Deniz Kızı Efsaneler

Efsaneler


John Collier'nin The Land Baby (Toprak bebek) adlı tablosu (1899)


Bu yarı insan yarı balık vücutlu insansıların efsaneleri MÖ 5,000 yılına kadar dayanır Genel bir kanı ise, bu efsanelerin oluşumunda, deniz ineklerinin büyük etkisi olduğudur Bu teoriyi destekleyecek bir örnek olarak, Christopher Columbus'un yeni dünyaya olan yolculuğu sırasında deniz kızları gördüğünü, ama çok çirkin olduklarını ve daha cazip olmalarını beklediğini söylemesi verilebilir Deniz inekleri gibi büyük vücutlu deniz memelilerinin kolları, yavrularını bir beşikte gibi taşıyabilmeleri için evrim geçirmiş ve insan kollarına benzemiştir Denizcilerin bu deniz memelilerini görüp doğa üstü yaratıklar olduklarını düşünmeleri oldukça mümkündür Geleneksel deniz kızı betimlemelerindeki, akan uzun saçların ise, deniz ineklerinin okyanus yüzeyine yakın yerlerde yüzerlerken kafalarına dolanan yosunların verdiği uzun saçlı görüntüsünden kaynaklandığı düşünülmektedir Deniz kızı gördüğünü iddia edenlerin verdiği ortak bilgiler de yosun renkleriyle ve deniz ineklerinin özellikleriyle oldukça uygundur Deniz kızlarını konuşmayan, yeşil, siyah, kahve rengi veya sarı saçlı, balık kuyruklu, genelde okyanuslarda ve bazen de nehirlerde yüzen doğa üstü insansılar olarak tanımlarlar
Antik Yakın Doğu
Deniz kızı hikayeleri neredeyse evrenseldir Bilinen ilk deniz kızı hikayesi MÖ 1,000 yılında Asurlularda görülmüştür Asur kraliçesi Semiramis'in annesi Atargatis, ölümlü bir çobana aşık olan ölümsüz bir tanrıçadır Fakat aşık olduğu genç çoban ölür ve o da bir balığa dönüşmek için bir göle atlar Ama su, onun mükemmel vücudunu ve doğasını gizlemez, bunun yerine ona bir balık kuyruğu ve suda nefes alabilme yetisi verir İlk Atargatis betimlemeleri insan kafası ve bacakları olan bir balık şeklindedir (Babil tanrısı Ea gibi) Yunanlılar ise Atargatis'i Derketo diye tanımışlar ve Afrodit'in yanında betimlemişlerdir


MÖ 546'dan önce, Miletli filozof Anaximander, insanlığın hızla suda yaşayan bir tür hayvana dönüştüğü teorisini önermiştir Ona göre, bu uzatılmış çocukluk yılları olan adam, çocukluğunun aksine uzun süre yaşayamaz Aslında, bu "uzunluk" gelip geçici bir şeydir Ama bu fikir, Anaximander'in ölümünden sonra bir daha hatırlanmamıştır Zaten o yaşarken de bir çok insan tarafından anlaşılmamıştır da
Popüler bir Yunan efsanesine göre Büyük İskender'in kız kardeşi Thessalonike, öldükten sonra bir deniz kızına dönüşmüştür Deniz kızı formunda Ege Denizi'nde yaşadığı ve denizciler onu bulduğunda onlara tek bir soru sorduğu söylenir: "Kral İskender yaşıyor mu?" (Yunanca: Î?ει ο βαÏ?ιλιάÏ? Î?λÎ*ξανδροÏ?, ve denizcilerin de ona "Yaşıyor ve hala yönetiyor" (Yunanca: Î?ει και βαÏ?ιλεύει) dedikleri anlatılır Bu cevaptan başkası, onu bir Gorgon'a dönüşmesine, ve gemiyi batırıp üzerindeki denizcileri öldürmesine yol açacaktır
Suriyeli Lucian (MÖ 2 yy) De Dea Syria ("Suriye tanrıçasına ilişkin") adlı, ziyaret ettiği Suriye tapınaklarını yazdığı eserinde şöyle demiştir:

"Aralarında - Şimdi onların arasındaki, tapınağı ilgilindiren geleneksel bir hikaye Ama diğer adamlar, Asya'da çok ün salmış olan Babilli Semiramis'in de bu yeri kurduğunu, ama bunun Hera Arargatis için olmadığını, kensi annesi Derketo için olduğuna yemin ederler"
"Phoenicia'daki Derketo'nun benzerliğini gördüm Vücudunun yarısı tam bir kadındı Ama diğer yarısı, ayaklarından kasıklarına dek, bir balık kuyruğuyla kaplı gibiydi Ama kutsal şehir Kudüs'teki görüntüsü tam bir kadına benziyordu Balıkların kutsal olduğunu hesaba katarlar, ve asla yemezler Ama diğer bütün kümes hayvanlarını yerler Güvercin hariç Onun da kutsal olduğuna inanırlar Tamamı olağan şeyler İnanıyorlar, çünkü Darketo'nun yarısı balıktan İnanıyorlar, çünkü Semiramis bir güvercine dönüştü Aslında, belki de bu tapınağın Semiramis'in işi olduğuna izin verebilirim Ama asla inanmadığım üzere, tapınak Derketo'ya ait Mısırlıların arasında, balık yemeyenler var Ve bunun Derketo'nun onuruna olduğu söylenemez"

Bin Bir Gece Masalları
Bin Bir Gece Masalları "Deniz İnsanları"na ait çok çeşitli öyküler içerir Efsanelerden farklı olarak, Bin Bir Gece Masalları'nda bu deniz insanları karada yaşarlar, ama suya girdiklerinde de hiçbir zorluk çekmeden nefes alabilirler Aynı zamanda insanlarla cinsel ilişkiye girdiklerinde doğacak çocukları da kendileri gibi "Deniz insanı" olarak doğacaktır Deniz insanlarının, insan görünüşünden farkları yoktur Bu efsane hala yaşamaktadır (Bkz Pers Kralı ve Denizin Prensesi)
İngiliz kaynakları

Frederic Leighton'ın The Fisherman and the Syren (Balıkçı ve Siren) adlı tablosu c 1856-1858


Deniz kızları İngiliz kültüründe uğursuz, felaketlerin haberci yaratıklar olarak gözükmüşlerdir Bazıları devasa büyüklükte, 160 feetten uzundur
Ayrıca deniz kızları nehirlerde ve tatlı su göllerinde de yüzebilirlerdi Bir gün, Lorntie'li Laird, evinin yanındaki gölde, boğulan bir kadın olduğunu düşündüğü bir şey görür ve yardım etmek için suya atlar Ama uşaklarından biri onu geri getirir ve göldekinin bir deniz kızı olduğu konusunda efendisini uyarır Bunun üzerine deniz kızı, uşak orada olmasaydı o adamı öldürebileceğinden yakınıp yakarmaya başlar
Yukarıdaki efsanedekinin aksine, deniz kızları çoğu zaman daha iyilikseverdirler ve insanların yaralarını tedavi ederler
Bazı söylenceler deniz kızlarının kötü yönde kullanacakları ölümsüz bir ruhları olup olmadığı sorularını arttırmıştır Liban adlı bir başka yaratık ise kutsal bir deniz kızı olarak kabul görmüştür Aslında baştan insandır ama sonradan deniz kızına dönüşmüştür Üç yüz yıl sonra, İrlanda Hristiyanlaşınca, Liban'ın da vaftiz edildiğine inanılmıştır
İngiliz kaynaklarında, aynı zamanda deniz erkeklerinden de bahsedilmiştir Deniz erkekleri deniz kızlarından daha vahşi ve çirkindir Ama az da olsa insanlarla ilgilenirler
Diğer
Karayiplerin Neo-Taino uluslarından olanlar, deniz kızlarına Aycayia adını vermişlerdir[10] Aycayianın özellikleri tanrıça Jagua ile de ilişkilendirilmiştir Aycayialar genellikle majagua ağacının amberçiçeği Hibiscus tiliaceus ile betimlenmişlerdir[11] Diğer kültürlerden örnekler ise,
Mami Wata (Batı ve Orta Afrika kültürlerinde),
Jengu (Kamerun kültüründe),
Merrow (İrlanda ve İskoçya kültürlerinde),
Russalki (Rusya ve Ukrayna kültürlerinde),
ve Oceanid, Nereid, ile Naiad - (Yunan kültüründe)
Tatlı sularda yaşayan deniz kızı benzeri bir yaratık olan ve Avrupa kültürüne yerleşen Melusine, çoğu zaman iki balık kuyruğuyla ya da bazen yılan bedeniyle betimlenir Japon kültüründe deniz kızı eti yiyenlerin ölümsüz olacağına inanılır Bazı Avrupa efsanelerine göreyse, deniz kızları kendilerine söylenen dilekleri yerine getirirler
Aynı zamanda, bazı insanlar İskoçya, Malezya ve İngiliz Kolumbiyası gibi yerlerde ölü deniz kızları gördüklerini iddia etmişlerdir En yaygın iki görüntü ise Kanada'da, Straight of Georgia'da yakalandığı iddia edilenlerdir ,
Güney Afrika'nın "pelerinli" komüteleri Little Karoo'da deniz kızları bulunduğu söylentisini çıkarmışlardır Bazı yaşlı pelerinliler ise çocukluklarında tatlı su hauzlarında deniz kızı gördüklerini iddia etmişlerdir Little Karoo çok kuru bir alanken, çok uzun zamn önce bir okyanusun bir parçası olduğu, bulunan deniz kabuğu fosillerinden anlaşılmaktadır Deniz kızı hikayeleri, bilinmeyen bir türün dilden dile yayılmasıyla oluştuğunun düşünülmesine neden olabilir Bazı yerel Güney Afrika kabileleri üyelerinin, Little Karoo yerleşkesi yakınlarında, deniz kızlarının varlığına dair 11 kanıtlayıcı taş belge gösterdikleri iddia edilir Diğer açıklamalarda "Swallow" denen ve mağara duvarlarında rastlanan, insan başlı bir kuş resminden yola çıkılarak yapılır Bu örnek, ruhsal ayinler sırasında ruhun beden dışındaki halini temsil etmektedir

Kaynak : Wikipedia