İstiklal Marşının Onuncu Kıtasının Anlamı Nedir?

İstiklal Marşının 10 Kıtasının Anlamı Nedir?

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!

Şair bu mısrada kuva-i milliye şehitleri vatanımızın milletimizin bağımsızlığı özgürlüğü için kan dökmüş canını feda etmiş bütün şehitler adına konuşuyorŞehitler burada bağımsızlığımızın sembolü bayrağa sesleniyorlar Dikkat edilirse şiirin ikinci kıtası birinci mısrasında ‘nazlı hilal’ ifadesi kullanılırken bu mısrada ‘şanlı hilal’ ifadesi kullanılıyor Bu da bize gösteriyor ki ‘hilal’ kelimeleri şiirin ikinci kıtası birinci mısrasında ve son kıta birinci mısrasında farklı anlamlarda kullanılmışlardır Benim görüşüm tahminim bu doğrultudadır Şiir boyunca baştan sona yaptığım tahlil de bu görüşümü doğrular destekler niteliktedir Ayrıca bayrağımızda hilal ay sembolü mevcuttur bu da gösteriyor ki mısrada ki ‘hilal’ kelimesinden kasıt bayrağımızdır bayrağın bir parçasından hilalden söz edilerek bayrak vurgulanıyor kastediliyor Bu mısrada bağımsızlığımızın sembolü bayrağımızın gökte rüzgârlı bir havada dalgalanışı şafakların dalgalanışına benzetilmektedir Şafakların dalgalanışından kasıt ise belki de esen rüzgâr kastedilmekte belki her gün sürekli gerçekleşen şafak vakti kastedilmekte bayrağın gökte özgürce dalgalanışının sürekliliği ve güzelliği bu durumlarla ilişkilendirilmektedir Şafak vakti günün en güzel vakitlerindendir ve her gün tekrarlanır süreklilik arz eder Bayrağımızın dalgalanışının sürekliliği yani bağımsızlığımızın sürekliliği şafak vaktinin sürekliliğine güzelliğine benzetilmektedir Mısraya göre bağımsızlığımızın korunması şehitlerimizi memnun mutlu etmiştir Tıpkı dokuzuncu kıtada belirtilen gerçek anlamıyla diriliş bu mısra ve kıtada şehitler için de söz konusudur

Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal

Şair bu mısrada yine kuva-i milliye şehitleri adına konuşuyor Şiir boyunca vatanın bağımsızlığına vurgu yapılıyordu Şiirin İkinci kıtası üçüncü mısrasında ise:

‘Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…’

denilerek şiirde sözü edilen kişiye kuva-i milliye şehitleri adına sesleniliyor eğer bağımsızlık kaybedilirse dökülen kanların o kişiye helal edilmeyeceği vurgulanıyordu Bağımsızlık korunduğu için ve şiirde sözü edilen kişi bağımsızlığın korunması yönünde çaba sarf ettiği için dökülen şehit kanları şehitler tarafından şiirde sözü edilen şahsa bu son kıta ikinci mısrada helal ediliyor Son kıta ikinci mısrada ifade edilen şehitlerin memnuniyeti şairin yazdığı bu şiir aracılığıyla dile getiriliyor Şiirde sözü edilen şahsa dökülen kanlar helal edilirken aynı zamanda bağımsızlığın korunması yönünde çaba sarf etmiş Türk halkı ve Türk askerine de dökülen kanlar helal ediliyor aslında bu mısra Türk milletine de şiirde sözü edilen şahsa da iki özneye birden sesleniyor Şiirin ikinci kıta üçüncü mısrasında dökülen kanların o kişiye helal edilmesi bağımsızlığın korunması şartına bağlanırken diğer taraftan dökülen kanlar bağımsızlık hakkıyla korunduğu için şiirin son kıtası ikinci mısrasında Türk milletine ve o kişiye helal ediliyor ve şehitler diriliş anında bağımsız bir ülkeyi düşman işgaline uğramamış bir ülkeyi karşılarında buluyorlar bu durumdan mutluluk duyuyorlar Dökülen şehit kanları verilen canlar boşa gitmemiş amacına ulaşmıştır Amaç bağımsız özgür ve kıyamete kadar yaşayacak Türkiye cumhuriyetiydi ve bu amaç son kıta birinci ve ikinci mısraya bakarsak gerçekleşmiş oldu

Ebediyen sana yok ırkıma yok izmihlal:

Şair kuva-i milliye şehitleri adına konuşmaya seslenmeye devam ediyor Şehitler Türkiye cumhuriyeti bağımsızlığının işareti sembolü olan bayrağa sesleniyor hitap ediyorlar Bayrağa hitap ederlerken aslında Türk milletine hitap ediyorlar ‘Ebediyen’ ifadesiyle sonsuza kadar ilelebet kıyamete kadar demek isteniliyor Mısranın birinci kısmında ebediyen Türk bayrağının sönmeyeceği gönderlerden inmeyeceği ‘Ebediyen sana yok izmihlal’ ifadesiyle vurgulanıyor Kıtanın ilk mısrasında bayrağımızdan söz edildiğini ve mısraların bir anlam bütünlüğü ve akışı sergilemesi gerektiğini düşünürsek son kıta üçüncü mısrada yani bu mısrada da bayraktan söz edildiğini anlarız Şiirin tüm tahlilinden ve şiirin bütününden hareket edersek bu sonuca varabiliriz Türkiye cumhuriyetinin ilelebet kıyamete kadar bağımsız olarak yaşayacağını kalacağını şair son kıta ve bu mısrada bize müjdeliyor Aslında şiirin ilk mısrasında ve sonraki kimi kıta ve mısralarda da bu gerçek belirtiliyor Mısranın ikinci bölümünde de ‘Ebediyen ırkıma yok izmihlal’ ifadesiyle Türk milleti ve devletinin ilelebet kıyamete kadar yıkılış yok oluş görmeyeceği bağımsız olarak kalacağı yaşayacağı işgal görmeyeceği vurgulanıyor Bu mısradaki ‘ırk’ kelimesinden kasıt şiirin ikinci kıta ikinci mısrasının tahlilinde belirttiğimiz gibi millet halk ulus kelimelerinin anlamlarıdır Mısrayı düzyazıya çevirir açılımını yaparsak ‘Sonsuza kadar bayrağımız sönmeyecek ülkemiz işgal görmeyecek’ ‘Ebediyen bayrağıma yok miletime yok yok oluş’ şeklinde açılımı yapabilir mısrayı özetleyebiliriz

Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet;

Şair bu mısrada yine kuva-i milliye şehitleri adına konuşuyor şehitlere sözcülük yapıyor Bu mısrada Türkiye cumhuriyeti bağımsızlığının sembolü olan bayrak dile getirilmektedir Mısranın bütününe baktığımızda bayrağın cumhuriyet tarihi boyunca hür yaşadığı yani Türk milletinin hür yaşadığı vurgulanmaktadır Gerçekten de mısrada belirtildiği gibi ülkemiz cumhuriyet tarihi boyunca işgal edilmemiş edilememiştir Cumhuriyet tarihi boyunca kimi zaman kimi komşu devletler ve kimi batılı devletlerin doğrudan ya da dolaylı tehditlerine maruz kalındıysa da 80 küsur yıldır bağımsızlık ve barış korunmuş ikinci cihan harbinde bile bu korkunç savaştan uzak durularak ülkemiz bağımsızlığını ve barış halini muhafaza etmeyi başarmıştır Mısrada aslında derin manalar bulmak mümkündür Kurtuluş harbi öncesinde bağımsızlık yitirilmiş ağır esaret anlaşmaları Osmanlı hükümeti tarafından kabul edilmiş anayurdumuz düşman kuvvetleri tarafından tamamen olmasa da büyük oranda işgal edilmiş bu işgal bağımsızlık harbi sayesinde durdurulabilmiş bayrağımız bağımsızlık harbi sayesinde hürriyetini kazanabilmiş özgürlük harbinden 21yüzyıl başlarına kadar bayrağımız hür yaşamıştır yani milletimiz ülkemiz hür yaşamıştır Bu özgürlük kan dökülerek can verilerek kazanılabilmiş bu özgürlük hak edilmiştir Mısrayı düz yazıya çevirir açılımını yaparsak ‘Bayrağım özgür yaşamıştır özgürlük bayrağımın hakkıdır’ şeklinde düzyazıyla ifade edebilir açılımını yapabiliriz

Hakkıdır Hak’ka tapan milletimin istiklal!

Bu son mısra şiirin ikinci kıtası son mısrasıyla tıpatıp aynıdır benzer bir anlam içermektedir fakat bu mısra şiirde iki kez tekrarlandığı için verdiği vermeye çalıştığı mesaj daha çok vurgulanarak dikkatler mısranın içerdiği anlama daha çok çekilmeye çalışılmış ayrıca bu mısra son kıta son mısrada kullanılarak şiirle şiirin ikinci kıtasıyla ve bu son kıtayla bir anlam bütünlüğü sağlanmıştır Bu mısra farklı kıtalarda benzer anlamla benzer mesajı vermiştir Bu son kıta son mısranın tahlilinde şiirin ikinci kıtası son mısrasında yapılan tahlilden faydalanacağım o tahlili bu son kıtanın son mısrasında benzer şekliyle tekrarlayacağım çünkü mısra aynı mısra anlam benzerdir:

Bu mısrada bağımsızlığın Türk milletinin hakkı olduğu bunun milletçe kazanıldığı ve korunduğu tekrar hatırlatılmaktadır Yine şehitler adına konuşulmakta bağımsızlık önemle vurgulanmaktadır Bilindiği gibi cumhuriyet tarihi boyunca bağımsızlık önemle korunmuş güneydoğu bölgemizde Kıbrıs’ta ve dünyanın değişik bölgelerinde Türk askeri görev yapmış binlerce on binlerce şehit verilmiştir Kurtuluş harbi ve onun öncesindeki ön harplerde de binlerce on binlerce can şehit verilerek bağımsızlık kazanılabilmiştir Bu yüzden bağımsızlık Türk milleti tarafından hak edilmiştir bağımsızlık Türk milletinin hakkıdır ‘istiklal’ kelimesi burada bağımsızlık anlamında kullanılmıştır ‘Hakk’a tapan’ ifadesiyle Türk milletinin mensup olduğu din İslam dini kastedilmiştir Gerçektende yaklaşık bin yıldır Anadolu topraklarında İslam dini yaşanmaktadır Günümüzde Türk halkının %’de 98’e yakını islama mensuptur Fakat ibadet ve dini yükümlülükler namaz kılma gibi genellikle tam manasıyla yerine getirilememekte fakat Türk milletinin geneli İslam inancını Allah inancını taşımaktadır Değişik mezhepler ülke genelinde söz konusudur fakat buna rağmen mısrada ortak inanç vurgulanmıştır Şiirin finali bu son kıta ve son mısrayla bana göre en güzel şekilde yapılmıştır Şiir boyunca dile getirilen bağımsızlığın kaybedilmesi tehlikesi gerçekleşmemiş ve mutlu sona ulaşılmıştır