İsveç Coğrafya Ve İklim

Coğrafya ve İklim


Ana madde: İsveç coğrafyası






Lapland'daki Lapporten Dağları


İsveç'in 25 bölgesi



İsveç, Kuzey Avrupa'da, Baltık Denizi ile Botni Körfezi'nin batı kıyılarında yer alır Bu nedenle İsveç oldukça uzun kıyılara sahiptir Bu özellikleriyle İsveç, İskandinavya yarımadasının doğu yakasını oluşturur Ülkenin batısında ülkeyi Norveç'ten ayıran İskandinavya dağ sırası (Skanderna) yer alır

Ülkenin batısında Norveç, kuzeydoğusunda Finlandiya, güneybatısında Skagerrak, Kattegat ve Öresund boğazları, doğusunda Baltık Denizi yer alır Ülkenin ayrıca Danimarka, Almanya, Polonya, Rusya, Litvanya, Letonya, ve Estonya ile deniz sınırları yer almaktadır Bununla beraber Danimarka ile İsveç arasında yer alan Öresund Köprüsü, ülkeleri birbirine bağlar Sahip olduğu 449964 km2'lik toprak ile İsveç, dünyanın elli beşinci, Avrupa'nın beşinci, Kuzey Avrupa'nın en büyük ülkesidir Ülke ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinden biraz daha büyük, Özbekistan ile yaklaşık aynı yüz ölçümüne sahiptir İsveç, 2008 itibariyle 92 milyonluk bir nüfusa sahiptir





Vättern Gölü üzerinden gün doğumu



İsveç'te rakımı en düşük nokta, Kristianstad kenti yakınındaki Hammarsjön Gölü'nde bulunan körfezde olup -241 m kadardır Aynı şekilde ülkenin en yüksek noktası 2111 metre ile Kebnekaise'dir

İsveç yirmi beş adet bölge (landskap) barındırır Bunlar; Bohuslän, Blekinge, Dalarna, Dalsland, Gotland, Gästrikland, Halland, Hälsingland, Härjedalen, Jämtland, Lapland, Medelpad, Norrbotten, Närke, SkÃ¥ne, SmÃ¥land, Södermanland, Uppland, Värmland, Västmanland, Västerbotten, Västergötland, Ã?ngermanland, Öland ve Östergötland şeklindedir Bu bölgeler herhangi bir yönetimsel durum teşkil etmezken, halkın kendilerini tanımlamakta kullandıkları birer isimden ibarettir Bu bölgeler, üç ana bölümü (land) oluşturur Bunlar kuzeydeki Norrland, ortadaki Svealand ve güneydeki Götaland topraklarıdır Norrland, oldukça seyrek bir nüfusa sahipken, ülkenin yüz ölçümü bakımından yüzde altmışını kapsar

İsveç'in topraklarının yüzde on beşi, Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alır Yine güney İsveç tarımsal olarak ileriyken, kuzey bölgeler ise yoğun ormanları sayesinde ormancılığa el verişlidir Ülkedeki en fazla nüfus yoğunluğu, günebatıdaki Öresund bölgesi ile başkent Stokholm yakınlarındaki Mälaren Gölü çevresinde yer alır Gotland ve Öland adaları İsveç'in en büyük iki adası olup, her ikisi de güneydoğu kıyılarda bulunur Aynı şekilde Vänern ve Vättern gölleri İsveç'in en büyük iki gölüdür Vänern Gölü, Kuzey Avrupa'nın en büyük, Avrupa'nın ise Ladoga ve Onega göllerinden sonra üçüncü büyük gölü olmasıyla da bilinmektedir

İklim





Öland'daki tarihöncesi Eketorp Kalesi



İsveç, Sibirya ile aynı enlemde yer almasına karşın ılıman bir iklime sahiptir Ülkede yıl boyunca dört mevsim ve yumuşak hava olayları belirgin bir biçimde görülebilmektedir Ülke üç farklı iklim kuşağına ayrılmaktadır En güneydeki bölgede okyanus iklimi, orta bölgede nemli karasal iklim, kuzeydeki bölgede ise subarktik iklim görülmektedir[34] İsveç, kendiyle aynı, hatta kendinden alçak enleme sahip birçok yerden daha ılık ve sıcaktır Bunun nedeni Gulf Stream okyanus akıntılarıdır[35][36] Örnekle; orta ve güney İsveç, Rusya'nın ve Kanada'nın birçok bölümünden daha sıcaktır[37] Yine yüksek enlemlerde bulunması, ülkenin gündüz uzunluklarını oldukça çeşitli kılmaktadır Ülkenin Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alan bölgesinde yaz boyunca güneş batmazken, kışları da hiç güneş doğmaz Yine güneydoğuda yer alan başkent Stokholm'de haziran ayında on sekiz saat gündüz görülür Ancak yine bu kentte aralık ayında sadece altı saat gündüz yaşanır Ülkenin büyük bölümü yıllık 1,600 ila 2,000 saat arasında gün ışığı alır[38]

Ülkedeki sıcaklıklar kuzeyden güneye oldukça farklılık gösterir Güney ve orta bölgeler ılık yazlara ve soğuk kışlara sahiptir Bu bölgelerde yazın hava sıcaklığı ortalama 20 ila 25 Derece C'ye kara çıkar,[39] 12 ila 15 Derece C'ye kadar düşer[40] Aynı şekilde bu bölgelerde kışın sıcaklıklar ortalama -4 ila 2 Derece C'ye kadar iner[41] Daha serin yazlar ile uzun, sert kışların görüldüğü ülkenin kuzey bölgelerinde hava genelde eylülden mayısa kadar donma noktasının altındadır[42][43] Tüm İsveç'te nadiren görülen sıcak hava dalgaları nedeniyle yıl içinde kuzey de dahil olmak üzere yazın hava sıcaklıkları 25 Derece C'nin üzerine çıkar Ülkede görülmüş en yüksek sıcaklık 1947 yılında MÃ¥lilla'da ölçülmüş olup 38 Derece C kadardır Aynı şekilde en ölçülmüş en düşük sıcaklık ise 1966'da VuoggatjÃ¥lme'de ölçülmüş olup -526 Derece C kadardır[44][45]





Kiruna Kilisesi, Ülkenin en kuzeyindeki kent olan Kiruna'da yer alır



Ortalama olarak İsveç'in büyük kısmı yıllık 500 ila 800 mm kadar yağış alır Bu da ülkeyi küresel ortalamanın altında bırakır Ancak ülkenin güneyindeki bazı kesimlerde yıllık 1000 ila 1200 mm yağış düşer Bunun dışında ülkenin kuzeyindeki dağlık alanlarda yağış yıllık 2000 mm'ye kadar yükselir Kar yağışı görülen günler Güney İsveç'te aralık ve mart arasında, Orta İsveç'te kasım ve nisan arasında, Kuzey İsveç'te ekim ve mayıs arasında görülür Ancak yine de ülkenin güney ve orta kesimlerinde kar yağışı görülen gün sayısı azdır[46][47]



[b]İsveç'te bazı kentlerin yıl içindeki ortalama sıcaklıkları ( Derece C)



Kent

Oca

Şub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Ağu

Eyl

Eki

Kas

Ara



Kiruna

-10/-16

-8/-15

-4/-13

2/-7

8/0

14/6

17/8

14/6

9/2

1/-4

-5/-10

-8/-15



Östersund

-5/-10

-3/-9

0/-6

5/-2

12/3

16/8

18/10

17/10

12/6

6/2

0/-3

-3/-8



Stokholm

1/-2

1/-3

4/-2

11/3

16/8

20/12

23/15

22/14

17/10

10/6

5/2

1/-1



Göteborg

2/-1

4/-1

6/0

11/3

16/8

19/12

22/14

22/14

18/10

12/6

7/3

3/-1



Visby

1/-2

1/-3

3/-2

9/1

14/6

18/10

21/13

20/13

16/9

10/6

5/2

2/0



Malmö

3/-1

3/-1

6/0

12/3

17/8

19/11

22/13

22/14

18/10

12/6

8/4

4/1


Kaynak : Wikipedia