İnternet Nedir? / İnternetin Tarihçesi

İnternet Nedir? / İnternetin Tarihçesi
İnternet Nedir? / İnternetin Tarihçesi
İnternet Nedir?

İnternet, tüm dünyayı kapsayan, 110 ülkeye dağılmış ve 2000000 dan fazla bilgisayarı (host) birbirine bağlayan yaklaşık 5000 bilgisayar ağının toplamıdır1994 yılı başında yaklaşık 12 milyon İnternet kullanıcısı bulunmaktadır İnternet genel bilgiye erişimi destekler ve elektronik posta (elektronik mail), konferans, bildiriler gibi konularda iletişim hizmetleri sağlar Butun bilgi ve servisler, İnternet'i oluşturan çeşitli ağlara dağıtılmıştır ve geçerli bir İnternet adresi ve fiziksel bağlantısı olan herhangi bir yerden ulaşılabilir durumdadırlar Kuruluşlar İnternet'e iki ana nedenden dolayı bağlanmaktadırlar Birincisi, İnternet yararlı bilgilere dünya çapında bir bağlanabilirlik ve erişim sağlar İkincisi, İnternet'e bağlanmak, kuruluşlara özel bir geniş bölge ağı kurmaktan daha ucuza mal olmaktadır Amerika Birleşik Devletleri'nde İnternet'in işletimi federal yönetimlerce vergi mükelleflerinin vergilerinden karşılanmaktadır İnternet'in kullanımı bir zamanlar araştırma, eğitim ve devlet kuruluşlarının etkinlikleriyle sınırlandırıldıysa da, son zamanlarda ticari kullanımı büyük oranda artmıştır Bu gelişmeler, bazı gözlemcileri İnternet'in yakın gelecekte tamamıyla özelleştirileceği yolunda spekülâsyonlara itmektedir Böyle bir durumda İnternet kaynaklarına ulaşım kullanım fiyatlarına göre belirlenebilecektir

TCP/IP nedir?

“ Bilgi Ağı “üzerindeki bilgi iletimi ve paylaşımı bazı kurallar dahilinde yapılmaktadırBu kurallara kısaca “internet protokolleri”, ya da TCP/IP protokoller ailesi denirTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol ), bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan,böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addırBir başka değişle,TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyarBu protokollere örnek olarak, dosya alma/gönderme protokolü ( FTP,File Transfer Protocol ),Elektronik posta iletişim protokolü ( SMTP Simple Mail Transfer Protocol ),TELNET protokolü ( İnternet üzerindeki başka bir bilgisayarda etkileşimli çalışma için geliştirilen login protolü )verilebilirAdını sıkça duyduğumuz WWW ortamında birbirine link objelerin iletilmesini sağlayan protokol ise Hyper Text Transfer Protocol ( HTTP ) olarak adlandırılmaktadırTCP/Ipprotokolü aynı zamanda, diğer iletişim ağlarında da kullanılabilirÖzellikle pek çok farklı tipte bilgisayarı iş istasyonlarını birbirine bağlayan yerel ağlarda ( LAN ) kullanımı yaygındır

Standartlar

TCP/IP protokol kümesinde yaklaşık 100 protokol bulunur Bir çoğu, IP datagramlarının alt katman protokollerine nasıl taşınacağını gösterir Setteki anahtar protokoller İletim Kontrol Protokolü (TCP), İnternet Protokolü (IP) ve Kullanıcı Datagram Protokolü’dür (UDP- User Datagram Protocol) Uygulama servisleri içinde üç temel protokol bulunmaktadır: Bunlar virtual terminal hizmeti veren TELNET protokolü, Dosya Aktarma Protokolü (FTP File Transfer Protocol) ve Basit Posta Aktarma Protokolü’dür (SMTP-Simple Mail Transfer Protocol) Ağ yönetimi ise Basit Ağ Yönetim Protokol’ünce (SNMP-Simple Network Management Protocol) sağlanmaktadır
TCP/IP başından beri Yerel Ağ bağlantısı (LAN-Local Area Network), Yerel ve Geniş Bölge Ağları (LAN-WAN) bağlantısı, bilgisayar ağı yönetimi, ve bilgi servisi sağlanması gibi yeni ortaya çıkan konulara da hitap etmektedir
Protokol kümesi akla gelebilecek her tip bilgisayara destek vermektedir TCP/IP`nin kaynak kodu genel ortamda bulunup, kullanımı teşvik edilmektedir Ağ yönetimi açısından SNMP, İnternet'i oluşturan TCP/IP tabanlı ağların yönetiminde de-fakto standart durumundadır SNMP istemci/sunucu (client/server) mimarisini kullanarak çeşitli ağ aygıtlarını isletmekte ve denetlemektedir
1988'de kullanılmaya başlandığından beri SNMP öylesine başarılı olmuştur ki bir çok ticari ağ isletmeni kendi özel İnternet'leri üzerindeki çeşitli Yerel Bölge Ağ elemanları için SNMP'yi kullanmaya başlamışlardır Pek çok endüstri çözümleyicisi ise SNMP'nin yaygın kullanımını, OSI-tabanlı ağ yönetim sistemlerinin yavaş ilerleme nedeni olarak görmektedir

İnternet ne sunar?

İnternet’i bir “iletişim ağı” olarak tanımladıktan ve bu ağ üzerinde bilgi dolaştığını belirttikten sonra, internet’in bu altyapı üzerinde neler sunduğunu tahmin etmek aslında o kadar da güç değilBu “iletişim ağı” nın içinde bulunan herhangi iki bilgisayar arasındaki en temel işlem çift yönlü bilgi aktarımıdırBurada bilgiden kasıt, bilgisayarlardan birinde bulunan bir dosya,bir bilgisayar programı ya da bir mesaj olabilir
İnternet, teknik olarak, TCP/IP protokolü ile desteklenen pek çok servis sunarÖrnek olarak, internet erişimi olan bir kullanıcı, eğer kendisine yetki verilmişse, internete bağlı diğer herhangi bir bilgisayardaki bilgilere erişebilir,onları kendi bilgisayarınaalabilir,kendi bilgisayarından da internet erişimi olan başka bir bilgisayara dosya/bilgi gönderebilirBu özellik,dosya transfer protokolü olarak bilinirBenzer şekilde,internet üzerindeki kullanıcılar birbirlerine elektronik posta gönderebilirlerBu da, posta iletim protokol olarak bilinirİnternet değişik protokoller aracılığı ile, insanlara “bilgiye erişim” olanakları sunarYani,internet yardımıyla “her çeşit” bilgiye erişebilirsinizİçerik bakımından, İnternet’in sundukları bazen insan hayal gücünü zorlayacak boyutlara varmaktadırVizyondaki filmlerin kısa tanıtımlarını kolayca evimizdeki ekrana taşıyabilir ya da Amerikan Kongre Kütüphanesi’nde tarama yapabilirizTübitak arşivine bağlanıp Bilim ve Teknik dergilerinin yeni ve eski sayılarını tarayabilir,yazıları okuyabilirizYa da, Hacettepe Üniv’ne uzanıp o anki Beytepe kampüsü sıcaklıklarını grafiksel olarak görebilirizBaşka bir örnek olarak, katılmak istediğimiz bir bilimsel toplantıya bildirimizi İnternet üzerinden gönderebilirizÖrnekleri arttırmak mümkün;Nasa servislerine bağlanıp, son uydu fotoğraflarını tarayabiliriz;ya da şiir arşivlerine bağlanıp şirrler okuyabilirizSon yıllarda geliştirilen World Wide Web ( WWW ,Web ) temelli internet araçları ile bilgiye ulaşım daha da kolaylaşmış ve ulaşılabilecek bilgiler ve sunulan servisler miktar ve çeşit olarak artmışlardırİnternet’in sundukları; onu kullananların istekleri, hayal güçleri ve gelişen internet teknolojisi ile hep çoğalmaktadırİnternet, bilgiye ulaşmayı kolaylaştırmak için değişik ‘ bilgi arama/tarama ‘ yöntemleri de sunarİnternet’in sundukları çok geniştir ve bu kadar bilgi arasında, bilinçsiz bir kullanımla, insan yolunu çok kolay kaybedebilir

İnternet

Uluslararası ağların en önemlisi İnternet'dir İnternet'in kökleri soğuk savaş yıllarında ABD Savunma Bakanlığının yaptırdığı bir araştırmaya dayanmaktadır Nükleer bir savaş sırasında, pek çok bilgisayarın zarar gördüğü bir ortamda haberleşmeyi mümkün kılmak için tasarlanan bir sistemdir
Mesajlar küçük paketlere bölünmekte ve başına adres ve parça bilgisi eklenerek, hedefe bilgisayar ağındaki değişmeleri gözönüne alarak dinamik bir yol izleyerek ulaşmaktadır Bu araştırmanın sonuçları ARPANET denilen küçük bir ağda denenmiş ve Kalifornia Üniversitesince geliştirilen BSD Unix islerim sistemiyle herkesin kullanımına açılmıştır Ama İnternet'in bugünkü önem ve boyutlarına ulaşmasının ana nedeni, Amerikan TUBİTAK'ı diyebileceğimiz NSF (Ulusal Bilim Kurumu) ülkenin değişik yerlerine kurduğu oldukça pahalı 6 adet Süper Bilgisayarları tüm ülkedeki araştırmacıların hizmetine sunmak için bir ağ kurmasıydı Bu ağ İnternet haline geldi
İnternet tüm dünyaya yayılmış irili ufaklı 5 milyon kadar bilgisayardan oluşan büyük bir ağdır Kullanılan bilgisayar her marka ve işletim sisteminden gelebilir
Kelimenin dar kapsamında İnternet, TCP/IP kullanması ve hatların esas olarak sürekli açık olması ile ağ içindeki makineler arasında on-line elektronik nesne değişimine olanak sağlar Geniş anlamında İnternet, geçit makineleriyle bağlı tüm ağları içermektedir

İnternet'de Kimler Var ?

İnternet'de dünya ölçüsünde

• <LI class=webtasarimtext1>Üniversiteler, <LI class=webtasarimtext1>Araştırma kurumları, <LI class=webtasarimtext1>NASA, NBS, NIH gibi hükümet kuruluşları, <LI class=webtasarimtext1>bilgisayar şirketleri ve her konuda küçüklü büyüklü ticari kuruluşlar, <LI class=webtasarimtext1>MCI mail, CompuServ, ATT mail, Apple Link gibi firmalar tarafından isletilen ticari ağlar, <LI class=webtasarimtext1>Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlar, <LI class=webtasarimtext1>AMS, IEEE, gibi meslek kuruluşları, <LI class=webtasarimtext1>basta ABD Kongre Kütüphanesi olmak üzere ulusal,üniversite ve halk kütüphaneleri, <LI class=webtasarimtext1>çeşitli ülkelerin merkezi hükümet birimleri (ABD, Japonya, Almanya, Macaristan, Avustralya, Fransa, İsrail, ), <LI class=webtasarimtext1>parlamentolar, <LI class=webtasarimtext1>siyasi partiler, <LI class=webtasarimtext1>yerel hükümetler, <LI class=webtasarimtext1>sivil toplum örgütleri, <LI class=webtasarimtext1>basın-tv kuruluşları, <LI class=webtasarimtext1>müzeler,
• mesleki ve ticari odalar,

kısaca Ulusal ve Dünya elektronik toplumuna söyleyecek bir şeyi olan herkes İnternet üzerindedir veya olmak üzeredir

İşletmen ve Servis Sağlayıcı Kuruluşlar

Son zamanlara kadar Amerika'da İnternet'e erişmenin en kolay yolu ya bir üniversitenin ya da bir devlet kurulusunun şemsiyesi altında gerçekleşebiliyordu Kullanıcılar, ücretsiz veya küçük bir bedel karşılığında anlaşma yaparak, bir adres elde edip İnternet'e bağlanabiliyorlardı İnternet'in ağırlığının araştırma ve devlet projelerinden daha geniş ilgi alanlarına kaymasıyla beraber ağ işletmenleri ve servis sağlayıcıları da ticari erişim de dahil olmak üzere İnternet servislerini sunmaya başladılar

Örneğin, IBM, MCI Communications Corp ve Merit Network Inc'in oluşturduğu Gelişmiş Ağlar ve Servisler (ANS, Advanced Network and Services) adındaki bir konsorsiyum, NSFNET omurgası aracılığı ile İnternet'e bağlanmayı da içeren çeşitli hizmetler sunmaktadır ABD'deki İnternet üzerindeki ana omurga olan NSFNET, Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) tarafından kurulmuştur NSFNET'e bir geçit yoluyla (gateway) bağlanmak isteyen bölgesel ve devlet ağları, üniversitelerin veri tabanlarına erişmek isteyen bilgi sağlayıcıları ve firmalar ANS'nin müşterileri arasında yer alır
Türkiye’de TR-NET (Türkiye İnternet Çalışma Grubu) TUBİTAK ve ODTÜ’deki merkezlerinden İnternet servisini tüm Türkiye ye vermektedir

İnternet Kaynakları

Haberler

İnternet üzerindeki en yararlı kaynaklardan biri, çok sayıda konu içeren ilan tahtası sistemlerinin (BBS-Bulletin Board Systems) bir toplamı olan ağ haberleridir (Netnews) Haber grupları, bir ağaç yapısında düzenlenmiştir Bu yapıdaki her bir kök bilim, sanat gibi ana bir konuya ayrılmıştır Kökler de, her biri bir konu alanı belirleyen dallardan oluşur Ağ haberleri UNIX tabanlı sistemlerde ortaya çıkmıştır Rn, nn, trn ve xrn gibi UNIX programları ağ haberlerini okumak için kullanılmaktadır UNIX kullanıcısı olmayanlar, ağ haberlerini IBM PC ve uyumlularıyla, Machintosh ve VAX/VMS sistemlerinde okuyabilecek yazılım paketlerini kullanmaktadırlar Pek çok yerel ilan tahtası da ağ haberlerine erişimi sağlamaktadır
İnternet kullanıcıları bir listeye üye olarak istedikleri konuda bilgi alabilirler Liste yöneticileri periyodik olarak listelerindeki üyelere toplanılan bilgi paketlerini yollarlar Bu elektronik posta (e-mail) listelerinin çoğuna Usenet aracılığıyla ulaşılabilir Usenet 3500'den fazla konuyu içeren haber gruplarının sunulduğu genel bir BBS yapısıdır

Elektronik Posta

İnternet dünyanın en büyük elektronik posta (e-mail) ağıdır Bugün yaygın olarak kullanılan elektronik posta sistemleri arasında büyük farklar vardır Buna rağmen, İnternet, kullanıcılarına mesajları okuma, saklama, gönderme, sıraya sokma ve yanıtlama gibi çeşitli hizmetler vererek kullanıcılarının dünyanın dört bir tarafı ile haberleşmesini sağlamaktadır İnternet'in ani popülerliğinin nedeni aslında elektronik posta servislerinde sunduğu artan etkileşimli bağlantıdır
İnternet'te kullanıcı kodu bulunan bir kişi diğer İnternet kullanıcılarıyla olduğu gibi, Compuserve, BITNET, MCI, Applelink ve benzer posta sistemleri kullanıcılarıyla da elektronik posta iletişimi kurabilir Benzer şekilde bu sistemlerin kullanıcıları da İnternet'i kendi aralarında bir iletişim yolu olarak kullanabilirler
Ayni zamanda, çeşitli yazılım şirketleri kişisel bilgisayarlardan oluşmuş Yerel Ağlar ve UNIX ortamları arasında da mesaj değişimi için geçit yolu (Gateway) sağlamaktadırlar Örneğin, Bilgisayar Posta Servisleri şirketi (Computer Mail Services, CMS), S-bridge adında, mesaj servisi veren posta ofislerini, SMTP tabanlı elektronik posta sistemlerine bağlayan bir geçit yolu urunu sunmaktadır Bu urun, Mesaj Kontrol Servisleri'ni (Message Handling Service, MHS) destekleyen kişisel bilgisayar tabanlı elektronik posta programlarıyla, UNIX işletim sistemindeki SMTP tabanlı elektronik posta programı arasında mesaj değişimini sağlamaktadır MHS, kişisel bilgisayarlardan oluşmuş Yerel Ağlarda kurulu olan en popüler elektronik posta sistemlerinin kullandığı sakla-ve-ilet (Store-and-Forward) teknolojisini kullanmaktadır
CMS'in bir diger geçit yolu ürünü ise UNIX tabanlı makineler için M-bridge'tir Bu urun MCI Mail'i faks ve teleks servisleri ile birlikte SMTP tabanlı elektronik posta sistemlerine bağlamaktadır

Gerçek Zaman Uygulamaları (Real Time Applications)

Elektronik postaya ek olarak, İnternet çeşitli gerçek zaman işlemlerini de desteklemektedir Örneğin, Amerika'daki belli başlı üniversitelerdeki öğrenciler birbirleri ya da çevrim-içi programlarla etkileşimli oyunculuk benzetimleri' ve diğer etkinlikleri gerçekleştirmektedirler Bu benzetimler gerçek ya da hayal urunu olan politik veya tarihsel olaylardan oluşabilmektedir Öğrencilerden varolan karakterlerden kendi rollerini seçmeleri istenir Öğrenciler bu rolleri oynarken ayni zamanda derslerini de öğrenirler
Karar verme benzetimlerinde, öğrenciler çevreye en az etkisi olan çeşitli çevre ve inşaat problemleriyle karşı karşıya bırakılırlar Buna örnek olarak verilebilecek bir program, Michigan Üniversitesi Eğitim Okulu'nda Etkileşimli İletişim ve Benzetimler Projesi dahilinde dokuz yıldır çalışmaktadır Bu zaman içerisinde yirmi ülkedeki dörtyüz okuldan oniki binden fazla öğrenci programın çeşitli öğrenim benzetimlerine katılmıştır

Kütüphane Katalogları

Bugün, İnternet üzerinde 300'e yakın kütüphane kataloğu bulunmaktadır Bunlar arasında 100'den fazla koleksiyon, arşiv ve araştırma kütüphanesinin kataloglarını gösteren ve 40 milyondan fazla kaydı bulunan bir veri tabanına sahip Araştırma Kütüphaneleri Bilgi Ağı (RLIN) anılmaya değer bir örnektir İnternet, Amerikan Kongresi Kütüphanesi'ne, Kolorado Üniversitesindeki 220,000 konu başlığına, Boston, Maine ve Harvard üniversitesindeki kütüphane kataloglarına erişimi sağlamaktadır ABD içinde istediği kitabın yerini belirleyen bir İnternet kullanıcısı kendi yerel kütüphanesinden Kütüphanelerarası Ödünç Alma Programı'nı kullanarak bu kitabi ödünç alabilir 1992 başlarında, Carneige Mellon Camp Üniversitesi, Amerika'da Dağıtık İşleme dayalı ilk elektronik kütüphane sistemlerinden birini kurdu
Sistem, bilgiyi tek bir ana bilgisayar yerine yerleşkeye dağılmış olan server'larda saklamaktadır Sistem, fakülte ve öğrencilere, odalarından dışarı bile çıkmadan, üniversite kütüphanesinde bulunan dokümanları edinme olanağı sağlamaktadır Üniversite İnternet'e bağlanarak bazı kolleksiyonlarının tüm dünyadaki kullanıcılara ulaşmasını olanaklı kılmaktadır

İnternet’e erişim yöntemleri

İnternet’e , modemi ve kişisel bilgisayarı olan biri çok az bir ücret karşılığında bağlanabilir birçok durumda istenilen servisin türüne göre BBS üzerinden dahi bir bağlantı temin edilebilir Aynı şekilde , E-mail olanaklarını kullanan bir geçit yolu sayesinde de internet’e bağlanılabilir Örneğin , MCI Mail ve AT &T’s Easy Link kullanıcıları elektronik posta mesajlarını internet üzerindeki herhangi bir adrese gönderebilirler Fakat , bu dolaylı bağlandı yöntemleri internetin gerçek zaman uygulamalarını desteklemez Kullanıcılar , internete çeşitli yollarla bağlanabilirler Bağlandı şeklini , kullanıcının intenete ne kadar sıklıkla bağlanacağı belirler İnternete arada sırada bağlanan kullanıcılar dial-up hat kullanabilirler, ancak bu tip bağlandı sıklıkla bağlananlar için verimli değildir Bu kullanıcılar, internete kiralık hatlar ya da paket anahtarlamalı ağlar yolu ile bağlanmalıdırlar

İsimler ve Adresler

Adresleme stratejileri

İlk bilgisayar sistemleri, kullanıcıların sayısal adresleri anlamaları ve kullanmaları temelinde tasarlanmışlardı (sistem tabloları, yazıcı ve teyp üniteleri gibi cihazlar vs) Daha sonra ortaya çıkan sistemlerde harici cihazlar (yazıcı vs) ve dosyalar daha anlaşılır sembolik isimler ile gösterilmeye başladı Benzer bir değişiklikte ağ bağlantılarında yaşandı Önce bilgisayarlar arası noktadan noktaya bağlı ağ teknolojisi ortaya çıktı ve alt seviye donanım isimleri makineleri tanımlamada kullanıldı
Ancak pek çok bilgisayarın birbiri ile bağlantısı gündeme geldiğinde üst seviye adresleme yapısına gereksinim doğdu Kullanıcılar pek çok makineden oluşan hesaplama ortamlarında makineleri tanımlamak için anlaşılır sembolik isimlere sahip bir adresleme yapısını talep ettiler Bilgisayar sayılarının günümüze göre çok az olması sebebi ile başlangıçta sadece makinenin kullanım amacına yönelik bir adlandırma yöntemi kullanıldı (personel, araştırma, muhasebe, geliştirme vs) Ancak makine sayısının artması ile sembolik yeni isimlerin bulunması ve tüm bu birbirine bağlı sistemlerin adlarının bir merkezden kontrolü zorlaşmaya başladı
Adresleme problemlerini en aza indirmek için, merkezi olarak bilgisayar isimlerinin kontrolü ve kaydı yerine daha uygun bir sistem olarak sıradüzensel (hiyerarşik) ve otoritenin dağıtıldığı merkeziyetçi olmayan bir adresleme sistemi getirildi Bu sistemde adresleme en genelden özele doğru yapılmakta ve her adres seviyesinin kontrolü yetkisi de dağıtılmaktadır Bu yapıya 'Alan İsimlendirme Sistemi-Domain Name Sistem' veya kısaca DNS ismi verilmektedir Hiyerarşik yapıdaki Alan (Domain) isimleri kavramını biraz daha detaylı inceleyelim
Alan (Domain) ismi birbirinden bir nokta () ile ayrılan, sıradüzensel seviyedeki alt isimler (subnames) dizisidir Mesela ODTU Bilgisayar Merkezi Alan ismi olan

ccmetuedutr
dört seviye ile gösterilir ve her bir seviyeye de Domain adi verilir Örneğimizde en alt seviye olan 'cc' (Computer Center) Bilgisayar Merkezini göstermektedir Üçüncü seviye 'metu', ODTÜ'nün Domain ismidir Bir üst seviye 'edu' (Education) ise bu domain'in bir eğitim kurumuna ait olduğunu gösterir En üst seviye 'tr' ise ISO (Internetional Standards Organization) tarafından belirlenen Türkiye’nin ülke kodudur En üst seviyede kullanılan bazı domain isimleri aşağıda listelenmiştir:

com ticari kuruluşlar (commercial)
edu eğitim kuruluşlari (education)
gov devlet kuruluşlari (government)
mil askeri kuruluşlar (military)
net ağ organizasyonları (network)
ülke kodu ISO standart ülke kodu
Kısacası isimler aşağıdaki domain ve alt domain sıradüzensel yapıya göre verilir:
Makinealtorganizasyonorganizasyondomain

Bilgisayar Ağları

Birden fazla bilgisayarın birbiriyle konuşabilecek şekilde bağlanmasına bilgisayar ağı diyoruz
Bilgisayar ağlarının ilk amacı makinelerin kaynakları ve yaratılan nesnelerin ağdaki makineler arasında paylaşmaktır
Bir kullanıcının masasındaki PC-terminal-is istasyonu ile ağ üzerindeki kaynakları kullanabilmektedir Bu ise kullanıcıya makinesinden bağımsız bir arayüz olanağı sağlamaktadır Diğer bir deyişle, belirli bir programı veya veri tabanını kullanmak için o programın yüklü olduğu makinenin başında olmak gerekmiyor, veritabanını kullanıcının kendi makinesinde calişan bir program kullanabiliyor veya uzaktan kullanım ile (telnet, remote login) ilgili makinede program ve veritabanını kullanıyor
Dosya paylaşımının önemli yöntemleri olarak Network File System (NFS), Andrew File System (AFS) ve Alex sayılabilir Örneğin, Carnegie Mellon University, MIT ve University of Michigan AFS kanalıyla bir birlerinin dosya ve kütüklerine erişebiliyorlar Dünyanın en büyük arşivlerinden biri olan St Louis'deki Washington University arşivi (ftpwustledu) kendi disklerini NFS yüklemeleri teşvik ediyor İsteyen bu arşivdeki diskleri kendine yüklüyor ve makinedeki her hangi bir disk gibi kullanabiliyor (oraya yazamıyorsunuz ve hattınıza bağlı olarak biraz yavaş olabilir)

İnterneti Kim Kullanıyor?

İnternet temelde kullanıcılara hızlı, güvenilir iletişim ve insan deneyiminin ürünleri olan nesneleri paylaşma olanağı verdiğinden tüm disiplin ve meslek gurupları İnternet'i kullanmaktadır Bilgisayarların ve İnternet araçlarının gelişmesi sonucunda bilgisayardan korkmayan kültürlü ve meraklı her vatandaşa İnternet bir takım olanaklar sunmaktadır
İnternet'den yararlanmak isteyen her kurumun İnternet'e bir düğüm olarak katılmasında yarar var Bu kuruma kendi yerel ağını Internete açma olanağı vermekte, böylece kurum çalışanları tüm İnternet olanaklarını kendi doğal çalışma ortamlarında erişebilmektedir: unix, mac, mswindows, vms vs gibi
Ayni zamanda kuruma CyberSpace'de bir tabela asma olanağı sunmaktadır Artık dünya elektronik topluluğunun bir parçası olup, bu uzayda istediğiniz şekilde elektronik yayımcılığa soyunabilirsiniz

Neler Yapılabilir ?

İnternet'i kullanarak herhangi bir kullanıcı şunları kolayca yapabilir:

• <LI class=webtasarimtext1>meslektaşlarıyla haberleşme, makale değişimi, kitap, yazılım duyurusu, konferans duyurusu, başvurusu, özet, makale sunmak ve konferans örgütlemek, <LI class=webtasarimtext1>belirli konularda uzmanlaşmış, elektronik tartışma ve haberleşme gruplarına (listelerine) katılıp, gelişmeleri izleyip, soru sormak ve yardim almak, <LI class=webtasarimtext1>American Mathematical Society gibi meslek kurulusları, <LI class=webtasarimtext1>Birleşmiş Milletler gibi örgütlerin veri tabanlarına erişmek, <LI class=webtasarimtext1>ABD'nin çeşitli veri tabanlarına erişmek: Kongre, Yüksek Mahkeme, Beyaz Saray, Ticaret Bakanlığı gibi, <LI class=webtasarimtext1>teknik raporlara, ders notlarına erişmek, <LI class=webtasarimtext1>Para vermeden bazı (Public Domain) yazılımları edinmek, <LI class=webtasarimtext1>`On Line' üniversitelerde ders almak (Global Network Academy), <LI class=webtasarimtext1>Kütüphane kataloglarını taramak, <LI class=webtasarimtext1>Bilim ve meslek adamlarının ve kuruluşların adreslerini bulmak, <LI class=webtasarimtext1>`On Line' servisleri kullanarak kitap, makale, donanim vs ticari ürünler ısmarlamak, <LI class=webtasarimtext1>`On Line Hospital'i ziyaret etmek, <LI class=webtasarimtext1>Ticari Kurumların veri tabanlarına erişmek
• Multi-cast yayınları izlemek: konser, film gibi

İnternet'deki her hangi bir kurum elektronik yayımcılık yoluyla

• <LI class=webtasarimtext1>Kendi kurum politikalarını duyurabilir <LI class=webtasarimtext1>Ürünlerinin tanıtımını yapabilir, pazarlayabilir <LI class=webtasarimtext1>Halkla ilişiklerini yürütebilir
• Elindeki veri tabanlarını açabilir

Nelere Erişebiliriz ?

Dinamik bir yapısı olan İnternet'i sınıflandırmak zor ve tartışmaya açık bir konudur Bir miktar tekrarı göze alarak erişilebilecek nesneleri söyle sınıflandırabiliriz Ticari servisleri kullanmak için önceden anlaşma yapmak gerekmektedir
Statik Nesneler: Arşivler
Üniversitelerin, bilgisayar firmalarının, hükümet kuruluşlarının, vb, elindeki belge ve programları tüm dünyada isteyen herkese (kamuya) açma yollarının en basit ve yaygın yolu Kamuya Açık Arşivlerdir (Herkese Açık Arşivler) Diskte belirli bir yer ayrılır; oraya insanlar paylaşmak istedikleri nesneleri koyarlar Bunlar `White paper' olabilir, ticari yazılım için `bug-fix' olabilir, `policy statement' olabilir, duyurular olabilir Üniversite ortamında ise geliştirilen tezler, yazılan teknik raporlar, programlar, ses dosyaları, resim dosyaları olabilir
Arşivlerde

• <LI class=webtasarimtext1>tezler, teknik raporlar, <LI class=webtasarimtext1>elektronik kitaplar, <LI class=webtasarimtext1>tablo ve benzeri sanat eserlerinin gif, jpeg gibi formatlarda goruntuleri, <LI class=webtasarimtext1>NASA' nın gözlemlediği Astrofizik verileri, <LI class=webtasarimtext1>Çeşitli Ses Kayıtları <LI class=webtasarimtext1>tüm bilgisayar çeşitleri ve işletim sistemleri için: Freeware, Shareware, Public Domain, CopyLeft'li (GNU) milyonlarca yazılım, <LI class=webtasarimtext1>çeşitli istatistik veriler,
• Beyaz Saray Raporları vs bulunabilir

Taranabilen Nesneler
Anahtar kelime üzerinden bir veri tabanını ya da `regular expression', veya `boolean search' denilen taramayı tüm metin üzerinde tarama yapılan örnekler:

• <LI class=webtasarimtext1>Phonebooks, whois, X500 <LI class=webtasarimtext1>finger, nslookup, dig <LI class=webtasarimtext1>Kütüphane katalogları <LI class=webtasarimtext1>Wais, z3950, Isearch <LI class=webtasarimtext1>Web'de tarama: <LI class=webtasarimtext1>W3Catalog, <LI class=webtasarimtext1>Lycous, <LI class=webtasarimtext1>Web -Library, <LI class=webtasarimtext1>Web Worm, <LI class=webtasarimtext1>Aliweb, <LI class=webtasarimtext1>Nortstar, <LI class=webtasarimtext1>Nomad, <LI class=webtasarimtext1>Jumpstart (js), <LI class=webtasarimtext1>CrawlWeb, <LI class=webtasarimtext1>Harvest
• Glimpse

Karmaşık (composite) Nesneler

• <LI class=webtasarimtext1>Hypertext dokumanlar,
• Çoklu medya içeren dokumanlar

Yari Ticari Servisler

• <LI class=webtasarimtext1>Her çeşit kitap ısmarlanması <LI class=webtasarimtext1>Her türden CD <LI class=webtasarimtext1>Ticari Firmaların on-line katalogları <LI class=webtasarimtext1>Donanım ve Yazılım <LI class=webtasarimtext1>İletişim Servisleri, donanım, yazılım <LI class=webtasarimtext1>Müzik (Nota, Aletler, CD, vs), <LI class=webtasarimtext1>Finans, `Leasing', ve Danışmanlık <LI class=webtasarimtext1>Seyahat <LI class=webtasarimtext1>Çiçek, Oyun <LI class=webtasarimtext1>Kahve gibi yiyecekler <LI class=webtasarimtext1>Spor vs başka Giyecekler <LI class=webtasarimtext1>Ziynet, Spor Arabalar <LI class=webtasarimtext1>Resim ve Sanat Ürünleri <LI class=webtasarimtext1>Journal Graphics gibi servisler <LI class=webtasarimtext1>Dow Jones gibi servisler <LI class=webtasarimtext1>Ticari on-line dergiler
• e-mail temelli çağrı servisi

Diğerleri

• <LI class=webtasarimtext1>Chat, Talk, IRC (İnternet Relay Chat), <LI class=webtasarimtext1>İnternet Talk Radio, <LI class=webtasarimtext1>Free University, <LI class=webtasarimtext1>Virtual Reality, <LI class=webtasarimtext1>MUD, MOO
• Tpc fax

İNTERNETİN TARİHÇESİ

İlk geniş alan ağı olan ARPANET 1960'lı yılların ortasında askeri amaçlarla ortaya çıktı Nükleer bir savaş esnasında telefon hatlarının çoğunun tahrip olması durumunda bilgisayar iletişiminin sürdürülmesi amaçlanıyordu Paul Baran, Rand Corp adına paket-anahtarlamalı ağ fikrini gelişdi Paket anahtarlamalı ağlarda, her mesaj küçük parçalara bölünür ve bu parçaların varış noktasına başarı ile ulaşıp orijinal mesajın oluşturulması sağlanır
1969 yılında DARPA (Defense Advanced Projects Agency) Amerika'da örnek bir paket anahtarlamalı ağ oluşturulması için bir proje başlattı Bu ağın adı ARPANET' dir ARPANET, veri haberleşmesindeki tekniklerin öğrenilmesi amacı ile oluşturulmuştur 1972, ağların ağı ortaya çıkmaya başladı 40 bilgisayardan oluşan bir ARPANET gösterisi yapıldı 1975 yılında başarılı bir biçimde ARPANET işlevsel bir ağ konumunu aldı, birçok organizasyon bu ağa katıldı
1983 yılında, Internetworking Working Group (INWG) TCP/IP'ye temel halini verdi TCP/IP protokolleri de askeri standart olarak (MIL STD) uyarlanmıştır Aynı yıllarda Internet terimi yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır TCP/IP protokolünün Unix işletim sistemine eklenmesinin ardından, 1984 yılında DNS (Domain Name System) tanıtılmıştır DNS' in tamamlanması 4 sene sürmüştür 1985 yılında, NSFNET süper bilgisayarlar arası TCP/IP tabanlı ağın oluşturulup çalıştırılması için kuruldu
Eski ARPANET, MILNET ve daha küçük ARPANET (DDN: Defense Data Network) olmak üzere ikiye ayrılmıştır 1990 yılında ARPANET varlığını yitirmiştir
Internet orjinal ARPANET' den doğmuş, bağlantılı ağların dünya çapında bir kolleksiyonudur Bu ağlar değişik fiziksel ağlardan tek bir mantıksal ağa bağlantı için Internet protokolu (IP) kullanırlar
Internet'i başlangıçta yoğun olarak akademik dünya kullanmakla beraber, son yıllarda Internet bilgi çağı toplumlarının her kesimi için vazgeçilmez bir araç olmuştur

İNTERNET KISALTMALARI

gov : Hükümet kuruluşları

edu : Eğitim kurumları (üniversiteler gibi)

org : Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen kuruluşlar

com : Ticari kuruluşlar

mil : Askeri kuruluşlar

net : Servis Sunucuları (İnternet Servis Sağlayıcıları gibi)

ac : Akademik kuruluşlar (bazı ülkelerde edu yerine kullanılmaktadır)

int : uluslararası organizasyonlar, kuruluşlar

ftp : FTP Arşiv Sitesi (ön ek)

www :World Wide Web Sitesi