısı büyük olan gazın kısmi basıncı da büyüktür

Birleşik Kaplarda Son Basıncı Bulma:
Birleşik kaplarda musluklar açıldıktan sonraki basıncı hesaplamak için,

P1V1 + P2V2 + P3V3 + PnVn = PsonVson bağıntısı kullanılır

Gazların Kullanım Alanlarına Örnekler

Metan Gaz aletleri test gazı, motor testleri, reaktör soğutucu, yakıt
Karbonmonoksit Katalizör geri kazanımı ve indirgeyici atmosfer oluşturmak
Propan İtici gaz, yakıt, sınai soğutucu, termostat dolumları
Bütan Yakıt, itici gaz, organik kimya sanayi
Neon Lambalar, elektron tüpleri, plazma işleri, kriyojenik soğutma
Sülfürhekzaflorür Elektrik sanayi, cam izolasyon, kaçak kontrolu
Ksenon Aydınlatma, kalibrasyon gazı olarak

gazların kullanım alanları ,gazların yayılması ,gazların basıncı nelere bağlıdır ,açık hava basıncı nelere bağlıdır ,gazların yayılma özellikleri ,gazların yayılma özelliği, graham difüzyon yasası ,gazların difüzyonu ,gazların yayılma hızı ,graham yasası, açık hava basıncı nedir ,gazların difüzyonu ve graham yasası ,kokusuz gazların bulundukları ortamda yayılma özelliklerinin etkisi nelerdir, gazın kullanım alanları, graham difüzyon kanunu