Atasözü

Uzun deneme ve gözlemlere dayanan, halka mal olmuş, kısa ve özlü söz Atasözlerinin söyleyeni belli değildir Bu nedenle özdeyişlerden (vecizelerden) ayrılır Atasözleri, bir toplumun kültürünün, dünyaya bakışının çok önemli göstergeleridir Hemen her toplumda bu tür sözlere rastlanır Türklerin bilinen ilk yazılı metinleri olan Orhun Yazıtları’nda bile atasözleri yer almaktadır: “Yufka kalın olsa delinmesi zor imiş, ince yoğun olsa kırılması zor imiş”
Atasözleri, bir yargı bildirir; yani bir tümce bütünlüğü taşır Bu yönüyle, halkın ortak söz ürünlerinden olan deyimlerden ayrılır Bu iki türün birleştikleri nokta, kalıplaşmışlık özelliğidir Kısacası, bunlar çok az örnek dışında değiştirilemez, başka sözcüklerle dile getirilemez
Atasözlerinin temel nitelikleri şunlardır:
- Kısa ve özlüdür
Örnek: Ağız yer, yüz utanır
- Tarafsızdır
Örnek: Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer
- Toplumun genelini ilgilendirir
Örnek: Ağlarsa anam ağlar, kalanı yalan ağlar
- Gözleme dayalıdır
Örnek: Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır
- Ders ve öğüt vericidir
Örnek: Ağlamayana meme yok
- Yol göstericidir
Örnek: Taşıma suyla değirmen dönmez
- Gelenek ve görenekleri yansıtır
Örnek: Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme
- Halkın inanışlarını yansıtır
Örnek: Akacak kan damarda durmaz
- Gerçekçidir
Örnek: Parayı veren düdüğü çalar
- Eleştirici, yergici ve alaycıdır
Örnek: Balık baştan kokar
Dost ile ye iç, alışveriş yapma
Örnek: Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az
- Mecaz anlatımlıdır
Örnek: Mum dibine ışık vermez
- Anlatımları sanatsaldır
Örnek: Bol bol yiyen bel bel bakar
Güvenme varlığa, düşersin darlığa