Karlofça Antlaşması

Karlofça Antlaşması, 1699 İkinci Viyana kuşatmasından sonra Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya'nın katılmasıyla kurulan ittifakın sürdüğü savaşlar sonunda Karlofça'da yapılan antlaşma (26 Ocak 1699) Zenta yenilgisinden sonra Osmanlı devleti barış yapmaya taraftar göründü Bu sırada Fransa ile anlaşmazlık işinde bulunan Avusturya, Osmanlılar ile barış yapmak istedi Venedik hükümeti, Avusturya'nın dileklerine boyun eğmek zorunda kaldı Kutsal itti



Karlofça Antlaşması, 1699

İkinci Viyana kuşatmasından sonra Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya'nın katılmasıyla kurulan ittifakın sürdüğü savaşlar sonunda Karlofça'da yapılan antlaşma ( 26 Ocak 1699) Zenta yenilgisinden sonra Osmanlı devleti barış yapmaya taraftar göründü Bu sırada Fransa ile anlaşmazlık işinde bulunan Avusturya, Osmanlılar ile barış yapmak istedi Venedik hükümeti, Avusturya'nın dileklerine boyun eğmek zorunda kaldı Kutsal ittifakın diğer iki üyesi Lehistan ve Rusya ise, savaşı sürdürmek; bunu karşılık Avrupa meselelerinde önemli rol oynayan İngiltere ve Felemenk hükümetleri de Avrupa'da barışı kurmak istiyorlardı Amcazade Hüseyin Paşa Osmanlı hükümetinin barış isteğini Avusturya'ya bildirdi ve Erdel'deki Osmanlı haklarının korunması, bazı kalelerin yıktırılması gerektiğini ileri sürdü Bununla birlikte Avusturyalıların Erdel üstündeki ısrarlarını kabul etmek zorunda kalan Hüseyin Paşa, diğer şartları 27 Ocak 1698'de, Edirne'de bir protokola bağladı 23 Temmuz 1698'de, padişah Mustafa II, Reisülküttap (hariciye vekili) Rama Mehmet Efendiye başmurahhas ve A Mavrakordato Beyi, büyükelçi ve ikinci murahhas olarak görevlendirildi Uzun görüşmelerden sonra Avusturya imparatoru Leopold I'ın teklif ettiği buluşma yeri (Karlofça kasabası) iki tarafça kabul edildi

13-16 Kasım tarihleri arasında yapılan dört görüşme sonunda Macaristan sınırı çizildi Bosna sınırında Posut'dan Brot kalesine kadar Sava nehrinin sınır olması kabul edildi Bununla birlikte Brot (Brod), Dobay (Debej) Yesanofçer (Jasenowaç), Dupiçe (Dubica), Kostayniçe (Kostajnica), Novi, Krüpa, Bihke kaleleri üstünde birçok münakaşe yapıldı Nihayet Kostaniçe'nin Avusturya'da kalmasına karşılık, diğerlerinin boşaltılması kararlaştırıldı Sınır meseleleri böylece çözümlendikten sonra, hukuki, ticari ve askeri bölümlere geçildi Jitva (jitwa) sözleşmesi, Osmanlılarca da kabul edildi ve bu antlaşmanın 25 yıl süre ile geçerli olması kararlaştırıldı Avusturya ile görüşmeler devam ederken diğer devletler ile de görüşmelerin tamamlanmasına çalışılıyordu Lehistan ile 22 Kasım'da başlayan görüşmeler sonunda 11 maddelik bir antlaşma yapıldı Buna göre, Osmanlı imparatorluğu Padolya'yı boşaltacak ve Ukrayna'da kurduğu "Kazak hatmanlığını ortadan kaldırarak bu topraklardan çekilecekti Ayrıca Cemeniec kalesini tahrip edecek, Kırım akınlarının durduralacağı konusunda garanti verecek, bunlara karşı Boğdan'da Lehlilerin işgali altında bulunan Suçeva (Suczava), Roma (Romania), Nemçe (Nijamtzo), Soroka (Soroca) ve Kampulek kalelerini geri alacaktı Karlofça Konferansının en uzun süren görüşmeleri Venediklilerle oldu Ruzzini'nin Edirne mukavelenamesini tanımak istememesi üzerine, 17 Kasım'da başlayan görüşmeler uzadı Sonunda Avusturya işe karıştı ve antlaşma maddelere bağlandı (23 Ocak 1699)

Osmanlı Devleti ile Kutsal Birlik'i oluşturan Avusturya, Lehistan (Polonya), Venedik ve Rusya arasında imzalanmış olan Karlofça Antlaşması (26 Ocak 1699) ile Osmanlı tarihi bir dönüm noktasına varmıştır Osmanlı Devleti antlaşmayla yenildiğini ilk kez resmen kabul etmiş ve Avrupa'da bir daha geri alınamayacak toprak kayıplarına uğramıştır
1683'teki Viyana bozgunuyla Avrupa devletleri karşısında büyük bir yenilgi alan Osmanlı Devleti daha kendisini toparlamadan yeni saldırılarla karşılaşmıştı

Avusturya, 168487 arasında Macaristan'ın büyük bölümünü ve Erdel'i ele geçirdi Lehistan, Podolya ve Boğdan'a saldırdı Venedikliler de Bosna, Dalmaçya ve Mora'ya karadan ve denizden hücuma geçtiler 1687'de Atina Venedikliler'in, 1688'de de Belgrad Avusturyalıların eline geçti Buraları savunan Osmanlı kuvvetleri dağılmış, iç göç başlamıştı 1687'de yaşanan büyük kıtlık Anadolu'yu perişan etmiş, İstanbul'da da huzursuzluklar baş göstermişti

Bu koşullar içerisinde IV Mehmed tahttan indirildi, yerine II Süleyman padişah oldu Yeni padişahın ilk işi barış istemek oldu Ama Kutsal Birlik'i oluşturan devletler bu konuda anlaşamadıklarından barış gerçekleşmedi

II Süleyman'ın sadrazamlığa getirdiği Fazıl Mustafa Paşa yeni bir ordu toplamayı başararak 1690'da Belgrad'ı geri aldı Ama ertesi yıl çıktığı ikinci Avusturya seferinde Salankamen'de bozguna uğradı ve öldü Bu arada II Süleyman ölmüş, 1691'de II Ahmed padişah olmuştu II Ahmed İngiltere ve Hollanda aracılığıyla yapılan barış önerisini geri çevirerek savaşı sürdürme kararı aldı Ama II Ahmed'in kısa süren saltanatı sırasında önemli bir savaş olmadı II Ahmed'in 1695'te ölmesi üzerine başa geçen II Mustafa Avusturya'ya karşı üç kez sefere çıktı

Sonuncusunda 1697'de Zenta'da Avusturya karşısında büyük bir yenilgiye uğradı, Osmanlı ordusu tümüyle yok oldu Bu arada Rusya da Karadeniz'e açılma siyasetinin ilk başarısı olarak 1696'da Azak Kalesi'ni almıştı Her yönden kuşatılan ve savunma gücünü yitiren Osmanlı Devleti barış masasına oturmak zorunda kaldı
İngiltere ve Hollanda'nın aracılığıyla Karlofça'da başlayan görüşmeler 72 gün sürdü ve sonunda Avusturya, Venedik ve Lehistan'la barış antlaşması imzalandı Buna göre Macaristan, Erdel, Hırvatistan ve Slovenya Avusturya'ya; Dalmaçya, Mora Yarımadası ve bazı Ege adaları Venedik'e; Podolya ile Güney Ukrayna Lehistan'a bırakılıyordu Rusya ile anlaşma sağlanamadığından iki yıl süreli bir ateşkes sözleşmesi imzalandı Osmanlı Devleti 1700'de İstanbul'da yapılan bir antlaşmayla Azak Kalesi'nin Rusya'ya verilmesini kabul etti

Karlofça Antlaşması ile sağlanan barış 10 yıl kadar sürdü 1711 'de Prut Seferi ile Rusya'ya, 1714'te de Karlofça Antlaşması'na uymayan Avusturya'ya karşı yeniden savaş açıldı Ama Avusturya karşısında uğranılan büyük yenilgi 1718'de Osmanlı Devleti'ne daha büyük topraklar kaybettiren Pasarofça Antlaşması'nın imzalanmasına yol açtı {bak Pasarofça Antlaşmasi)