Dkm Bismarck Rheinübung Harekatı

Rheinübung Harekatı


Rheinübung Harekatı


Daha önce Scharnhorst ve Gneisenau'nun atlantikte konvoylara yaptığı saldırıların çok başarılı olması ve ingilterenin konvoy sistemine yeni yeni adapte olması nedeniyle aynı tür bir oparasyon yapılmasına Alman Deniz kuvvetleri tarafından karar verilmiştir Bu operasyona "Rheinübung" adı verilmiş ve tüm eksikleri tamalanan Bismarck'a Prinz Eugen ın eşlik etmesine karar verilmiştir18 Mayıs sabahı Bismarck ve Prinz Eugen Gotenhafen limanından ayrılarak Z-16 ve Z-23 destroyerleri ile mayın tarama gemileri eşliğinde Baltık denizine açıldılarİlerleyen saatlerde oluşturulan gruba Z-10'da katıldıİngilizlerin hava keşifleri ile Alman donanmasının hareketlendiğini anlamalarından sonra 20 Mayıs günü öğlen saatlerinde İsveç donanmasına bağlı Gotland kruvazörünün keşif uçakları tarafından yeri belirlendi
Amiral Günther Lütjens komutasındaki Bismarck ve görev grubu kendi mayın tarlalarını geçtikten sonra mayın tarama gemilerini geri yolladılar 21 Mayıs sabahı Bismarck ve grubu Bergen kıyılarındaki fiyordlara demirlediler Bu şekilde Rheinübung Harekatı'nın ilk aşaması sorunsuz bir şekilde tamamlanmış oldu
Fiyortlarda demirlemiş olan Bismarck ve Prinz Eugen yeniden kamufle tarzında boyanırken yeni erzaklarını da gemilere yüklediler Prinz Eugen`ın yakıt tankları da bu arada dolduruldu Burada nedeni hala anlaşılamamış olan büyük bir hata yapıldı ve Bismarck`ın azalan yakıt depoları doldurulmadı(atlantiğe açılırken daha hızlı olması istenmiş ve daha sonra yakıt tankerinden ya da atlantiğe açıldıktan sonra fransadan yakıt alabilceği düşünülmüş olabilir) Gotanhafen`den Norveç fiyortlarına seyrederken Bismarck kayda değer oranda yakıt harcamıştı ve akıllıca olacak tercih Prinz Eugen`ın tankları doldurulurken Bismarck`ın tanklarının da doldurulması olacaktı Operasyon grubu operasyonun ileri aşamalarında bunun sıkıntılarını çok derin bir şekilde yaşamıştır
Alman keşif uçakları ve istihbarat ağının İngiliz Anayurt Filosu`nun hala Scapa Flow`da demirli olduğunu öğrenen Amiral Lutjens en uzun yol olan İzlanda ile Grönland arasındaki Danimarka boğazını kullanarak Atlantiğe açılmaya karar verdi İzlanda`nın altındaki yollar daha kısa olsalarda hem Anayurt Filosu`na daha yakın hem de İngiltere`den kalkacak uçakların menzilinde yer alacaklardı
21 Mayıs akşamı saat 19:30`da Bismarck ve görev gücü Fiyortlardan ayrılarak Kuzey Buz denizinde Grönland`a doğru yol almaya başladılar Aynı gece İngilizler Bismarck`ın demirli olduğu fiyordu görüş mesafesi çok düşük olduğu halde bombaladılar ancak Bismarck çoktan oradan ayrılmıştı Ertesi gün yapılan hava keşfi sırasında Bismarck`ın fiyorddan ayrılmış olduğu anlaşıldı22 Mayıs sabahı Amiral Lutjens plana uygun olarak destroyerlerine geri dönmeleri emrini verdi Destroyerlerinden ayrılan Bismarck ve Prinz Eugen 24 knot hızla Kuzeye doğru ilerlemeye devam ettiler
İngilizler Bismarck`ı en son gördükleri fiyortta bulamadıklarından olası bütün fiyortlara keşif uçakları gönderdiler Hiçbirinde de Bismarck`ın izine rastlanılamayınca Bismarck`ın Atlantik`e doğru seyrine başladığını anladılar Amiral Tovey Bismarck`ın geçeceğini tahmin ettiği İzlanda ile Grönland`ın arasındaki Danimarka boğazına Suffolk ile Norfolk ağır kruvazörlerini yönlendirdi İzlanda ile Faeroe adası arasına ise hafif kruvazörler Arethusa, Birmingham ve Manchester yerleştirildi İngilizlerin gururu iki zırhlı Hood ve Prince of Wales ise İzlanda`nın güney batı kıyılarında her iki yöne de müdahale edebilecek şekilde yerleştirildi Daha güneyde ise ikinci bir görev gücünü değişik yerlerden toparlayarak bütün bu birliklere Bismarck`ın yerini tespit eder etmez müdahale edebilecek şekilde konumlandırdı Bu görev gücünde uçak gemisi Victorious ile zırhlılar King George V, Repulse, Rodney, hafif kruvazörler Aurora, Galatea, Hermione, Kenya, Neptune ve 6 destroyer yer alıyordu Diğer birliklerce görülüp izlenecek Bismarck`ın Hood tarafından batırılamaması durumunda bu görev gücünün yakalayarak batıracağı varsayılıyordu 23 Mayıs sabahı Bismarck ve Prinz Eugen Danimarka boğazına girdiler Yılın bu mevsiminde genişliği 50 ila 60 km arasında değişen buzullarla kaplı bu boğaz bütün çıkış harekatının en tehlikeli bölümüdür Bir çok yeri mayınlanmış, İngiliz gemilerince kontrol edilen ve buzulların bulunduğu bir bölgedir




Güverte üzerindeki görevlendirilme töreni (Hamburg)


Saat 19:22 de İngilizler Bismarck ile ilk teması sağlamayı başardılar İngiliz kruvazörü Suffolk radarlarında tespit ettiği Bismarck ile çok kısa bir süre 11 kilometre meafeden görsel temasa geçtiyse de hemen İzlanda`ya doğru rotasını değiştirerek sis perdesi ardında kayboldu Ancak aradaki mesafeyi koruyarak sürekli olarak radar vasıtası ile Bismarck`ı takibe aldı
Saat 20:30 `da ise bölgedeki diğer kruvazör Norfolk`da radar teması ile grubu izlemeye başladı Bu sırada Bismarck 5 salvo yaptıysa da bir isabet kaydedemediBismarck`ın Norfolk`a ateş ettiği sırada oluşan patlamada ön radarı bozuldu, bu sebepten dolayı Lütjens Prinz Eugen`a öne geçmesini emretti Norfolk ve Suffolk bütün gece boyunca Bismarck`ı aradaki mesafeyi sürekli olarak koruyarak izlemeyi Bismarck`ın bütün manevralarına ve yakınlaşma çalışmalarına rağmen başardı
Saat 05:14 `de Prinz Eugen; Hood ve Prince of Wales ile hidrofon temasını kurduHood 1918 yılından beri hizmette olan yorgun gövdesiyle Birinci Dünya Savaşına ait bir gemiydi, Prince of Wales ise henüz çocukluk problemlerini aşamamış yeni bir gemiydi Hood'un zayıf güverte zırhı Amiral Holland'ın çatışmanın başlangıcında aradaki mesafeyi kapamak için Almanlara keskin bir açıyla yaklaşmaya çalışmasını açıklamaktadır, böylece dik yollu gelecek zırh delici mermilerden bir nebze kurtulmuş olacaktı
Saat 05:37`de ise ilk görsel temas 34100 metrede kuruldu ancak yaklaşan gemi bir hafif kruvazör olarak bildirildi Danimarka boğazından çıkmak için alman gemileri güneybatı yönünde ilerlerken onları yakalamak için Hood ve Prince of Wales batı-güneybatı yönünde ilerlemey devam ettiler
Saat 05:41 `de Norfolk almanlar ile görsel teması 27780 metrede kurdu O da doğu yönünden almanlara yaklaşmaktaydı
Saat 05:47 de Alman gemilerinde alarm verildi!
Saat 05:49 `da aradaki mesafe 24000 metreye kadar düşmüştüYaklaşan gemileri hala tam olarak tanımlayamayan almanlar 4 ağır kruvazörün yaklaştığını farzediyorlar ancak düzenli olarak yaklaşmalarından dolayı savaşmayı göze almış zırhlı olabilecekleri ihtimalini de giderek daha fazla göz önünde bulunduruyorlardı Benzer tanımlama problemi İngilizlerde de yaşanmaktaydı Silüetleri o mesafeden birbirine çok benzeyen Bismarck ve Prinz Eugen birbirinden ayırdedilemiyordu
Saat 05:50 de Prinz Eugen ile Norfolk 26000 metre (doğudan), Suffolk 30000 metre (kuzeyden) ve Hood ile Prince of Wales 25000 metreden (kezeydoğudan) yaklaşmaktaydı İngilizler önden giden Prinz Eugen`ın Bismarck olduğunu düşünerek ateşi onun üzerinde yoğunlaştırma kararı almışlardı
Saat 05:52 `de Prinz Eugen ile Hood ve Prince of Wales arasındaki mesafe 22800 metreye düşünce Hood ilk ateşi Bismarck zannettiği Prinz Eugen üzerine açtı Ancak Prince of Wales`in kaptanı Bismarck`ın arkadaki gemi olduğunu fark ettiğinden Oramiral Holland`ın emirlerini dinlemeyerek ateşini arkadaki Bismarck üzerine yoğunlaştırdıAteş açıldığı sırada hala peşinde zırhlılar olduğunu farkedememiş olan Almanlar hem toplardan çıkan alevlerin şeklinden hem de etraflarına düşen topların oluşturduğu devasa su sütunlarından peşlerinde zırhlılar olduğunu farkettilerse de kesin olarak hala tanımlıyamıyorlardı
Saat 05:53 `te ilk salvolarını bitiren Prince of Wales su sütunlarının oluşmasını bekleyerek ateşlerinin mesafesinide yapmaları gereken değişikliği hesaplama çalıştılar Hem ilk salvoları hem de düzeltilmiş ikinci savloları hep Bismarck`ı aşıp çok daha uzağa düştülerHood ise hala yanlış gemiye ateş ettiğini farkedememişti Bu sırada Norfolk`da 25000 metre mesafeye kadar yanaşıp savaşa girmeye hazırlanıyordu Suffolk ise hala 29000 metrede ateş hattından çok uzaktaydı Prince of Wales`in 3 salvosu da Bismarck`ın üstünden geçip giderken Hood sonunda yanlışhedefe ateş ettiğini anlamış ve 3 salvosunu hedef mesafe tespit amaçlı olarak Bismarck`a yollamıştı
Saat 05:55 `de Önce Bismarck ardından da Prinz Eugen ilk salvolarını yolladılar Ancak ingilizlerden farklı olarak bütün toplarını aynı anda değilse önce A ve B toplarını, onlardan sonra C ve D toplarını ateşlediler Bismarck ilk iki yarı salvosunu ( bir salvo bütün topların ateşlenmesidir Yarı salvo Bismarck için iki bataryanın ateşlenmesidir) Hood üzerine yönlendirdi ama isabet kaydedemedi Prinz Eugen`ın da ilk yarı salvosu isabet kaydedemese de ikinci yarı salvosu Hood`u vurmayı başardı ve kıç bölgesinde yangına yol açtı Prince of Wales`in beşinci salvosu da boşa gittiysede 6 salvoda Bismarck`ı vurmayı başardı Bu yara sonucu Bismark yakıt kaybetmeye ardında bir iz bırakmaya başladı Hood`da ise yangın hala sürüyordu
Prinz Eugen`ın dört yarı salvosu ve Bismarck`ın iki yarı salvosu daha isabet kaydedemeden denizde su sütunları oluşturarak kayboldular Prins of Wales`in ise bu sırada eteşlediği 7 salvo yine Bismarck`ın üzerinden geçip gitti Hood`un da 5 ve 6 altıncı salvoları isabet kaydedemedi
Bismarck iki yarı salvo (yani 3 salvosu) daha Hood üzerine yolladı ve bu sefer isabet kaydetmeyi başardı Aynı anda 150mm lik yardımcı bataryaları da 18000 metreye sokulmuş olan düşmanlarına ateş menziline girdiklerinde ateş açmaya başladı
Prinz Eugen`ın 4 yarı salvosu yani 4 ve 5 salvoları da Hood`a isabet kaydedemezken Princa of Wales`in 9 salvosu Bismarck`a isabet kaydetmeyi başardı Aynı zamanda Prince of Wales`in 133mm`lik yardımcı bataryaları da devreye girdi Hood`da 7 salvosunda yine isabet kaydedemedi
Saat 05:58 Amiral Lutjens Prinz Eugen`e ateşini Prince of Wales üzerine yönlendirmesini istedi Bu arada Bismarck 4 salvosu olan 2 yarı salvoyu daha Hood üzerine yolladıysa da isabet kaydedemedi Prinz Eugen`ın 6 salvosu Hood, 7 salvosu ise Prince of Wales üzerine gerçekleştirildi Prince of Wales ise 11 salvosunu Bismarck üzerine yolladıysa da bu seferde kısa düştü Hood 8 ve 9 salvolarını yolladı Bu sırada RAF`a bağlı bir Sunderland deniz keşif uçağı savaş alanı üzerinde uçarak durumu rapor etti
Saat 05:59 itibariyle Hood ve Prince of Wales birlikte Bismarck`a ateş ederlerken Bismarck ateşini Hood`a, Prinz Eugen ise Prince of Wales`e ateş ediyorduBismarck 15700 metreden 2 yarı salvo (5 salvo) daha yolladı ve bunlardan muhtemelen son iki salvosundan birisi Hood`a ölümcül olan darbeyi vurdu Bu arada Prinz Eugen`da 4 yarı salvosunu daha Prince of Wales üzerine yolladı Hood ölümcül yarasını almadan hemen önce 10 ve son tam salvosunu Bismarck üzerine gönderdiyse de isabet kaydedemedi Prince of Wales ise 12 salvosunu 15600 metreden, 13 salvosunu da 15000 metreden Bismarck üzerine yolladı 13 salvo Bismarck`ın 3 ve son yarasını almasına yol açtı
Saat 06:00 sularında Hood aldığı yara sonucu ortadan ikiye yarılıp batmaya başladığı sırada son yarı salvosunu (öndeki iki taret) Bismarck üzerine yolladı Bismarck ise önceden planlanıp atış emri verilmiş olan 6 salvosunu ( her zamanki gibi iki yarım salvo şeklinde) Hood`un bir zamanlar bulunduğu yere yolladı Bu sırada uçaksavar bataryaları da üstlerine gelmiş olan İngiliz keşif uçağına ateşe başlamışlardıPrince Eugen 4 yarı salvo (10 ve 11 salvolar) daha Prince of Wales`in üzerine yolladı Prince of Wales ise bu sırada Hood`un kalıntılarına çarpmamak için manevra yapıyordu Bu manevra sırasında 14 ve 15 salvolarını da yolladı ama her ikisi de kısa düştüNorfolk Hood havaya uçtuktan sonra iskele yönünde dümen kırarak Bismarck`a yaklaşma açısını düşürdü Suffolk ise hala 28000 metre mesafede çatışma alanından uzakta seyretmekteydi
Saat 06:01`de Hood batmaya devam ederken enkazına çarpmamaya çalışan Prince of Wales, Alman gemilerine doğru tehlikeli bir dönüş gerçekleştirdi Mesafe tespit cihazlarından durumu fark eden Prinz Eugen`ın torpidolardan sorumlu komutanı Brinkman kaptandan atış mesafesine giren Prince of Wales`e ateş açmak için izin istedi Bismarck ise ateşinin yönünü Hood`dan Prince of Wales`a kaydırmıştı Bismarck'ta artık Prince of Wales'a ana bataryaları ile ateş etmektedir
Saat 06:02`de Hood batmaya devam ederken Prince of Wales ağır ateş altında enkazın yanından geçiyordu Bismarck ise uçağın torpido saldırısından korunmak için sancak yönünde manevraya başlamıştı Bu sırada 2 yarı salvosunu daha yolladı Bu atışlarından birisi 14000 metreden pusula platformunu vurdu ve içerdeki hemen herkesin ölmesine yol açtı Artık Prince of Wales körlemesine ilerliyordu ve ateşi kesti
Prinz Eugen 4 yarı salvo daha yollarken aradaki mesafe çok fazla olduğundan isabet yüzdesi çok düşük olacak olan torpidoların atış izni çıkmadı Hood neredeyse tamamen sularda kaybolurken Norfolk savaşa dahil olup 3 salvosunu Bismöarck üzerine yolladı Ancak hepsi kısa düştü
Saat 06:03`de Hood tamamen batmış, Prince of Wales ise ateş edemez durumda çok büyük bir tehlike altındadır Bu şartlar altında Prince of Wales hemen bir sis perdesi oluşturmaya ve uzaklaşmaya başlar Ancak düşen mesafeden dolayı Bismarck`ın 105mm`lik ağır uçaksavar topları da devreye girmiştirPrinz Eugen ise birkaç dakika içinde efektif olarak torpido kullanabileceği bir mesafeden ateş edebilecek bir pozisyona girecektir ancak tam bu sırada 220 derecede hidrofonlar torpido olabilecek bir ses algılar ve bu sebepten gemi hemen sancak tarafına dönerek kaçma manevralarına girişirPrince of Wales ise hala sis perdesi oluşturmaya çalışmaktadır Bismarck 2 yarı salvosunu daha Prince of Wales`in üzerine yolladı ve önce 14500 metrede geminin su altı seviyesinden bir yara almasına yol açıp sonra sancak tarafındaki ikincil bataryaların da devre dışı kalmasını sağladı Bunlar Prince of Wales`in 2 ve 3 yaralarıydıPrinz Eugen 4 yarı salvo daha Prince of Wales`in üzerine yolladı ve kıç bölgesi su altı seviyesinden bir isabet kaydetti Bu sırada uzaklaşmaya çalışan Prince of Wales`in arkadaki Y bataryası kendi nişan olanakları ile Bismarck`a ateş etmeyi denediyse de atışı Bismarck`ı vuramamıştır Hood geride sadece 3 mürettebatını bırakarak batmış , Norfolk ateşi kesip savaş alanından uzaklaşamaya çalışıyor ve Suffolk hala savaş bölgesinin dışında 28000 m mesefade bulunuyor




Bismarck, 380 mm'lik toplarıyla Prens of Walles'a ateş edeken


Saat 06:04 itibariyle Prince of Wales çok kötü bir durumdadır Her iki gemiden arka arkaya hem isabet alıyor hem de aradaki mesafe gittikçe azalıyordu Ancak bu sırada Bismarck`da uçak alarmları, Prinz Eugen`da ise torpido alarmları çalması sonucu her iki gemide sancak tarafına keskin bir dönüş yaparak ateş açılarını kaybederler Ayrıca sis perdesi de gittikçe daha yoğun bir hal almaya başlamıştır En tehlikeli durumu atlatan Prince of Wales güney doğu yönünde uzaklaşmaya başlar Gittikçe açılan mesafeye rağmen Bismarck 10 salvosunda bir kez daha Prince of Wales`a isabet kaydetti Prinz Eugen`da 2 yarı salvo daha yolladı ve iki isabet kaydetti İlki yine kıç bölgesini vururken ikincisi 133mm`lik top cephaneliğine geldiysede patlamadı Bu Prince of Wales`in en şanslı anıydı ve Hood ile aynı kaderi paylaşmaktan patlamayan bu top sayesinde kurtuldu Prince of Wales`in Y bataryası ikinci kez kendi imkanları ile ateş ettiyse de yine Bismarck`tan çok uzağa düştü
Saat 06:05 itibariyle Bismarck 11 Prinz Eugen`da 19 salvosunu Prince of Wales üzerine yolladıysa da gittikçe artan sis perdesi, aşılan mesafe ve yapılan manevralar yüzünden isabet kaydedemedi Prince of Wales`in Y bataryası da 3 atışını gerçekleştirdi
Saat 06:06 itibariyle Prince of Wales Prinz Eugen`dan 16000 metre, Bismarck`dan ise 17000 metre uzaktaydı ve aradaki fark sürekli açılıyordu Ayrıca yarattığı sisde iyice yoğunlaşmaya başlamış ve hedefi seçilemez hale getirmekteydi İlerleyen dakikalarda Bismarck ve Prinz Eugen birkaç atış daha gerçekleştirdiysede hiçbiri isabet kaydetmedi Bismarck`ın komutanı Kaptan Ernst Lindemann Prince of Wales`sı batırnak için Lütjens`den izin istedi Ancak Lütjens`in karadayken aldığı zorunda kalmadıkça ve bir konvoyu korumadığı sürece hiçbir müttefik savaş gemisi ile savaşılmaması emrine karşı gelmek anlamına geleceğinden ayrıca diğer müttefik gemilerine yakınlaşmaları için gerekli süreyi kazandırmamak için bu isteği reddetti
Saat 06:10 itibariyle artık savaş bitmiştir
Savaşın sonu itibariyle;

Bismarck Prince of Wales`den üç isabet aldı
Prinz Eugen hiç isabet almadı
Hood Bismarck`dan aldığı isabet sonucu battı
Prince Of Wales 4`ü Bismarck`dan, 3`ü Prinz Eugen`dan olmak üzere 7 isabet aldı
Norfolk ve Suffolk hiç isabet almadılar

Bismarck`ın aldığı yaralar savaş gücünü azaltmadı ise de hem maksimum hızının 28 knot`a düşmesine hem de ön tarafına 2000 ton su dolmasına ve küçük br açıyla yana yatmasına yakıt kaybetmesine yol açtı Bunların etkileri ise savaşın ilerleyen safhalarında görülecekti Mevcut durum itibari ile Lütjens`in Rheinübung Harekatı'nın sürdürmesi ve Atlantikte konvoylarını batırması mümkün değildir Onun yerine ya Norveç`e dönüp ya da Fransız limanlarına giderek geminin tersanelerden birisinde havuza alınıp tamir edilmesi gerekmektedir Lütjens Prince of Wales' ı batırarak büyük bir zafer kazanmış bir şekilde Norveç`e dönebilirdi ama bu bir kez daha aynı yolu aşmaya çalışması ve İngiliz su üstü gemileri ile bir kez daha çarpışmaya girmesi anlamına geliyordu Onun yerine güneye St Nazaire`e giderek hem Scharnhorst ve Gneisenau ile buluşmuş olacak hem de bakım çalışmaları biter bitmez Atlantiğe açılabilecekti

Kaynak : Wikipedia