Kök Hücreden Kemik Üretiyorlar

Yeni yöntemde, zarar görmüş kemik ve kıkırdak dokuların hemen yanındaki sağlıklı dokulardan alınan kök hücreler laboratuvar ortamında çoğaltılarak dokuya naklediliyor Kadavra ya da deniz kabuklularının kullanıldığı tedavilerdeki hijyen risklerini yok edeceği belirtilen yöntemde, tedavinin kök hücre kaynaklı olması nedeniyle vücudun bu yapıları reddetmesi mümkün görünmüyor


ODTÜ Biyolojik Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr Vasıf Hasırcı, AB 6 Çerçeve Programı kapsamında 3 yıl önce başlatılan "EXPERTISSUES-Kemik ve Kıkırdak Doku Mühendisliği Mükemmeliyet Merkezleri Ağı" Projesi ile ikinci nesil biyomimetik doku mühendisliği iskeleleri kullanarak laboratuvarda kemik ve kıkırdak üretiminde yeni yaklaşımlar oluşturmanın hedeflendiğini söyledi


Projede AB’ye üye 13 ülkeden 20 araştırmacının yer aldığını, projenin 73 milyon avro bütçesinin olduğunu belirten Hasırcı, proje ile kemik ve kıkırdak doku mühendisliği konusunda Avrupa’daki araştırmaların dağınıklığını önlemek, Avrupa’nın diğer önder araştırma merkezlerini ve buna paralel çalışan endüstriyel kurumları bir multi-disipliner konsorsiyum içinde bir araya getirmenin amaçlandığını kaydetti


Projede özellikle ABD ve Japonya’yla yarışabilmek için biyoteknoloji alanında çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Hasırcı, projede alınan sonuçlarla Avrupa’da ve dünyada insan yaşam kalitesini yükseltmede önemli aşamalar kaydedileceğini söyledi


Projenin yürütücüsünün Portekiz’den olduğunu bildiren Hasırcı, "Bu projede yer almamız kemik ve kıkırdak doku mühendisliği konusunda Avrupa’daki 20 mükemmeliyet merkezinden biri olduğumuzu gösteriyor Projenin ODTÜ’lü ortakları olarak epey yol aldık" dedi


Proje kapsamında, hedef dokular olan kemik ve kıkırdağın doku

mühendisliğine yönelik yeni iskele biçim ve malzemelerini, yeni büyüme faktörlerini, yeni kontrollü salım sistemlerini ve yeni hayvan deney modellerinin geliştirilmesinin öngörüldüğünü anlatan Hasırcı, çalışmaları sonunda sanayide de kullanılabilecek en uygun özelliklere sahip yapay kıkırdak ve kemik dokuların elde edilmesi için önemli aşamalar katettiklerini bildirdi


"Kadavradan kemik alımına son!


Vücuttaki eksik ya da zarar görmüş bir dokunun tedavisinde hastalık nedeniyle oluşan boşluğu doldurmak için "bir kadavradan kemik transferi" gibi çözümlerin kullanıldığını anlatan Hasırcı, çalışmalarının getirdiği yeniliklerle ilgili şu bilgileri verdi:


"Kadavradan kemik alınması sevimsiz, kısıtlı ve hijyenik sorunları olan bir konu Kemikteki eksikliklerin doldurulması için bir başka çözüm ise deniz kabuklularından gelen minerallerin kullanılması Bu uygulamada da yine hijyenik koşulların yarattığı risk ve vücudun bu yapıları reddetmesi sorunu bulunuyor Uygulamalardaki bu sorunların önüne geçilmesi için laboratuvarda üretilmiş sentetik ya da doğal polimerleri kullanıyoruz Çalışmada özel tür mikroplar tarafından üretilen polimer türlerini hücrelerin çoğalmasına uygun çok gözenekli bir konuma getiriyoruz Hastaya uygulanacağı zaman zarar görmüş dokunun hemen yanındaki sağlıklı dokudan bir parçanın alınması, bunun laboratuvarda çoğaltması ve bu parçaların hazırladığımız yapılara aktarılması gerekiyor Biz şu anda bu aşamaya hayvan hücreleriyle yapıyoruz Projenin bundan sonraki aşamasında ise bu yolla elde edilen dokuların hastaya geri döndürülmesini hedefliyoruz"