Hatay Hakkında Bilgi

Hatay Hakkında Bilgi

Hatay, Türkiye'nin en güneydeki ilidir Akdeniz'in doğu şeridinde 35° 52' - 37° 4' kuzey enlemleri ile 35° 40' - 36° 35' boylamları arasında yer alan Hatay'ın doğusunda ve güneyinde Suriye, batısında Akdeniz, kuzeybatısında Adana, kuzeyinde Osmaniye ve kuzeydoğusunda Gaziantep bulunur Toplam nüfusu 1474223'dir

Hatay Türkiye'nin en önemli eski yerleşim yerlerinden biridir Yapılan arkeolojik araştırmalarda milattan önce 100000 ile 40000 yılları arasına tarihlenen bulgulara ulaşılmıştır İl toprakları ilk Tunç Çağından itibaren Akat Beyliği ve MÖ 1800-1600 yıları arasında Yamhad Krallığına bağlı bir beyliğin sınırları içerisinde yer almıştır Daha sonra MÖ 17 yüzyıl sonlarında Hititlerinve MÖ 1490 yıllarında Mısır'ın egemenliğine girmiştir Ardından Urartular, Asurlular ve Persler'in egemenliğine girdi

MÖ 300 yılında Antakya kurulmuş ve kent hızla gelişmiştir Kent MÖ 64 yılında Roma İmparatorluğu'na katılmış ve imparatorluğun Suriye eyaletinin başkenti olmuştur İslam ordusu tarafından fethedilmiş, Emevi ve Abbasi egemenliğinde kalmıştır Daha sonra 877'de Tolunoğulları'nın fethettiği topraklar sırayla Ihşitler ve Selçuklular tarafından yıkılan Halep merkezli Hamdanoğulları (Beni Hamdan/Hamdânîler) egemenliğine girdi 969 yılında Bizans İmparatorluğunun topraklarına katılan il 11-12yüzyıllarda Haçlı Seferleri sırasında da önemli rol oynamıştır Antakya Memlûk Devleti tarafından Haçlıların elinden alınmıştır (18 Mayıs 1268)


Kuzeyden güneye, güneyden kuzeye giden ve doğudan gelen anayolların kavşak noktasında bulunan Antakya, tarihi boyunca kıtalar ve bölgeler arası ticarette önemli rol oynamış, yolcu ve hacı kervanları için bir konaklama yeri ve çeşitli bölgelerden gelen insanlar için bir kültür alışverişi merkezi olmuştur İskenderun ise tarihi boyunca Mezopotamya' nın, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun ithal ve ihraç limanı olarak hizmet vermiştir Bu nedenle Antakya çeşitli bölgelerden gelmiş binlerce insanın konakladığı, başka bölge insanlarıyla hem mal, hem fikir alışverişinde bulunduğu, memleketlerine yeni bilgi ve fikirlerle döndükleri bir kültür merkezi görevi yapmış, Helenistik Dönem ve Roma İmparatorluğu dönemlerinde dünyanın sayılı uygarlık merkezlerinden biri olarak ün yapmıştır

Osmanlı İmparatorluğu döneminde de bir ticaret ve kültür merkezi görevi yapan Antakya bu dönemini günümüze kadar gelişerek sürdürmüş, kuruluşu Antakya' dan eski olmasına rağmen kent olarak 20 yüzyıl başlarında önem kazanan İskenderun ise 1950' li yıllardan sonra hızlı bir gelişme göstererek Türkiye' nin sayılı ticaret, sanayi ve ihracat merkezlerinden biri haline gelmiştir

Tarihi boyunca çeşitli inançlara sahip pek çok millete ev sahipliği yapan Hatay bölgesinde çok sayıda şair, bilim adamı ve sanatçı yetişmiş, zaman içinde zengin bir kültür birikimi meydana gelmiştir Bu birikimin izlerini, etkilerini bugün de tarihi yapılarda, müzelerde eser olarak, toplum yaşayışında sanat, basın-yayın etkinlikleri ya da adet, gelenek, görenekler halinde görmek mümkündür Ayrıca tarihi boyunca çeşitli dinlerin, inançların bir arada yaşadığı Hatay bu özelliğini bugün de korumakta, İslam,Hıristiyanlık ve Musevi inançları iç içe yaşamakta, cami, kilise ve havra yanyana varlıklarını ve fonksiyonlarını sürdürmektedir Toplumun sahip olduğu ortak kültür nedeniyle inanç farklılıkları Hatay' da hiçbir zaman problem olmamış, bu farklılıklar kültürel yapının bir zenginliği olarak kabul edilmiştir


Hatay' da oynanan oyunlar halay grubuna girer Yörede davul, zurna, def, zil, argun ve dümbelek ile çalınıp oynanan bu oyunlarda daha çok karakter olarak aşk, sevinç, taklit ve ağıt (dertlenme) konuları işlenir Hatay oyunları Adana, Gaziantep yöreleri ile benzerlik gösterir Ayrıca yörede Çerkez oyunları (Çeçen, Aspura, Kafe, Rig gibi) da oynanmaktadır

Başlıca halk oyunları:

Küllük Halebi
Kaba Koyser
Garibin Ayağı Şerci
Havuş Rişko
Deliarap Kırıkhan
Zennube Hizmeli
Arci Yağlık Kenarı
Bağdat' ın Hamamları Eli Elime Değdi



Hatay' ın Anavatan' a ilhakından önce 19 yüzyılın sonlarında yörenin başlıca tarım ürünleri tahıl, zeytin ve meyanköküdür Bu dönemde Mısır, İngiltere, Fransa ve İtalya' ya tahıl, meyankökü, yün, kereste ve bazı gıda maddeleri ihraç edilirken, pamuklu dokuma, çiğit, demirden yapılmış aletler ve ilaç ithal edilmektedir

1939' a değin sanayinin en gelişmiş dalları ipekli dokuma ile sabunculuktur Deri ve madeni eşya ile taşa ve toprağa dayalı sanayi dallarında ilkel tekniklerle çalışan imalathaneler sanayi potansiyelini oluştururken 1940' lı yıllarda gıda sanayii ağırlık kazanmıştır 1953' te Harbiye Defne Hidroelektrik Santralinin devreye girmesiyle enerji sorunu çözülünce önce çırçır sonra iplik ve dokuma fabrikaları kurulmuştur 1954' de Sarıseki Gübre Fabrikası kurulurken, 1960' larda imalat sanayi gelişmiş; tarım araç ve gereçleri, yağ, mazot ve hava filtreleri, fren balataları, dokuma sanayiinde kullanılan makinalar üretilmeye başlanmıştır

1970' lerde İskenderun' da Türkiye' nin üçüncü demir-çelik fabrikası olan İskenderun Demir ve Çelik AŞ'nin kurulmasıyla ilin sanayi potansiyeli iyice gelişmiştir ve yan sanayilerin de gelişmesini sağlamıştır Bugün anılan tesislerin yanı sıra 40 civarında haddehane ile Hatay, önemli bir sanayii potansiyeli sergilemektedir İskenderun Körfezi bugün en büyük demir çelik işleme ve üretim yeri haline gelmiştir

Geleneksel küçük sanayi olarak dericilik, ayakkabıcılık ve mobilyacılık önemli bir potansiyele sahiptir Ağırlıklı sanayiler orman ürünleri, dokuma, giyim, deri sanayii, metal eşya, makina teçhizat, ulaşım araçları ve ilmi ve mesleki ölçüm aletleri sanayileridir

İskenderun Organize Sanayi Bölgesi' nden sonra kurulan Payas ve Antakya Organize Sanayi bölgeleri konumluk yer bakımından iş adamlarına önemli yatırım alanı oluştururken sanayinin yıllar itibariyle il ve ülke ekonomisindeki payı da artmaya devam etmektedir

Hatay ilinin toplamda %189' luk kısmı tarıma elverişlidir Tarım arazisinin %63' ünde tarla tarımı yapılmakta, %138' inde sebze yetiştirilmekte, %94' ünde meyvecilik, %18' inde bağcılık, %118' inde zeytincilik yapılmaktadır

İlin önemli tarım ürünleri arasında buğday ve pamuk başta gelmektedir Turunçgiller, meyve grubu içinde çok önemli bir yere sahip olup, ardından üzümsü meyveler gelmektedir Turunçgillerin yanı sıra üzüm, Trabzon hurması, incir, erik ilin önemli meyvelerindendir Örtü altı yetiştiriciliği (seracılık) da gittikte yaygınlaşmaktadır


İlin Altınözü, Antakya, Belen, Dörtyol, Erzin, Hassa, İskenderun, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ ve Yayladağı olmak üzere 12 ilçesi vardır

Akdeniz'deki önemli bir liman şehri olan İskenderun ve merkez ilçesi Antakya, ilin en büyük iki yerleşim yeridir ve en önemli geçim kaynağı portakal ve turunçgil tarlalarıdır
Yüzölçümü

İl topraklarının yüzölçümü 5566 kilometrekaredir

İlçe Yüzölçümü (km²) İl yüzölçümüne oranı (%)
Altınözü 357 7
Antakya 689 13
Belen 197 3
Dörtyol 580 10
Erzin 298 6
Hassa 495 9
İskenderun 759 14
Kırıkhan 688 13
Kumlu 186 3
Reyhanlı 406 7
Samandağ 446 8
Yayladağı 366 7