İ. Dünya Savaşında Yapılan Gizli Antlaşmalar Ve Wilson İlkeleri

I Dünya Savaşında Yapılan Gizli Antlaşmalar ve Wilson İlkeleri
Boğazlar Antlaşması (1915)
İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalanmıştır
İstanbul ve Boğazlar, Rusya'ya bırakılmıştır

Londra Antlaşması (1915)
İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında imzalanmıştır
İtalya'ya Antalya ve çevresi ile Oniki Adalar bırakılmıştır
İtalya bu antlaşmadan sonra İtilaf Grubu'na katılmıştır

Petrograt Protokolü (1916)
İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında imzalanmıştır
Rusya'ya Boğazlar'a ek olarak Van, Erzurum, Bitlis ve Trabzon'a kadar olan Doğu Karadeniz bölgesi bırakılmıştır

Sykes-Picot Antlaşması (1916)
İngiltere ve Fransa arasında, İtalya'dan gizli olarak yapılmıştır
Rusya Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu'nun kendisine verilmesi şartı ile bu anlaşmayı kabul etmiştir
Fransa'ya Adana, Hatay, Suriye kıyıları ve Lübnan bırakılmıştır
İngiltere'ye Musul hariç Irak bırakılmıştır
Suriye'nin diğer bölgeleri ile Musul ve Ürdün'ü kaplayan bölgede Büyük Arap Krallığı kurulması kararı alınmıştır
Arap Krallığı İngiliz ve Fransız himayesinde olacaktır
Özerk bir Filistin Devleti kurulacaktır
Bu antlaşma ile Araplar, İngilizler'in yanında Osmanlı'ya karşı savaşmıştır

Not: Antlaşmanın İtalya'dan gizli yapılmasında, İtalya'nın aktif olarak IDünya Savaşı'na katılmaması etkili olmuştur

Saint-Jean De Maurienne Antlaşması (19 Nisan 1917)
İtalya, kendisinden gizli olarak imzalanan Sykes Picot Antlaşması'na tepki göstermiştir
Konya, Antalya, Aydın ve İzmir çevresi İtalya'ya bırakılmıştır

Mc Mahon Antlaşması
İngilizler Araplar'ı Osmanlı aleyhine kışkırtmıştır
Araplar'a Büyük Arap Krallığı kurma sözü verilmiştir

Not 1: Rusya'da Bolşevik İhtilali olmuştur Bunun üzerine İtilaf Devletleri Rusya'ya bırakılan toprakların yarısında Özerk Kürt Devleti oluşturmayı, diğer yarısını da Ermenistan'a vermeyi kararlaştırmışlardır
Not 2: Bolşevik Rejimi gizli antlaşmaları açıklayınca, gizli antlaşmalar uygulanma zemini bulamamıştır
Not 3: Gizli Antlaşmalara tepki olarak Wilson İlkeleri yayınlanmıştır

WILSON İLKELERİ
ABD Başkanı Wilson, gelecekte yapılacak barışın ilkelerini açıklamıştır (8 Ocak 1918)

Buna göre:

1 Yenen devletler, yenilen devletlerden toprak ve tazminat almayacak
2 Devletlerarasında gizli herhangi bir antlaşma yapılmayacak, antlaşmalar açık olarak yapılacak
3 Devletlerarasında eşitlik sağlanacak, uluslararası ekonomik engeller kaldırılacak
4 Ülkeler arasında silahlanma yarışına son verilecek
5 Alsace - Loraine Fransa'ya geri verilecek
6 İşgal edilen Rus toprakları boşaltılacak
7 Belçika yeniden kurulacakforumsinsinet
8 Uluslararası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözmek için Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacak
9 Boğazlar her devlete açık olacak
10 Türk egemenliği altında yaşayan diğer milletlere kendini yönetme hakkı verilecek
11 Osmanlı Devleti'nin Türk bölgelerine egemenlik hakkı verilecek

Not 1: İtilaf Devletleri toprak elde etmek için Paris Barış Konferansı'nda manda ve himaye fikrini ortaya atmıştır
Not 2: İtilaf Devletleri Wilson İlkeleri'ne ters düşmemek için Mondros Antlaşması'na 7 ve 24 maddeleri koymuşlardır

ATEŞKES ANTLAŞMALARI
Rusya Brest-Litowsk Antlaşması ile (3 Mart 1918)
Bulgaristan Selanik Antlaşması ile (29 Eylül 1918)
Osmanlı Devleti Mondros Ateşkes Antlaşması ile (30 Ekim 1918)
Avusturya Villa Gusti Antlaşması ile (3 Kasım 1918)
Almanya ise Rethondes Antlaşması ile (11 Kasım 1918) savaştan çekilmişlerdir