Yeni Bir Hayat İçin≪≪ Bağış≫≫

Türkiye'de 44 bin kişi organ nakli için bekliyor Her yıl ortalama 8 bin kişi listeye ekleniyor 2006 yılında tam 7 bin kişi organ nakli sırasını beklerken hayatını kaybetti 2006 yılında hastanelerde sadece 143 organ bağışı gerçekleşti


CNN TÜRK, Türkiye’nin en az konuşulan, en ciddi sağlık sorunlarından birini kamuoyu gündemine getirmek ve bu çok hassas konuda kamuoyunun en yetkili kişiler tarafından bilgilendirilmesini için 'Hayata Bağış' kampanyasını başlatıyor


Organ bağışı ve organ nakli konusunda bütün uzmanların ortak görüşü, çok sayıda yanlış bilgi ve inancın insanların davranışını etkilediği Ayrıca, sorunun ne kadar ciddi olduğu da bilinmiyor


Örneğin; organ ticareti hakkında çok haber yapılıyor, ancak organ ticaretinin önemli bir nedeninin de, ölüden organ bağışı yerine canlıdan organ naklinin yaygınlığı olduğu konuşulmuyor


AÇIKLIK GETİRİLECEK SORULAR


Dolayısıyla kampanya yayınlarının ilk amacı, bu yanlış bilgileri, inançları ve algılamaları düzeltmek Hayata Bağış kampanyası yayınları boyunca, açıklık getirilecek sorular:


* İnsanlar neden organ bağışlamak istemiyor?

* Organ bağışı için kart doldurmuş olmak yeterli mi? Başka ne yapmak gerekiyor?

* Dini inançlar, organ bağışına engel midir? İslam dininin, organ bağışı konusundaki yaklaşımı nedir?

* Beyin ölümünün bitkisel hayattan veya komadan farkı ne?

* Organ bağışı için kim, nasıl karar veriyor?

* Yeni yasal düzenlemeler organ bağışı ve organ naklini kolaylaştıracak mı?

* Yoğun bakım ünitelerinin durumu ne?

* Organ bağışı olmamasıyla organ ticareti ve organ mafyası arasındaki bağ nedir?


Didem Arslan'ın sunacağı, perşembe günleri saat 2210’da canlı yayınla ekrana gelecek programda, organ bağışı ve organ nakli konusunda yaygın yanlış anlamaları, hatalı bilgileri düzeltmek üzere konusunda uzman isimler konuk oluyor


Hayata Bağış kampanyası Sağlık Bakanlığı’nın işbirliğiyle gerçekleştirilecek Sağlık Bakanlığı, Alo Sağlık Bilgi Hattı 184’ü, bu konuda bilgi almak isteyenlere, 7 gün 24 saat hizmet vermek üzere hazırlıyor


ORGAN BAĞIŞINDA NEREDEYİZ?


Bir ülkenin organ bağışı konusundaki başarısını gösteren en önemli veri, yoğun bakım ünitelerinden çıkan organ bağış vakalarının nüfusa oranlanması Bu oran, teknik olarak, “milyon nüfus başına kadavradan donör” olarak niteleniyor


• Avrupa’da “milyon nüfus başına donör” oranı, ortalama 15-20 Yani, her 1 milyon nüfus için 15 ila 20 kişide, beyin ölümü tanısı konuyor ve organ alımı gerçekleştiriliyor

• İspanya bu açıdan tam bir başarı öyküsü İspanya'da donör sayısı milyon nüfus başına 36

• Komşu Yunanistan, bu konuda biraz bize benziyor Yunanistan’da milyon nüfus başına donör sayısı altı

• Türkiye İspanya kadar başarılı olsaydı, hastanelerimizde her yıl bin 600’dan fazla organ bağışı gerçekleştirilmesi gerekirdi Oysa, 2005’te bu sayı sadece 153 oldu, 2006’da ise 143

• Yani Türkiye’nin “milyon nüfus başına donör” oranı, sadece 22 Türkiye bu rakamla, Avrupa’nın en gerisinden gelen ülkelerden biri


YILLARA GÖRE DONÖR SAYILARI


2000: 46

2001: 89

2002: 102

2003: 105

2004: 135

2005: 153

2006: 143


Türkiye'de organ nakli bekleyen kaç hastanın olduğu tam belgelenemiyor Uzmanlar ve uzman hastanelerden alınan bilgilerle Sağlık Bakanlığı’nın verileri arasında farklılıklar var Sağlık Bakanlığı’na göre organ naklinde tablo şöyle:


YILLARA GÖRE NAKİL BEKLEYEN HASTA SAYILARI


Böbrek Karaciğer Kalp Kalp kapağı Akciğer Kalp-Akciğer Pankreas

2001 4526 414 199 15 0 43 0

2002 6060 430 146 9 4 27 16

2003 6501 351 191 64 1 23 65

2004 8536 759 183 9 1 25 35

2005 11676 930 205 3 0 26 55


ORGAN BAĞIŞINDA DURUM DÜZELTİLEBİLİR Mİ?


Evet! Bunun en iyi kanıtı Ege ve Akdeniz bölgesindeki çalışmaların verdiği olumlu sonuç Türkiye ortalamasında “milyon nüfus başına donör” oranı 22 iken, İzmir ilinde bu 16, Ege bölgesinde 69


İzmir’deki hastaneler, 2001’de Türkiye’nin organ bağışlarının yüzde 32’sini sağlarken, 2004’te bu oran yüzde 45’e çıktı


Ege ve Akdeniz bölgesinde bu başarı grafiğinin arkasındaki en önemli unsur, bölgede görevli bir hekimlerin bilinçli ve gönüllü çalışması


Organ bağışının artmasında hekimlerin rolünü, dönemin Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Dr Bekir Keskinkılıç şöyle dile getiriyor:


“Hekimler olarak kabahati biraz da kendimizde aramamız lazım Eğer biz yoğun bakımlarda son ana kadar hayatını kurtarmaya çalıştığımız insanları doğru değerlendirebilsek ve onları kurtarma şansını elimizden kaçırdığımız anda organ bağışı için düşünsek çok daha fazla organ çıkarabiliriz Eksiğimiz orada Eğer bizim yoğun bakım sorumlularımız bakmakta oldukları hastaların beyin ölümlerinin gerçekleşebileceğini akıllarında tutarlar ve buna hazır olurlarsa sonuçta beyin ölümünü daha çok tespit eder, ailelere daha çok sorar, daha çok organ da alırız”


ORGAN BAĞIŞI NEDEN ÖNEMLİ: HAYAT GÜVENCESİ


Pek çok hasta için organ nakli, yeniden normal bir yaşama dönmenin tek yolu Daha önemlisi organ nakli, pek çok hastalıkta, hayatta kalmanın da en sağlam güvencesi


Organ nakli vakalarının en büyük oranını oluşturan akut böbrek rahatsızlıklarıyla ilgili olarak, TC Sağlık Bakanlığı Tepecik Eğitim Hastanesi Organ Nakli Merkezi’nin verileri, bunu çok iyi gösteriyor:


Akut böbrek rahatsızlıklarında iki çare var: Diyaliz ya da böbrek nakli Aşağıdaki tabloda görüleceği gibi, diyalize giren hastaların hayatta kalma oranı, beş yıllık bir sürede yüzde 348’e düşüyor Oysa, böbrek nakli yapılması durumunda, hayatta kalma oranı, aynı süre için yüzde 90 oluyor


ORGAN BAĞIŞI NEDEN ÖNEMLİ: “EKONOMİK ÇÖZÜM”


Türkiye’de her yıl yaklaşık 4 bin 500 hasta diyaliz tedavisine başlıyor 30 ile 40 bin hastanın diyalize girdiği tahmin ediliyor


Bir hastanın hekim ve hastane masrafı hariç diyaliz ve ilaç maliyeti yılda 23 bin dolar…


Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın kendi açıklamasına göre, bu hastaların diyaliz maliyet “cihaz yatırımı hariç, yılda yaklaşık 600 milyon dolarlık bir kaynak gerektiriyor”


Oysa böbrek nakli yapılan bir hastanın ilk yıl tedavi maliyeti 22 bin dolar (yani, neredeyse diyaliz kadar) ama dördüncü yılda bu maliyet 8 bin dolara kadar düşüyor


Ayrıca bir diyaliz hastasının haftanın üç günü dörder saat makineye girmesi gerekiyor Böbrek yetmezliği daha ağır boyutlarda ise her gün de diyaliz makinesine girebiliyor


Oysa nakil olan hasta altıncı aydan sonra normal yaşantısına dönüyor Ayda bir kez kontrole gidiyor İki yıl sonra üç ayda bir kontrol yeterli oluyor Dolayısıyla yaşama katkısı yükseliyor, üretken hale geliyor


ORGAN BAĞIŞINI KİMLER YAPABİLİR?


18 veya üstünde yaşta olup akli dengesi yerinde olan herkes, Sağlık Müdürlükleri veya hastanelere başvurarak, beklenmedik ölümleri halinde organlarını bağışladığına dair bir belgeyi iki tanık önünde doldurup, doku ve organ bağış belgesi alabiliyor


Organ bağışı için sanıldığı gibi uzun bir bürokratik işlem yok Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ bağış belgesi dolduruluyor ve bağış yapan kişiye veriliyor


ORGAN BAĞIŞI KARARINI AİLEYLE PAYLAŞMAK NEDEN ÖNEMLİ?


Ancak, organ bağışı kararınızın bir anlamı olmasını gerçekten istiyorsanız, bu kararınızı aileleriniz, ve yakınlarınızla paylaşmanız, onlara da benimsetmeniz gerekiyor


Zira, pek çok başka ülkede olduğu gibi, Türkiye’de de, beyin ölümü durumunda, doktorlar organ bağışı için ailenin rızasını arıyor


Yani üstünüzden organ bağış kartı çıksa bile, yakınlarınızın, o acılı anda karşı çıkması, ya da kararsız kalması durumunda, hekimler organlarınızı alamıyor


Kısacası bağışınız işlerlik kazanmıyor Bunun için “organ bağışı sizin, hayat bağışlamak ailenizin kararıdır” diyoruz


ORGAN BAĞIŞININ YASAL ÇERÇEVESİ NEDİR?


Türkiye’de “Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında 2238 Sayılı Kanun” yürürlükte Bu yasa çerçevesinde Sağlık Bakanlığı’na bağlı, Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi Ankara ilinde, Bölge Koordinasyon Merkezleri de; İstanbul, İzmir, Antalya, Adana ve Kayseri illerinde faaliyetlerini sürdürüyor


Ülke genelinde ‘kadavra donör’ (verici) tespit edildiğinde, görevli organ nakli koordinatörleri bu bilgiyi ‘Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne bildiriyor Bu merkez, ilgili mevzuata uygun olarak organların nakil merkezlerine dağıtımını sağlıyor


Şu anki uygulamada organ nakli için beyin ölümü kararını dört uzmanlık dalı; nöroloji, kardiyoloji, anestezi ve beyin cerrahi veriyor Yasaya göre bu hekimlerin, organı alacak hastanın sürekli hekimi ve organ nakli yapacak ekipten tamamen farklı kişiler olması gerekiyor


Avrupa'da ve ABD ise, beyin ölümü kararını bir anestezi uzmanı ile bir nörolog alıyor


Sağlık Bakanlığı organ bağışında yaşanan sorunu çözmek için, bir kanun tasarısı hazırladı Yeni tasarı aynen yasalaşırsa, Türkiye’de de, iki hekimin onayı, beyin ölümü tanısının konması için yeterli olacak


Organ bağışı ve organ nakli için Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM)’in

ALO SAĞLIK HATTI 184 numaralı telefonundan bilgi alabilirsiniz


DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

Organ Nakli Koordinatörleri Derneği
http://wwwakdenizedutr/organnak/owtondorgtr/
http://wwwbobrekhastalariorgtr/http://wwwetcoorg/