Portekiz Tarihçe

Tarihçe
Portekiz tarihi : Ana madde: Portekiz coğrafi keşifleriPortekiz Sömürge Savaşları
İlk Portekiz kralı I Afonso'nun kullandığı bayrak


Portekiz, 5 Ekim 1143'te Kastilya ve Leon kralı VII Alfonso'nun Portekiz Kontluğu'nun bağımsızlığını tanıması ve I Afonso'yu Portekiz Kralı olarak kabul etmesiyle bağımsız bir ülke olarak kurulmuştur Günümüzdeki topraklarının yarısı kadar bir alanda kurulduktan sonra Afonso ve kendisinden sonra gelen krallar Hristiyan tarikatlarının asker desteğiyle Endülüslüler'den daha fazla toprak koparabilmek için sürekli güneye doğru ilerlemişlerdir 1249 yılında Algarve'nin güney kıyılarına ulaştıktan sonra Portekiz Reconquistası (Fetih) sona ermiştir
1383 yılında erkek varis bırakmadan ölen Portekiz Kralı'nın kızıyla evli olan Kastilya Kralı Portekiz tahtında hak iddia edince ortaya çıkan halk ayaklanması 1383-1385 Krizi'ne yol açtı Sonradan I JoYayınevi : £o olarak Portekiz tahtına geçen Avizli JoYayınevi : £o ve general Nuno Yayınevi : lvares Pereira yönetimindeki bir kısım soyludan ve halktan oluşan birlikler Aljubarrota Savaşı'nda Kastilya birliklerini yendi Bu savaş hala komşu İspanya ile olan bağımsızlık mücadelesinin bir sembolü olarak görülmekte ve Portekiz tarihinin en ünlü savaşı olarak değerlendirilmektedir
1373 yılında İngiltere ile yapılan ittifak günümüzde de devam etmekte ve muhtemelen tarihin en uzun ittifakı sayılmaktadır Bu ittifakı izleyen yıllarda Portekiz Dünya'nın keşfi için öncülük yapmış ve Keşif Çağı 'nı başlatmıştır Kral I JoYayınevi : £o'nun oğlu Prens Infante Henrique o Navegador (Denizci Henrique), bu çağın başlangıcında büyük rol oynamış ve keşif gezilerinin ana destekleyicisi olmuştur
1415 yılında bir Portekiz filosunun Kuzey Afrika'daki zengin ticaret merkezi Ceuta'yı ele geçirmesiyle Portekiz İmparatorluğu başlamıştır Bunu Atlas Okyanusu'ndaki ilk keşifler izlemiş, Azorlar ve Madeira'nın keşfiyle ilk sömürgecilik hareketleri başlamıştır
15 yüzyıl boyunca Portekizli kaşifler, Avrupa'da çok aranan değerli baharatların ülkesi Hindistan yolunu ararken Afrika kıyıları boyunca güneye doğru seyahat ettiler ve yol boyunca ticaret noktaları kurdular Sonunda 1498 yılında Vasco da Gama deniz yoluyla Hindistan'a ulaştı ve günümüzün onda biri olan bir milyon nüfusa sahip Portekiz için refah dönemi başladı




Portekiz İmparatorluğu 1410-1999


1500 yılında Brezilya'ya ayak basan Pedro Yayınevi : lvares Cabral burayı Portekiz topraklarına kattı On yıl sonra Afonso de Albuquerque, Hindistan'daki Goa'yı, Basra Körfezi'ndeki Hürmüz'ü ve günümüz Malezya'sındaki Malakka'yı isgal etti Dolayısıyla Portekiz İmparatorluğu Hint Okyanusu ve Güney Atlas Okyanusu'ndaki ticaret yollarının egemenliğini eline geçirdi
1580 yılından 1640 yılına kadar Portekiz'in bağımsızlığı bir süre sekteye uğradı Fas'taki bir savaş sırasında ölen Portekiz Kralı I SebastiYayınevi : £o ardında erkek varis bırakmayınca İspanya Kralı II Felipe taht üzerinde hak iddia etti ve Portekiz Kralı I Filipe olarak tahta geçti Ancak bundan hoşnut kalmayan Portekiz soylularının desteğiyle ayaklanma başlatan IV JoYayınevi : £o 1640 yılında kral ilan edilerek Bragança hanedanını başlattı Aynı dönemde Britanya ve Hollanda, Portekiz İmparatorluğu'nun denizaşırı topraklarını ele geçirmek için saldırmaktaydı ve Portekiz özellikle 1822'de Brezilya'nın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, 20 yüzyıla kadar sürecek olan bir çöküş dönemine girdi
5 Ekim 1910 tarihindeki cumhuriyetçi devrim Portekiz monarşisini ortadan kaldırdı Ama devam eden kaos ortamı ve I Dünya Savaşı'na asker katılımın artırdığı önemli ekonomik problemler 28 Mayıs 1926'daki asker darbeye neden oldu Bu darbe sonucunda Antonio de Oliveira Salazar ekonomik dengeyi ve toplumsal düzeni sağlayarak 1933 yılına kadar sürecek olan sağ eğilimli asker diktatörlük tarafından başa getirildi Gelenekçi otoriter bir rejim olan ve faşizme yakınlığıyla tanınan Estado Novo (Yeni Devlet) yeni bir anayasanın kabulüyle Salazar tarafından kuruldu II Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri'ne yaptığı yardımlar nedeniyle bu rejim ayakta kalmaya devam etti 1961 yılında Angola'da, 1963 yılında Portekiz Ginesi'nde ve 1964 yılında Mozambik'te başlayan bağımsızlık hareketleri Portekiz Sömürge Savaşları'na yol açarak yönetimdeki rejimi zayıflattı 1968 yılında Salazar yönetimden ayrıldı ve yerine Marcelo Caetano geçti 25 Nisan 1974 tarihindeki kansız solcu asker darbe Afrika sömürgelerine bağımsızlıklarını verdiği gibi günümüzün demokratik rejiminin kurulmasına da önayak oldu Avrupa Birliği'ne tam üyeliğe 1986 yılında kabul edilen Portekiz 1999 yılında da Avro para birimini kullanmaya başladı

Kaynak : Wikipedia