Mihrap Mihrabın Mimarisi Ve Tarihçesi

Mihrabın Mimarisi ve Tarihçesi

Mihrab, günümüzde genellikle caminin kıble duvarı oyuk şekilde inşa edilerek ve çevresi de yazı veya diğer süs unsurları ile süslenerek yapılır Çini, mermer veya ahşaptan yapılan ve sanat değeri oldukça yüksek mihraplar vardır Cami zemininden 15-20 cm yüksek yapılanlarına da rastlanır
Mihrabın camilere günümüzdeki şekliyle girmesi Emeviler devrine kadar dayanmaktadır İlk zamanlarda, yani; Peygamber döneminde kıble, mihrab ile değil, renkli bir çizgi veya üzerinde belirli işaretler bulunan bir taş levha gibi herhangi bir işaret ile gösterilmekteydi Emeviler devrinde camilerin ayrılmaz bir unsuru olarak dini hayata giren mihrablar, Selçuklular ve özellikle Osmanlılar zamanında yapılan taş ve çini çeşitleriyle diğer İslam ülkelerinin hiç birinde görülmeyen bir değişiklik arzetmiştir Bilhassa Bursa'daki Yeşil Camii'nin mihrabı, Selçuklular devrinde bile rastlanmayan bir zenginlik ve ve ihtişam gösterir Ayrıca bu caminin çinili mihrabı kendi cinsleri arasında en büyük ölçüde yapılmış olanıdır
Mihrab süslemelerinde değişik renk ve stillerde şekillerin yanı sıra, nefis hatlarla "Ã?yetül-Kürs" olarak bilinen Bakara suresinin 255 ayetinin yazıldığı da olur Mihrabın hemen üzerine "Zekeriyya, Meryem'in bulunduğu mihraba her girdiğinde" anlamına gelen "Küllema dehule aleyha Zekeriyyal Mihrabe" (Ali İmran, 3/37) ayetinin yazılması alışkanlık haline gelmiştir İslam bakımdan mihrabın çevresine böyle bir ayet veya hadis yazımı şart değilse de, cemaatin okuyarak yararlanması için mihrabla ilgili bir ayetin yazılmasında bir sakınca bulunmaz Ancak yukarıdaki ayetin yerine, namazın şartlarından birisi olan "kıbleye yönelme"yi hatırlatan; "Ey Muhammed! Yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir"anlamındaki, "Fevelli vecheke şatral-Mescidi'l-Haram" ayetinin (bk Bakara, 2/114,149, 150) yazıldığı da görülmektedir
Diğer yandan mihrabın sağ üst kısmına "Allah", sol üst kısmına "Muhammed" veya üst kısma yalnız "İhlas" suresinin yazıldığı da görülür Osmanlılarda geceleri imamın namazda görülebilmesi için mihrabın iki tarafına büyük ve yüksek bir şamdan konulmakta ve bunlara dikilen kalın mumlar geceleri yakılmaktaydı Günümüzde petrol lambalarının veya elektriğin aydınlatmada kullanılmasıyla bu şamdanlar bazı büyük camilerde süs ve hatıra olarak korunmaktadır

Kaynak : Wikipedia