Kütahya İlçeleri

Kütahya’nın biri merkez olmak üzere on üç ilçesi vardır


Merkez: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 176184 olup, 130944’ü ilçe merkezinde, 45240’ı köylerde yaşamaktadır Merkez bucağına bağlı 83, Sabuncu bucağına bağlı 24 köyü vardır İlçe toprakları orta yükseklikte dalgalı düzlüklerden meydana gelir İlçe topraklarını Porsuk Çayı sular Porsuk Çayı Vâdisinde Kütahya Ovası yer alır


Ekonomisi, tarım ve sanâyiye dayalıdır Başlıca tarım ürünleri tahıl, şekerpancarı, haşhaş, baklagiller, mısır, patates ve kirazdır Kütahya Seramik Fabrikası, Azot Sanâyii, Şeker Fabrikası, kiremit ve tuğla fabrikaları, ağaç ürünleri fabrikaları başlıca sanâyi kuruluşlarıdır


İlçe merkezi geniş bir ovanın güney kenarında birden bire yükselen Yellice (Acem) Dağının (1773 m) eteklerinde kurulmuştur Demiryolu istasyonunun denizden yüksekliği 935 metredir Bu yükseklik çarşıya doğru artarak 970 metreyi bulur Kütahya Kalesinin bulunduğu Hisar Tepesi ile doğusundaki Yeterlik Tepesi denizden 1000 m yüksekliktedir Bu iki tepe arasındaki vâdiden geçen dere Porsuk Çayının kolu olan Feleut Çayına karışır Şehrin asıl merkezi Hisartepe önünde yer alır Eski Kütahya ve târihî eserler ile çarşısı burada bulunur İlçe kara ve demiryolu ağının kavşak noktalarından biridir Ankara-İzmir, Ankara-Afyon demiryolu, İstanbul-Afyon karayolu ilçeden geçer


Altıntaş: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 25152 olup, 5604’ü ilçe merkezinde, 19548’i köylerde yaşamaktadır Merkez bucağına bağlı 35 köyü vardır İlçe toprakları 500-1000 m yükseklikte bir platodan meydana gelir Güneyinde Murat Dağı yer alır Bu dağdan kaynaklanan Porsuk Çayı, Altıntaş Ovasını sular


Ekonomisi, tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri tahıl, şekerpancarı ve vişnedir Sulanabilen yerlerde baklagiller yetiştirilir Hayvancılık gelişmiş olup, ençok tiftik keçisi beslenir İlçe topraklarındaki ekonomik değeri yüksek mermer yatakları işletilmektedir


İlçe merkezi, Kütahya-Uşak karayolu üzerinde kurulmuştur Gelişmemiş, büyükçe, bir köy görünümünde bir yerleşim merkezidir İl merkezine 49 km mesâfededir Evliyâ Çelebi’ye göre bir kayadan altın çıktığı için bu isim verilmiştir Frigyalılara dayanan eski bir târihi vardır Altıntaş 1947’de ilçe olmuş ve belediyesi aynı sene kurulmuştur


Aslanapa: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 15420 olup 2235’i ilçe merkezinde, 13185’i köylerde yaşamaktadır Merkez bucağına bağlı 23 köyü vardır İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir Başlıca akarsuyu Porsuk Çayıdır


Ekonomisi tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri tahıl, şekerpancarı, haşhaş ve patatestir İlçe merkezi Porsuk Çayının batısında kurulmuştur Kütahya-Gediz karayolu ilçe topraklarından geçer Merkez ilçeye bağlı bir bucakken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi 1967’de kurulmuştur


Çavdarhisar: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 12280 olup, 4035’i ilçe merkezinde, 8245’i köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir Örencik Ovasının kuzeydoğu kesiminde yer alır


Ekonomisi tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, şekerpancarı, patates, elma, armut, soğan ve vişnedir Dağlık kesimlerinde küçükbaş, ovada büyükbaş hayvan besiciliği yapılır İlçe merkezi Kütahya-Gediz karayolunun kıyısında yer alır Emet’in Örencik bucağına bağlı belediyelik bir köyken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi 1967’de kurulmuştur


Domaniç: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 21949 olup, 3966’sı ilçe merkezinde, 17983’ü köylerde yaşamaktadır Merkez bucağa bağlı 32 köyü vardır Yüzölçümü 619 km2 olup, nüfus yoğunluğu 35’tir İlçe toprakları genelde dağlıktır Kuzeydoğusunda Yirce Dağı, kuzeybatısında Uludağ’ın uzantıları, güneyinde Kaylacık Dağı yer alır Başlıca akarsuyu Orhaneli (Kocasu) Çayıdır


Ekonomisi tarıma dayalıdır Ekime müsâit alan az olduğundan akarsu boylarında yetiştirilen başlıca ürünler buğday, arpa, şekerpancarı ve patatestir Hayvancılık ikinci derecede geçim kaynağıdır Son senelerde tavukçuluk gelişmiştir İlçe topraklarında linyit yatakları vardır


İlçe merkezi, gelişmemiş küçük bir yerleşim merkezidir Tavşanlı’yı Bursa-Eskişehir karayoluna bağlıyan yol üzerindedir İl merkezine 87 km mesâfededir Ilıman iklimi, soğuk suları ve geniş ormanları ile bir yayla kasabasıdır 1960’ta ilçe olan Domaniç’in belediyesi aynı sene kurulmuştur


Dumlupınar: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 6840 olup, 3559’u ilçe merkezinde, 3281’i köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları orta yükseklikte engebeli arâziden meydana gelmiştir


Ekonomisi tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, tahıl ve vişnedir Hayvancılık gelişmiş olup, en çok tiftik keçisi beslenir İlçe merkezi Kütahya-Uşak karayolu ve Afyon-Uşak demiryolu üzerinde kurulmuştur Altıntaşa bağlı bucak merkeziyken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi 1956’da kuruldu


Emet: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 38859 olup, 12246’sı ilçe merkezinde, 26613’ü köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dağlık ve dalgalı düzlüklerden meydana gelir Batısında Eğrigöz Dağı yer alır Başlıca akarsuyu, Emet Çayıdır Dağlık kesimler ormanlarla kaplıdır


Ekonomisi, tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, şekerpancarı, patates, soğan, elma, armut, vişne, kiraz, dut ve üzümdür Dağlık kesimlerde küçükbaş, düz yerlerde ise büyük baş hayvancılık yapılır Hayvancılığa bağlı olarak iplik ve dokuma tesisleri vardır Mâden yatakları bakımından zengindir Linyit, manganez, bakır, kurşun, çinko, demir, asbest ve kadit yatakları vardır Emet kolemanit işletmesinde elde edilen cevher, Bandırma boraks ve asit fabrikalarına gönderilir


İlçe merkezi Eğrigöz Dağı ve Emet Çayının doğusunda eğimli bir alanda kurulmuştur SelçukluUçbeyi Yâkup Bey zamânında “Eğrigöz” ismi ile altın çağını yaşamıştır 28 Mart 1970 Gediz zelzelesinde büyük zarar görmüştür İl merkezine 93 km mesafededir Balıkesir-Kütahya demiryolu ilçe topraklarının kuzeyinden geçer İlçe belediyesi 1923’te kurulmuştur


Gediz: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 66790 olup, 14492’si ilçe merkezinde, 52298’i köylerde yaşamaktadır Merkez bucağa bağlı 69 köyü vardır İlçe toprakları dağlarla çevrili bir ovadan meydana gelir Batısında Şaphane Dağı, güneydoğusunda Murat Dağı yer alır Gediz ve Susurluk ırmaklarını besleyen kollar ilçe topraklarından doğar Dağlar ormanlarla kaplıdır


Ekonomisi tarım ve mâdenciliğe dayalıdır Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, arpa, soğan, nohut, kenevir ve patatesdir Sulanabilen yerlerde meyve ve sebze yetiştirilir Elma, armut, erik ve üzüm balıca yetiştirilen meyvelerdir İlçe topraklarında linyit ve antimon yatakları vardır Metal eşyâ, konserve, iplik, ham bez ve halı, orman ürünleri, kimyasal fabrikalar başlıca sanayi kuruluşlarıdır


İlçe merkezi Gediz Çayının suladığı ovada kurulmuştur 28 Mart 1970’te zelzele ve yangınlarda büyük zarar gören ilçe, eski Gediz’e 7 km mesâfede Gediz-Uşak-Simav yolu üzerinde yeniden kurulmuştur Hâlen eski ve yeni Gediz olarak iki Gediz vardır Bu ise belediye ve devlet hizmetlerini zorlaştırmaktadır İl merkezine 88 km mesâfededir Firigya devrine dayanan eski bir târihe sâhiptir Belediyesi 1866’da kurulmuştur


Hisarcık: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 16120 olup, 4144’ü ilçe merkezinde, 11976’sı köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir ve Emet Ovasında yer alır Başlıca akarsuyu Emet Çayıdır


Ekonomisi tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri, buğday, arpa, şekerpancarı, patates, soğan, armut, vişne, kiraz ve üzümdür Dağlık kesimlerde küçükbaş, düz yerlerde ise büyükbaş hayvan besiciliği yapılır İlçe merkezi Gediz-Emet karayolu üzerinde, Emet Çayı kenarında kurulmuştur Emet ilçesine bağlı bucakken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi 1967’de kurulmuştur


Pazarlar: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 13079 olup, 3846’sı ilçe merkezinde, 9233’ü köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir Ekonomisi, tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, erik, patates, mercimek ve nohuttur Halı dokumacılığı yaygın olarak yapılır Simav’a bağlı belediyelik köyken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi 1958’de kurulmuştur


Simav: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 78823 olup, 15460’ı ilçe merkezinde, 63363’ü köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dağlık alanlarla çevrilidir Kuzey ve doğusunda Eğrigöz Dağı, güneydoğusunda Şaphane Dağı, güneybatısında Simav Dağı, batısında Akdağ yer alır Dağların yüksek kesimleri karaçam ormanları ile kaplıdır Dağların orta kesiminde Simav Ovası yer alır Başlıca akarsuları, Simav Çayı ile Kocaçay’dır


Ekonomisi, tarıma dayalıdır Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, erik, patates, elma, mercimek ve nohut olup, ayrıca az miktarda fasulye, soğan, armut, arpa ve kenevir yetiştirilir Halı dokumacılığı yaygın olarak yapılır Yün ipliği, dokuma, halı fabrikaları ile orman ürünleri işleyen fabrikalar başlıca sanâyi kuruluşlarıdır İlçe topraklarında antimon, demir, feldispat, magnezit ve krom yatakları vardır


İlçe merkezi Simav Ovasının orta kesiminde kurulmuştur İl merkezine 141 km mesâfededir Selçuklu Uçbeyi Yâkub Bey Bizanslılardan alarak Türk Sancağı hâline getirmiştir 1921’de ilçe olan Simav’ın belediyesi 1867’de kurulmuştur


Şaphane: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 10247 olup, 3845’i ilçe merkezinde, 6402’si köylerde yaşamaktadır İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelmiştir Kuzeybatısında Şaphane Dağı yer alır


Ekonomisi tarım ve mâdenciliğe dayalıdır Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, şekerpancarı ve patatesdir Sulanabilen yerlerde sebze ve meyva yetiştirilir Ev tezgahlarında yaygın şekilde halı dokumacılığı yapılır Şap rezervlerini işleyen fabrika, başlıca sanâyi kuruluşudur İlçe merkezi, Şaphane Dağı eteklerinde kurulmuştur Simav-Uşak karayolu ilçe topraklarından geçer Gediz’e bağlı bucakken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu Belediyesi Cumhûriyetten önce kurulmuştur


Tavşanlı: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 96277 olup, 37623’ü ilçe merkezinde, 58654’ü köylerde yaşamaktadır Merkez bucağına bağlı 105 köyü vardır Yüzölçümü 1804 km2 olup, nüfus yoğunluğu 54’tür İlçe toprakları orta yükseklikte dalgalı düzlüklerden meydana gelir Başlıca akarsuları Andırnaz ve Emet Çayıdır Yüksek kesimleri karaçam ve kızılçam ormanları ile kaplıdır


Ekonomisi tarıma ve mâdenciliğe dayalıdır Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, arpa, patates ve elma olup, az miktarda baklagiller soğan, erik ve armut yetiştirilir Tavukçuluk gelişmiştir Ormancılık önemli gelir kaynağıdır Un fabrikaları ve orman ürünleri işleyen atölyeler başlıca sanâyi kuruluşlarıdır İlçe topraklarında flüorit, magnezit ve linyit yatakları vardır Linyit 1939’da kurulan garp linyitleri işletmesi tarafından çıkarılmaktadır Çıkarılan linyitin bir bölümü Tunçbilek termik santralinde yakıt olarak kullanılır


İlçe merkezi Kaylacık Dağının güneybatı eteklerinde ortalama yüksekliği 800 m olan küçük bir ovanın kenarında kurulmuştur Kütahya-Balıkesir demiryolu ilçeden geçer İl merkezine 55 km mesâfededir Târihî kayıtlara göre Selçuklular zamânında kurulmuştur Leblebicilik ve kaldırımcılık işlerinde Türkiye çapında isim yapmıştır