Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kimdir?

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kimdir?

Türk olup Merzifonlu Oruç Bey adında bir tımarlı sipahinin oğludur ve 1044H-1634M senesinde Merzifon'un 15 kilometre doğusundaki Marince köyünde doğmuştur Kara Mustafa'nın babası Oruç Bey 1048 H - 1639 M'da Bağdat kuşatması sırasında şehid olması üzerine Merzifonlu Kara Mustafa
Köprülü Mehmet Paşa vezir-i âzam olunca Merzifonlu Kara Mustafa'yı telhisçi (Telhisci: vezir-i âzam veya vekili tarafından pâdişâha takdim edilmek üzere saraya gidecek evrakı götüren memur) yapmış ve Erdel seferinde Yanova kalesinin zabtını bununla pâdişâha bildirmesi üzerine Kara Mustafa Ağa ikinci imrahorluğa terfi etmiş (1068 Zilhicce 3 ve 1658 Eylül 2) ve 15 sene sonra da iki tuğla yani beylerbeyi rütbesiyle Silistre beylerbeyi (1070 Cemaziyelevvel ve 1660 Mart) ve bir sene sonra da vezirlikle Diyarbakır valisi olmuştur

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa sadrâzam olur olmaz eniştesi Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı kaptan paşalığa tayin ettirmiş (1072 Cemaziyelevvel ve 1661 Aralık) ve evvelki Kaptân-ı derya Abdülkadir Paşa

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın 1076H-1665Mde Girit seferine serdar tayin edilmesi üzerine Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadaret kaymakamı olup Kaptân-ı deryalık da vezir Kaplan Mustafa Paşa'ya verildi; bu vazifesi vezir-i âzamın 1081 H-1670 M de Edirne'ye dönüşüne kadar devam etti ve sonra üçüncü vezir olarak divanda kaldı; vezir-i âzamın Lehistan seferine serdar olması üzerine yine sadaret kaymakamı oldu

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın 1087 H-1676 M de vefatı üzerine mühr-i hümâyun
Viyana bozgununu müteakip Belgrad'a döndükten sonra îdam edildi (1095 Muharrem 6 ve 1683 Aralık 25); başı Edirne'de Sarıca Paşa Camii hazinesindedir

Merzifonî Kara Mustafa Paşa zeki
İncelenen olaylara
-"Bu adam benim düşmanım olup bir an evvel beni öldürmek istiyor; lâkin bu ana kadar devletin ekmeğiyle yetiştiğim için pâdişâhımızdan rica ederim ki başarısızlık kabahatiyle vezir-i âzamı öldürmeyerek bu işin hüsn-i suret bulmasını yine ona bıraksın
bundan gayrisi bu işin üstesinden gelemez" sözleriyle düşmanı olan Kara Mustafa Paşa'nın ehliyetini beyan etmiştir Filhakika Kara Mustafa Paşa'dan sonra yerine gelen serdarların ehliyetsizlikleri mağlûbiyetin senelerce devamına ve düşmanın Balkanlar'a sarkmasına sebep olmuştur Sadareti 75 sene olup ölümünde 50 yaşında idi

İstanbul'da Galata ve Yedikule dışında birer mescidi ile Merzifon'da cami
bedesten ve çok sayıda çeşmeler yaptırmıştır Çarşıkapısı'ndaki medrese
mescid
mektep
sebil ve medrese talebesi için olan kütüphane vefatından sonra (1095 H-1684 M) ikmal edilmiştir Süleymaniye Camii civarında Kepenekçi Sinan Camii yakınında kendi sarayının altında bir çeşmesi ve Topkapı dışında köşkü vardı; Eyub'da Bahariye'de Taşlıklıkburun mevkiindeki yalı buna aitti (Abdi tarihi
s 64) Kayseri civarında eşkiya yatağı olan İncesu denilen mahalli kendisine temlik ettirip cami
hamam
medrese yaptırdıktan sonra muhafız tayin ederek o tarafların asayişini temin etmiştir

Kara Mustafa Paşa'nın ölümünden sonra 1095 Safer tarihli fermanla Süleymaniye'deki sarayı ile Eyüp'teki bahçesi ve Edirne'deki sarayını ve Timurtaşhaki çiftlikten maada Rumeli ve Anadolu'daki çiftlik emlâk ve akarı padişah'ın hatt-ı hümayunu ile evlâdına ihsan olunmuştur

Kara Mustafa Paşa'nın oğlu Ali Paşa'ya Maktul-zâde denilnektedir
kızı Fatma Hanım
vezir-i âzam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın damadı idi