Esma-Ül Hüsna Ramazan Boyu

Esma-ül Hüsna 1 Gün






"Varlığı zâtından olup, uluhiyete mahsus-selbî ve sübutî-bütün kemâl sıfatlara sahip bulunan"

"Bütün kemâl sıfatlara sahip ve bütün noksan sıfatlardan münezzeh Vacibü'l-Vücud"

"ALLAH odur ki, O'ndan başka ilâh yoktur En güzel isimler O'nundur" [Tâ-Hâ: 20/ 8]

'Lafza-i celâl, Zât-i Akdes'e delalet eder; Zât-ı Akdes de, bütün sıfât-ı kemâliyeyi istilzam eder" İşarat-ül İ'caz

ALLAH ismi, bütün ilâhî isimleri camidir, yani hepsini içine alır "Bütün isimler ALLAH'ın isimleridir," denilir, ama 'ALLAH, Rahmân'ın ismidir, Rahîm'in ismidir' denilmez

Bütün isimleri içine alan ism-i âzamın hangi isim olduğu hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, İslâm âlimlerinin büyük çoğunluğu bu mübarek ismin, ism-i âzam olabileceğini söylemişlerdir Bunun için, bir kul 'ALLAH' dediği zaman bütün ilâhî isimleri ve sıfatları birden yâd etmiş olur

"Lâ ilahe illALLAH" kelamı, esmâ-i hüsnanın adedince kelamları tazammun ediyor "Lâ Halika illALLAH," "Lâ Fâtıra, Lâ Razıka, Lâ Kayyûme illALLAH" gibi [Mesnevi-i Nuriye]

Rahman, Rahîm, Rezzak, Gaffar gibi 'cemâlî isimler' ruhumuzda şükür ve sena mânâlarını canlandırırken, Ehad, Samed, Kayyûm, Kadîm, Baki gibi 'kemâli isimler' kalbimizi hayret ve takdir hisleriyle dolduracak, Kahhâr, Cebbar, Kadîr, Muntakim gibi 'celâlî isimler' ise bize noksanlığımızı, aczimizi, fakrımızı hatırlatarak nefsimize takva şuurunu kazandıracaktır

ALLAH ismi, bütün esmâ-i hüsna gibi, bütün kemâl sıfatları da camidir

ALLAH diyen bir kul, bütün ilâhî sıfatları ve bütün esmâ-i hüsnayı birden zikrettiğini bilerek, kendisini ilâhî isimlerin en parlak tecellisi ve ilâhî sıfatlardan haber veren bir hilkat mucizesi olarak yaratan Rabbine sonsuz hamd ve sena eder

Lafza-i Celâl denilen bu ism-i âzamı okuyan bir mü'min, 'uludiyet' hakikatini düşünür ve ondan 'ubudiyet', yani kulluk hakikatine intikal eder Bu ise saadetlerin en büyüğüdür

ER-RAHMÂN / ER-RAHÎM







Rahman: "Dünya hayalında, mü'min-kâfir gözetmeksizin, mahlukatin hepsine merhametle muamele eden"

"Ezelde bütün yaratılmışlar hakkında hayır ve rahmet irade buyuran"

"Rızıkları ve her türlü iyilikleri ihsan eden"

Rahîm: "Verdiği nimetleri iyi kullananlara daha büyük ve ebedî nimetler veren"

"Ahiret hayatında sadece mü'minlere ihsan ve ikram eden"

'O ALLAH ki, O'ndan başka ilâh yoktur Gaybı da, müşahede edileni de bilendir Rahman, Rahîm olan O'dur"
[Haşr: 59/22]

Her iki mübarek isim de ALLAH'ın sonsuz bir merhamet sahibi olduğunu ifade ederler

Rahmet ve merhamet; kısaca, 'hayrı irade etmek ve sonsuz ihsan ve ikramda bulunmak' mânâsına gelir

Merhamet için yapılan şu tarif çok güzeldir:

"Merhamet; acıları, afetleri, sıkıntıları gidererek yerlerine hayrı, sürür ve saadeti ikame etme duygusudur"







Rahman ismi, 'insan-hayvan, mü'min-kâfir farkı gözetmeksizin her canlının her türlü rızkını veren ve onları koruyup gözeten" mânâsına gelir

Rahîm ise, "iradesini doğru kullanan kullarına iman, ibadet, hidayet saadetini kazandıran ve onlara ebedî Cennetler hazırlayan" demektir

Rahman ismi, ilk yaratılışa bakar Nitekim, Cenâb-ı Hak, yarattığı her varlığı, onların iradeleri dışında nice ihsanlara mazhar kılar

Rahîm ismi ise, daha çok, ikinci yaratılışa bakar ve iradelerini hayra, doğruya, güzele yönlendiren bahtiyar kullar için, ikinci yaratılışta, sonsuz lütuflar, nimetler, ikramlar verileceği müjdesini taşır

Demek oluyor ki, Rahmâniyetin tecellisinde 'cebir', yani mahlukun iradesi dışında bir ikram ve ihsanda bulunma sözkonusudur

Rahîmiyetin tecellisinde ise insanın cüz'î iradesini doğru kullanması şartı vardır

Rahman hem isimdir hem de sıfat, Rahîm ise sadece sıfattır Bundan dolayı, Rahman ismi başkalarına nîsbet edilmez, ama Rahîm ismi nisbet edilebilir

Diğer taraftan, 'ALLAH, dünyanın Rahmanı, ahiretin Rahîmidir' buyrularak, Rahman sıfatının ezel ile, Rahîm sıfatının ise ebediyetle ilgili olduğuna dikkat çekilir

Kur'ân-ı Kerîm'de Rahîm ismi, daha çok Gafur ismiyle birlikte kullanılmış, böylece en büyük rahmetin mağfiret olduğuna dikkat çekilmiştir Şu halde mağfiret, Rahîm isminin en güzel bir tecellisiçdir

Rahman ismi dünyada nail olduğumuz nice nimetlere, Rahîm ismi ise ahirette kavuşmaya namzet olduğumuz ebedî saadetlere nazarımızı çevirir

"Güçsüzlere merhamet edene, Rahman olan ALLAH da merhamet eder" [Hadis-i Şerif]

Nur Külliyatında, şefkatin 'Rahîm ismine isal’ ettiği beyan edilerek şu noktaya önemle dikkat çekilir:

"Şefkat-i insaniye, merhamet-i Rabbaniyenin bir cilvesi olduğundan; elbette rahmetin derecesinden aşmamak ve Rahmeten-lil-âlemîn Zât'ın (asm)'mertebe-i şefkatinden taşmamak gerektir" [Kastamonu Lahikası]

Rahman ve Rahîm olan ALLAH'ın, kâinatı ve içindeki eşyayı hizmetine vermekle merhametine mazhar kıldığı bir kulunu, küfür ve isyanı sebebiyle Cehennemine atmasına acımak ruh ve kalbin hastalığından ileri gelir Zira, sıhhatli bir kalb ve müstakim bir akıl çok iyi bilir ki:

"ALLAH'ın rahmetinden fazla rahmet edilmez ALLAH'ın gadabından fazla gadab edilmez" [Sözler]

Biz Cehennem azabına uğramayı hak etmiş insanlara yersiz şefkat göstereceğimize, onları bu noktaya gelmeden önce yakalamanın ve kendilerine yardımcı olmanın yollarını aramak durumundayız

İnsan, fakirleri doyurmak ve güçsüzlere yardım etmekle Rahman isminden; yanlış yolda gidenlere acıyıp şefkat etmek ve onları iman ve hidayet yoluna davet etmekle de Rahîm isminden feyiz alır

EL-MELİK


"Bütün varlıkların sahibi, tek hükümdarı"

"Bütün âlemlerin mutlak ve tek sultanı"

“De ki: İnsanların Rabbine sığınırım; insanların melikine, insanların (gerçek) ilâhına" [Nâs: 114/1-3]

Nur Külliyatında bir terkip geçer: Saltanat-ı Rububiyet Bu ifade bize, bütün âlemlerde her ne varsa hepsinin ilâhî terbiyeden geçtiğini ders verir İşte bu terbiye, bir 'rububiyet saltanatı' dır

ALLAH'ın, bütün mahluklar üzerindeki bir diğer saltanatı da 'hâlikiyet saltanatı' dır Zira, her şeyin zâtı ve sıfatları, O'nun yaratmasıyla vücut bulmuşlardır O ise zâtı ve sıfatlarıyla hiçbir şeye muhtaç olmayan yegâne Melik'tir Bu saltanata ortak olacak bir başka melik düşünülemez

ALLAH'ın, bütün rızıklananlar üzerinde de bir 'rezzâkîyet saltanatı' vardır

Keza, bütün hayat sahipleri O'nun ihyasıyla hayat bulur ve bütün vefat edenler O'nun öldürmesiyle bu dünyadan ayrılırlar; bu ise bir 'ihya ve imâte saltanatı' dır

Mâlikiyet, hâkimiyet, kudret, izzet, azamet ve kibriya da ayrı birer saltanattırlar Bunların her birinin hükmü altında nice mülkler, nice aciz, zelil ve hakir mahluklar vardır

İnsan o mutlak Melik'e kulluk etmekle, arzın halifesi olma şerefine erer

İnsan ruhu, bedendeki bütün organlara ve duygulara hükmetmekle Melik ismine bir aynadır; ayakları dilediği yöne doğru yürütür, ellere istediği şeyi tutturur Bu kısa dünya hayatında insanoğlu böylece bir imtihan geçirir

Kul olduğunu idrak ederek o Melik-i Mutlak'ın rızası istikametinde çalışanlar, Cennette nice hizmetçilere efendilik edeceklerdir
Nefsine köle olmayı hürriyet sayanlar ise, kısa süren bir saltanatı müteakip ölümü tadacaklar ve O mutlak Melik'in huzurunda hesap verdikten sonra, ebedî olarak Cehennemde kalacaklardır

Melik ismi, her şeyi ALLAH'ın hükmü ve tasarrufu altında bilmemizi ders verir Bu kâinat ülkesinin yegâne melikinin ALLAH olduğunu ihtar ile O'nun o haşmetli saltanatına isyan etmekten nefsimizi men eder

Esma-ül Hüsna 2 Gün



EL-KUDDÛS

"Zâtında, sıfatında, fiillerinde, isimlerinde, hükümlerinde her türlü lekeden, eksiklikten çok uzak, pek temiz"

"Her şaibeden münezzeh, çok temiz ve pak olan"

"Göklerdekiler ve yerdekiler, Melîk, Kuddûs, Azîz ve Hakîm olan ALLAH'ı tesbih ederler" [Cum'a: 62/1]

ALLAH, maddeden, değişmekten, tesir altında kalmaktan, acizlikten, yardımcıya muhtaç olmaktan, bilmemekten, gücü yetmemekten, dilediğini icra edememekten ve her türlü ayıptan çok yüksek, çok uzak olduğu gibi, kendisi hakkında beşer aklının ve hayalinin mahsulü olarak ortaya atılan her türlü sıfattarı, benzetmeden de münezzehtir

Kuddûs isminin, selbî sıfatlarından 'muhalefet-ün lil havadis' sı;fatına dayandığı ifade edilmiştir

Kuddûs isminin kâinattaki tecellîsi, sema yüzünden deniz yüzüne, çiçeklerden ormanlara kadar her şeyde mükemmel bir temizliğin hüküm sürmesidir

Nur Külliyatından bir hakikat dersi:

"İsm-i Kuddüs'ün cilve-i âzamından gelen tanzif ve nezafet, bütün kâinatın mevcudatını temizliyor, güzelleşti riyor Beşerin bulaşık eli karışmamak şartıyla, hiçbir şeyde hakikî nezafetsizlik ve çirkinlik görünmüyor" [Lem'alar]

Bu isme karşı kulun vazifesi takdis ve teşbihtir Takdis, 'ALLAH'ı kemâl sıfatlarla tavsif etmek'; teşbih ise 'noksan sıfatlardan tenzih etmek'tir Meselâ 'ALLAH her şeye kadirdir' demek takdis; 'ALLAH acizlikten münezzehtir' demek tesbihtir

Kuddûs ismi, ALLAH'ın bütün noksanlıklardan münezzeh ve mukaddes olduğunu ders vermekle, bizi temiz bir kul olmaya davet ederken, Kuddûs olan ALLAH,'ın huzuruna selim bir kalb ve temiz bir bedenle çıkılması gerektiğini de ihtar eder

"Kötü hasletler, bâtıl itikadlar, günahlar, bid'alar; manevî kirlerden olduklarını unutmamalıyız" [Lem'alar]

Bir mü'min, şüphe ve tereddütlerden, bâtıl telakkilerden ve hurafelerden ayıklanmış tertemiz bir itikada; gösterişten, riyadan ve menfaatten uzak ihlâslı bir ibadete ve her türlü kötü ahlâktan uzak bir ruha sahip olmak için gayret gösterdiği ölçüde bu mukaddes isimden feyiz alır Bir günah işlediğinde derhal tövbe ederek o lekeyi ruhundan silmeye çalışır

Kuddûs ismine mazhar olmanın bir yolu da, maddî temizliğe dikkat etmektir

Buna göre, bir insan maddî temizliğe dikkat ettikçe kâinattaki paklığa ve temizliğe ayak uydurmuş olur, manevî temizliğine hassasiyet gösterdiği ölçüde de meleklere yaklaşır

Nur Külliyatından harika bir tespit ile bu bahsi tamamlamak istiyorum:

"O dehşetli Cehennem fabrikası, sair vazifeleri içinde, âlem-i vücud kâinatını âlem-i adem pisliklerinden temizlettiriyor"
[Şualar]

Buna göre, Kuddûs isminin azamî bir tecellisi de Cehennemde tahakkuk edecektir

Mizanda günahları ağır basan mü'minler, bu günahlardan temizlenmek üzere Cehenneme gidecekler ve gerekli azabı tattıktan sonra tertemiz olarak Cennete varacaklardır

Küfür üzere ölenlere gelince, Kuddûs ismi onlarda da bir başka şekilde tecelli edecek ve onları imansızlık kirlerinden temizleyecektir Artık hepsi Cehenneme ve meleklere inanacaklar ve bu dehşetli azaptan kurtulmak için ALLAH'tan medet dileyeceklerlerdir Ama bu geç kalmış tasdik, onları Cehennemden kurtarmaya yetmeyecektir



ES-SELÂM

"Zâtı kusurdan, sıfatları noksanlıktan ve fiilleri serden salim olan" [İmam Gazâlî]

"Mahlukatını her türlü tehlikelerden selâmete erdiren"

"Cennetteki kullarına selâm eden"

“O ALLAH ki, O'ndan başka ilâh yoktur Melik'tir; Kuddûs'tur; Selâm'dır [Haşr: 59/23]

ALLAH, Vacib-ül Vücud'dur, yani varlığı kendindendir ve yok olmaktan salimdir

Kudreti sonsuzdur ve aciz kalmaktan salimdir Bir başka kudretin, o mutlak kudreti sınırlaması, icraatından men etmesi muhaldir

Keza, ALLAH'ın bütün sıfatları değişikliğe uğramaktan da salimdirler Yani, onlar için bir noksanlaşma, bir farklılaşma, kaybolma, yok olma düşünülemez

Ve ALLAH'ın bütün fiilleri mahlukatını selâmete erdirecek şekilde cereyan eder Bu fiiller, zulümden, aşırılıktan, hikmetsizlikten kısacası bütün noksanlıklardan ve yanlışlıklardan salimdirler O ilâhî fiiller, kâinatın ilk tohumunu şu hazır hale salimen ulaştırdığı gibi, bütün nutfeleri, çekirdekleri ve yumurtaları da ilim ve hikmetiyle terbiye ederek kemâl noktalarına kavuşturur

Canlı cansız her şeyi, yokluktan varlığa salimen çıkaran ALLAH, kendisine iman ederek istikamet üzere ömür süren kullarını da kabir ve mahşer safhalarından salimen geçirerek 'Dârü's-Selâm' olan Cennetine ulaştıracak ve orada bu bahtiyar kullarına 'Selâm' diye hitap etmekle, bütün dert ve çilelerden, hastalık ve musibetlerden salim bir hayat süreceklerini müjdeleyecektir

Bu müjdeye mahzar olmak isteyen bir kul, kalbini her türlü şüphelerden, aklını sapık fikirlerden, dilini yanlış sözlerden, midesini haram lokmadan, kısacası hem ruhunu, hem de bedenini sonu azap olacak şeylerden uzak tutmaya çalışacaktır Zaten, Müslüman denilince, 'ALLAH'a tam teslim olmakla bu selâmete erişmiş bahtiyar kul'

anlaşılır

Selâm ismi, bizi Dârü's-Selâm'a çağırır ve o âleme uygun bir hayat geçirmemizi ihtar eder



EL-MÜ'MİN

"Kendisine sığınanları emin kılan"

"Emniyet verici"

"Kullarını iman şerefiyle şereflendiren"

"Peygamberlerini doğrulayıp tasdik eden"

“O, Selâm'dır, Mü'min'dir, Müheymin'dir [Haşr: 59/23]

Bu ismin verdiği emniyet ile, insan kendi bedenindeki sayısız denecek kadar çok faaliyetin nizam ve intizamla yürüdüğünden emin olarak, başka işlerle uğraşır Ve yine, insanlar bu isme istinat ile, zeminin kaymayacağından ve yıldızların düşmeyeceğinden emin olarak işlerini tam bir emniyet içinde yürütürler

İman şerefine erişen bir kul, "Her şeyin dizgini O'nun elinde; her şeyin hazinesi O'nun yanındadır" diyerek, ALLAH'a teslim olur ve tevekkül eder Kendisini, dünya musibetlerinden kabir azabına, mahşerin dehşetinden Cehennem ateşine kadar her türlü tehlike ve zarardan ancak ALLAH'ın emin kılabileceğine iman ederek, O'nun rızası üzere çalışır ve huzur bulur

Bu ism-i şerifin, Selâm isminden sonra gelmesi de bu noktada ayrı bir önem taşır

Nur Külliyatında bu yakın ilgi şöyle dile getirilir:

"İmana gel kî elemden emin olasın Kadere teslim ol ki selâmette kalasın" [Mesnevî-i Nuriye]

İmana gelen insan, hayır olsun şer olsun her şeyi ALLAH'ın yarattığını bilir ALLAH'ı hakiki mâlik bildiğinden mülk alemindeki hiçbir varlıktan korkmaz

Hastalıklara karşı Şâfi' ismine sığınır Sebeplere teşebbüs niyetiyle, ilaçlarını kullansa da şifayı ALLAH'tan bekler ve neticeden emin olarak rahat eder Bu netice en kötü ihtimalle ölümdür Ölüm ise ALLAH'ın Mümît isminin tecillisiyledir ALLAH, Muhyî ismini tecelli ettirmekle hayat verdiği kulunu, ölüm hadisesiyle kabre gönderir Ve kabir, iman ehli için dünyadan daha güzeldir

Kâinatın teşekkülünden kıyametin kopmasına, güneşin doğup batmasından, canlıların dünyaya gelip göçmelerine kadar bütün hadiseleri, ilâhî isimlerin tecellisi olarak seyreden bir mü'min, her türlü elemden emin olarak, dünyada Cennet hayatı yaşar

Bu ismin tecellisiyle emniyet içinde yaşamak, sadece mü'min kullara mahsus değildir Yuvasından çıkıp uçan bir kuş, rızık hususunda hiç bir endişe taşımaz Nereye gidip neler yapacağını önceden planlamaksızın, bir ilâhî ilham ile ve tam bir emniyet içinde rızkını arar ve bulur Bu hakikat bütün hayvanlar âlemi için de geçerlidir




EL-MÜHEYMİN


"Gözetici ve koruyucu"

"Her şeyi murakabe ve muhafaza eden"

"İbadetlerin sevabını eksiksiz veren"

“O, Selâm'dır, Mü'min'dir, Müheymîn'dir” [Haşr: 59/23]

Bu isim, insan ruhuna büyük bir huzur ve sürür bahşeder Kendisini koruyup gözeten, yaptığı her ameli, her ibadeti, her iyiliği muhafaza eden ALLAH'ın, murakabesi ve koruması altında bulunmak, kalb için büyük bir inşirah kaynağıdır

Bu ismi hatırlamanın en büyük faydası, kulu dikkate sevk etmesi, zerre kadar da olsa yaptığı amelin korunduğunu bilerek güzel işlerini artırmaya meyletmesi, aynı şekilde kötü işlerden de uzak kalma hususunda hassasiyet göstermesidir