Cezayirli Gazi Hasan Paşa

(d 1713 – ö 1790) III Selim saltanatında 3 Aralık 1789 – 19 Mart 1790 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı ve askeridir Evcilleştirdiği bir aslan ile birlikte dolaşması ile meşhur olmuştur

“Palabıyık” lakabı ile anılırdı Aslen Balkan Pomak asıllı olduğu bilinmektedir Osmanlıların cezayir valilerine dayı denirdi ve soyununda Dayı Dayılar olarak kaldı Osmanlı-Rus ve Avusturya savaşının devam ettiği 1738 yılında, Yeniçeri ocağına kaydoldu ve bazı muhaberelere katıldı Belgrad’ın kuşatılması sırasında gayret ve cesaretini gösterdi

1761 Nisanında kalyon kaptanı olarak Osmanlı donanmasına giren Hasan Paşa, 1762?de riyale, 1766?da patrona ve bir yıl sonra da kapudane rütbesine kadar yükseldi 6 Temmuz 1770?te Çeşme Deniz Savaşı’nda Rusların Osmanlı donanmasını yaktığı haberini, Çanakkale Boğazı’na kadar gelerek bildiren Hasan Paşa’ya, beylerbeyi rütbesi verildi

Rusların Çeşme faciasından sonra Limni Adasını kuşatması üzerine, adaya giderek oranın savunmasını üstlendi Rusları adadan uzaklaştırmayı başardı Bu başarısından dolayı vezirlik rütbesiyle kaptan-ı derya tayin edildi Boğaz seraskerliğine, ardından Rusçuk seraskerliğine getirildi

Özi kalesinin düşmesi üzerine, muhaliflerin aleyhinde yaptıkları propagandalar sonucu kaptan-ı deryalıktan azledildi Sultan III Selim zamanında İsmail Kalesine serasker olan Hasan Paşa, gösterdiği başarılardan sonra sadrazam ve serdar-ı ekrem tayin edildi Hayatı sürekli cephede geçen Gazi Hasan Paşa, 19 Mart 1790?da Şumnu’da vefat etti

Devlete sadık, gayretli ve sözünü esirgemeyen bir kişi olan Cezayirli Gazi Hasan Paşa, mal varlığının büyük çoğunluğunu devlet işlerine harcamış, öldüğünde tahminlerin çok altında bir servet bırakmıştır Amerika Birleşik Devletlerini haraca bağlamış ve böylece Amerika Birleşik Devletleri tarihinde ilk kez ve sadece Osmanlı imparatorluğuna vergi ödemiştir Ayrıca cömertliğiyle bilinende paşa Osmanlı-Rus savaşı çıktığında sefer masrafları için devlete 12000 kese altın bağışlamıştır