Kanda Trombosit Düşüklüğü Anlamı

Kanda Trombosit Düşüklüğü


Trombosit Düşüklüğü


TROMBOSİT (PLATELET) DÜŞÜKLÜĞÜ VE TİROİD (GUATR)


TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ VE TİROİD


Tiroid hastalıklarının bazısında kanda pıhtışalmayı sağlayan trombosit (platelet) hücre sayısında azalmalar olabilmektedir Bir kan hastalığı (hematoloji) olan idiyopatik trombositopeni denilen hastalığı olan hastaların % 20'inde ise tiroid hormon bozukluğu veya anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorlarda yükseklik olabilmektedir


Tiroid hastalıklarında bu tür trombosit değişikliklerinin nedeni bilinmemektedir


HASHİMOTO HASTALARININ BAZISINDA TROMBOSİT SAYISINDA AZALMA OLABİLİR




Hashimoto tipi tiroid bezi iltihabı veya tıptaki adıyla ‘’Hashimoto tiroiditi’’ bağışıklık sisteminin bir bozukluğu sonucu ortaya çıkar Nedeni tam olarak bilinmemektedir 1912 yılında Japon bilim adamı Akira Hashimoto tarafından tanımlandığı için bu ad verilmiştir Hashimoto tipi tiroid bezi iltihabı en fazla tiroid bezi yetmezliği yapan hastalıktır Diğer bir deyimle tiroid bezi yetmezliğinin en önemli nedeni Hashimoto tipi tiroid bezi iltihabıdır


Bu hastalık otoimmün hastalıklar dediğimiz hastalıklardan birisidir Otoimmün hastalıklarda vücut kendi dokusunu yabancı doku olarak algılayıp onu yok etmek ister ve vücut içinde bir savaş oluşur Hashimoto tiroiditinde de vücut tiroid bezini yok etmek ister Vücudumuz tiroid bezini yok etmek için çok miktarda anti-TPO antikoru ve anti-tiroglobulin antikoru üretir Bu antikorlar tiroid bezine bağlanarak tiroid hücrelerini harap ederler Bu arada tiroid bezine birçok iltihap hücresi birikir İltihap sonucu tiroid hücreleri tahrip olarak azalınca da bez küçülür ve hormon yapacak hücre kalmaz ve sonunda tiroid hormon yetmezliği ortaya çıkar Bu hastalarda yıllar içinde tiroid bezi gittikçe küçülür Başlangıçta ufak bir guatr ve kanda anti-TPO antikor yüksekliği varken TSH, T3 ve T4 hormonları normaldir Daha sonra zaman içinde hastalık ilerledikçe önce başlangıç halinde tiroid yetmezliği (sadece TSH yüksek, fakat T3 ve T4 normal) sonra tam tiroid yetmezliği (TSH yüksek, T3 ve T4 hormonları düşük) gelişir


Hashimoto hastalığı başlangıcında tiroid bezinde büyüme yani guatr vardır; daha sonra tiroid bezi yavaş yavaş devam eden harabiyet nedeniyle yıllar içinde küçülerek sanki yok olur


Kimler Risk altındadır?


Hashimoto hastalığının nasıl başladığı tam olarak bilinmiyorsa da genetik eğilim önemlidir Ailesel özellik gösterir Aynı ailenin üyelerinde sık görülür Hashimoto tiroiditi olan hastalarda kuvvetli bir genetik geçiş vardır ve bu hastaların birinci dereceden akrabalarında tiroid antikorları (anti-TPO ve anti-tiroglobulin) yüksek olarak bulunur ve hastalık ailenin diğer üyelerinde de sıklıkla ortaya çıkar Bu nedenle Hashimoto tiroiditi varsa ailenin diğer üyelerinde de tiroid tetkikleri yapılmalıdır


Hashimoto tiroidit sıklığı iyot alımı arttıkça artmaktadır ABD ve Japonya gibi iyot alımının yüksek olduğu ülkelerde sıklığı yüksektir


Sıklık:


Toplumun % 2’sinde bulunur Hashimoto hastalarının % 95’i kadındır Tüm yaşlarda ortaya çıkarsa da 30-50 yaş arasında sıktır Kadınlarda erkeklere göre 15-20 kat daha fazla görülür Ergenlik çağındaki kızlarda sıklığı % 08-16’dır


Anti-TPO antikorunun kanda yüksekliği yaşla birlikte artar ve 70 yaş ve daha büyük kadınların % 33’ünde bu antikor yüksek olarak bulunur


Anti- TPO ve anti-tiroglobulin antikorlarının ve sadece TSH’nin yüksek olduğu kadınlarda tiroid bezi yetmezliği yani tiroid hormon azlığı her yıl % 5 oranında gelişir


Şikayetler:


Çoğu hastanın hiçbir şikayeti yoktur Bazı hastalarda küçük bir guatr ve anti-TPO antikor yüksekliği vardır Bazen tiroid bezi yetmezliği (tiroid hormon yetmezliği-hipotiroidi) ile doktora başvururlar


Yaş ilerledikçe Hashimoto’lu hastalarda hipotiroidi (tiroid bezi yetmezliği) sıklığı artar


Hashimoto’lu hastalarda lastik sertliğinde bir guatr vardır Çok nadiren tiroid bezi sert olabilir Tiroid bezinde ağrı veya hassasiyet yoktur Genellikle tiroid büyümesi sessiz olur ve şikayet bulunmaz Bu hastalar doktora genellikle guatr nedeniyle veya tiroid hormon azlığının neden olduğu halsizlik, bitkinlik, el ve yüzde şişme, ses kalınlaşması gibi şikayetler nedeniyle başvururlar


GRAVES HASTALIĞINDA (ZEHİRLİ GUATR) TROMBOSİT AZALMASI OLABİLİR


Graves hastalığı bazen gözlerde büyüme yapan tiroid bezinin aşırı çalışması hastalığıdır Tiroid bezi aşırı çalışması hastalığı olan kişilerin % 60-90’nını yani çoğunluğunu Graves hastalığı oluşturur Dr Robert Graves tarafından ilk defa keşfedildiği veya tanımlandığı için bu hastalığa Graves hastalığı adı verilmiştir


Graves Hastalığı Kimlerde daha sık görülür?


Graves hastalığı hipertiroidinin en sık nedenidir Her yaşta görülebilirse de, 20-40 yaş arasında en fazla görülür


Kadınlarda erkeklerden 5-7 kat daha fazla görülürken toplumda görülme sıklığı % 1 kadardır


Graves Hastalığında ailesel özellik vardır:


Graves hastası bir kişinin ailesinin diğer fertlerinde %15 oranında Graves hastalığı saptanır Bu nedenle ailesinde Graves hastalığı olan kişiler tiroid tetkikleri yaptırmalıdırlar


Graves Hastalığı Neden Oluşur?


Graves hastalığı bağışıklık sistemindeki bir bozukluk sonucu oluşur Nedeni bilinmeyen bir şekilde TSH hormonunun tiroid bezine bağlandığı reseptör adı verilen proteinlere karşı antikor denilen proteinler oluşur Bu antikorların neden oluştuğu henüz bilinmemektedir Kanda artan TSH reseptör antikorları aynı TSH hormonu gibi tiroid bezine yapışarak daha fazla çalışmasına ve aşırı miktarda tiroid hormonu yapmasına neden olur Sonuçta artan tiroid hormonları metabolizmamızı hızlandırarak (çarpıntı, terleme gibi) Graves hastalığı ortaya çıkar


Kimler Graves hastalığı için risk altındadır?


Graves hastalığına genetik eğilim katkıda bulunmaktadır Bazı ailelerde bu nedenle Graves hastalığı daha fazla görülür Ailesinde Graves hastası olan kişiler risk altındadır ve genetik veya kalıtımın hastalığın gelişmesinde en önemli etken olduğu saptanmıştır


Stres, üzüntü, sigara içmek, fazla iyotlu tuz yemek ve bazı ilaçlar bu hastalığın oluşumuna neden olabilir


Stresin Graves hastalığı sıklığını artırdığı İkinci Dünya Savaşı sırasında ve Yugoslavya’daki iç savaş sırasında saptanmıştır İsveç’te yapılan bir araştırmada Graves’li hastaların bir kısmında hastalık ortaya çıkmadan önceki yıl içinde üzücü olaylar yaşadıkları saptanmıştır Bu hastalardaki sıkıntılı psikolojik durum (anksiyete) tedavi edildiğinde hastalığın nüks oranında azalma olmuştur


Graves hastalığı daha çok yılın ılık mevsimlerinde ortaya çıkar Bu mevsimsel özelliğin nedeni tam bilinmemektedir


Sigara içenlerde göz belirtileri daha şiddetli olduğu gibi, sigara içmeye devam edenlerde göz hastalığı şiddeti artmaktadır


Allerjik yapısı olanlarda veya allerjik riniti olanlarda Graves hastalığı daha çok görülmektedir


İyot fazla alımı da hafif seyreden hastalığı şiddetlendirmektedir


Yeni bir düşünce ise gebelik sırasında bebeğin hücrelerinin annenin kanına karışarak annenin tiroid bezine yerleşmesi ve bunların hastalık yapmasıdır Bu nedenle de kadınlarda bu hastalığın daha fazla görüldüğü iddia edilmektedir


Yapılan çalışmalar Graves hastalığının % 79 oranında genetik olarak eğilimli olmak sebebiyle ortaya çıktığını, % 21 hastada ise çevresel faktörler denilen üzüntü, stres, iyot alımı gibi nedenlerle ortaya çıktığını göstermiştir


ÖZETLE Tiroid azlığı veya zehirli gautr durumunda trombosit hücre sayısında azalmalar olabilmektedir Bu azalma hastalar tedavi edildiğinde bir kısmında düzelmektedir