Çanakkale Savaşı İle İlgili Kısa Ansiklopedik Bilgi

Çanakkale Savaşı Hakkında Kısa Bilgi

Birinci Dünya Savaşı'nın uzamasına yol açan, Osmanlı Devleti'nin Çanakkale Boğazı'nı ele geçirmeye ve İstanbul'u işgal etmeye yönelik İngiliz-Fransız ortak harekatına karşı yürüttüğü ve Türk Ordusu'nun başarısıyla sonuçlanan savunma savaşları

Osmanlı topraklarına karşı böyle bir harekat 1904-1911 arasında İngiltere'de planlandı Bu harekatın amacı, Rusya ile doğrudan temasa geçmek, onlara silah ve malzeme yardımı yapabilmekti Bu yolla Süveyş Kanalı ve Hint Yolu üzerindeki Türk baskısı kaldırılmış olacaktı Savaşa katılmak istemeyen Balkan devletleri itilaf devletlerinin yanında yer almaya zorlanacaktı Ağustos 1914'den itibaren Çanakkale Boğazı'nın giriş çıkışları kontrol altına alındı

İtilaf Devletlerinin kendi aralarında yaptıkları boğazlarla ilgili gizli bir askeri anlaşma neticesinde, 3 Kasım 1914'te İngilizler Çanakkale Boğazı'nın ağzında Avrupa yakasında bulunan Seddülbahir ve Ertuğrul, Asya kıtasında da Orhaniye ve Kumkale giriş tabyalarını imha etmek için saldırıda bulundular

2 Ocak 1915'te İngiliz hükümeti (Dönemin Deniz Kuvvetleri Bakanı Winston Churchill) Çanakkale Boğazı'nın ele geçirilmesi kararını aldı 28 Ocak 1915'te deniz harekatı kararı verildi Çanakkale savaşları resmen başlamış oldu Boğazın dış tabyaları tahrip edildi Deniz savaşının yeterli olmayacağı anlaşılarak karaya asker çıkarma kararı verildi 19 Şubat 1915'de boğazın dış tabyaları tahrip edilmiş oldu ve Türkler 19 top kaybetti Dış savunmasının zayıflaması sonucunda İtalyanlar İtilaf Devletleri'ne yanaştılar Ruslar, Yunanlılar'ın İstanbul'a girmelerinden endişelendi ve 40 bin kişilik bir yardımcı kuvvet göndermeyi teklif ettiler Bunun üzerine İngilizler ve Fransızlar da boğazları Ruslar'a vermeyi vaat ettiler Marmara Denizi'ne geçmek amacıyla, asıl çıkarmanın 18 Mart'ta yapılmasına karar verildi Orta savunma tabyaları sürekli olarak bombardımana tutuldu ve dış tabyalar için karaya asker çıkarıldı Boğaz'da mayın arama ve temizleme işi aralıksız olarak uygulandı

İtilaf Devletleri 18 Mart 1915'te, 16 harp gemisi ile boğaza girdiler ve tabyaları ateşe tuttular Muharebe sonucunda iki İngiliz, bir Fransız zırhlısı battı Bunun üzerine Fransız, İngiliz ve ANZAC'lardan (Avustralya - Yeni Zelanda ordusu) kurulan 70 bin kişilik bir kuvvet, 25 Nisan 1915'te Seddülbahir ve Arıburnu bölgelerinden karaya çıkarıldı Düşman kuvveti 109 harp gemisi, 308 taşıt gemisi ile deniz tarafından da desteklenmekteydi

Düşman, bazı yerlerde başarı kazansa da kesin sonuca ulaşamadı Binbaşı Mahmud Bey idaresindeki Türk kuvvetleri, düşmanın iç kısımlara girmesini engelledi

Arıburnu'na çıkan ve Conkbayırı'na doğru ilerleyen İngiliz birliklerini, Mustafa Kemal'in komuta ettiği 19 Tümen karşıladı ve Kocaçimen tepesinin düşmanın eline geçmesi engellenmiş oldu Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ayları boyunca kanlı çarpışmalar oldu Zafere ulaşamayan düşman kuvvetleri, Çanakkale'yi karadan da geçemeyeceklerini anladılar Bunun üzerine İngilizler ve Fransızlar Kasım 1915'ten itibaren savaşı sonlandırmaya karar verdiler 9 Ocak 1916'da düşman kuvvetleri tüm birliklerini geri çekerek savaşı sonlandırmış oldular Türk Ordusu Çanakkale'de beş yüz bin kişilik bir düşman kuvvetine karşı koydu

253 bin şehit askerimiz anısına yapılan Çanakkale Şehitliği anıtı