Denizli İli Ve İlçeleri Hakkında Genel Bilgiler

Denizli Hakkında Bilgiler, Denizli Coğrafyası, Denizli Gezilecek Yerleri, Denizli İlçeleri, Denizli Tarihi, Denizlinin Turistik Yerleri,Denizli Yemekleri




GENEL BİLGİLER


Yüzölçümü: 11868 km²


Nüfus: 750882 (1990)


İl Trafik No: 20


Horozları ile ünlü Denizli zengin bir tarih ve kültüre sahiptir Denizli, Hierapolis ve Laodikeia, Tripolis, gibi antik kentleri, kaplıcaları ve dünyada eşi olmayan travertenlere sahip Pamukkale ile görülmesi gereken bir turizm merkezidir


İLÇELER:


Denizli ilinin ilçeleri; Acıpayam, Akköy, Babadağ, Baklan, Bekilli, Beyağaç, Bozkurt, Buldan, Çal, Çameli, Çardak, Çivril, Güney, Honaz, Kale, Sarayköy, Serinhisar ve Tavas’dır


Beyağaç: İl merkezine 94 km uzaklıkta olup ilin güneyinde yer almaktadır Sahip olduğu doğal güzellikleri ile gelecekte önemli bir turizm merkezi olma yolundadır Kartal Gölü adı ile bilinen bölgede yaşları 1265′i bulan görülmeye değer tabiat harikası karaçamlar bulunmaktadır Eşine az rastlanan bu ağaçlar anıt ağaç statüsüne alınmış, bölge ise Tabiat Parkı Koruma alanı olarak ilan edilmiştir


Buldan: Denizli il merkezine mesafesi 46 kmdir İlçe sınırlarında Tripolis yerleşim merkezi görülmeye değer yerlerdendir


Güney: İlçenin güneyinde 5 km uzaklıkta Güney Şelalesi bulunmaktadır


Honaz: Ege bölgesinin de en yüksek noktası olan 2571 mlik zirve ilçeye adını veren Honaz Dağı’nın doruğudur


Sarayköy: Denizli merkeze 20 km mesafededir Yakın çevrede Kızıldere, Tekke, Yenice ılıcaları vardır İlçe sınırları içinde ayrıca İn hamamı ılıcaları da vardır


GEZİLECEK YERLER


Müzeler


Hierapolis Arkeoloji Müzesi: Hierapolis kentinin en büyük yapılarından biri olan Roma Hamamı, 1984 yılından beri Hierapolis Arkeoloji Müzesi olarak hizmet vermektedir


Müzede, Hierapolis kazılarından çıkan eserlerin yanında Laodikeia, Colossai, Tripolis, Attuda gibi Lycos (Çürüksu) Vadisi kentlerinden gelen eserler de bulunmaktadır Ayrıca Tunç Çağı’nın en güzel örneklerini veren Beycesultan Höyüğü’nden elde edilen arkeolojik buluntular müzenin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır Caria, Pisidya ve Lidya bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler de Hierapolis Müzesi’nde toplanmış ve sergilenmektedir


Müze Tel: ( +90-258) 272 20 34


Ziyarete açık günler: Pazartesi hariç hergün


Ziyarete açık saatler: Yaz :0800-1900, Kış : 0800-1700


Atatürk Etnografya Müzesi: İl merkezinde Uçancıbaşı Mahallesi’nde bulunan ve bugün müze olarak kullanılan binanın yapım tarihi ile ilgili kesin bir belge yoktur Müzenin üst katında çoğu Osmanlı Dönemi’ne ait giysi, takı, ev eşyası, silah, halı, kilim gibi etnografik nitelikteki kültür varlıkları sergilenmektedir Ayrıca Atatürk’ün Denizli’ye geldiğinde kaldığı odada, gardırop, pirinç başlıklı karyola, divan ve barok stili bir çalışma masası da bulunmaktadır


Örenyerleri


Hierapolis – Merkez / Pamukkale


Laodikya – Merkez/Pamukkale


Tripolis – Buldan/Yenice: Denizli il merkezinin 40 km kuzeyindedir Buldan ilçesi Yenicekent kasabasının doğusunda, Büyük Menderes akarsuyu ile kasaba arasındaki yamaçlar üzerinde kurulmuştur Tripolis, Lidya bölgesi kentleri içinde, Karya ve Frigya bölgelerine ulaşımı sağlayan ticaret ve tarım merkezlerinden birisidir Kuruluş biçimi ve kent anlayışı ile yörenin en zengin kentlerindendir Bergama Krallığı tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir Anıtsal yapıların en iyi örnekleri MS 1, 2 ve 3 yüzyıllarda yapılmışlardır MS 325 yılında Nikea meclisinde hazır bulunan Lidya piskoposları listesinde Tripolis’in adının geçmesi piskoposluk düzeyinde bir kent olduğunu göstermektedir


Tripolis’in Yapıları


Tiyatro: Kent merkezindedir Araziye uygun olarak, Roma inşa tarzında yapılmıştır


Hamam: Tiyatronun yaklaşık 200 metre batısında yer almaktadır Sur duvarları dışında bulunmaktadır Dış duvarları kısmen ayaktadır


Kale ve Surlar: Tripolis Geç Roma ve Bizans Dönemi’nde sur ile çevrilmiştir Eğimli arazide kurulan kentin surları yer yer burçlarla, gözetleme kuleleri ve kalın duvarlarla desteklenmiştir


Nekropol: Surun, doğu ve güney yamaçlarındadır Burada kaya mezarları, podyumlu mezarlar ve lahitler görülmektedir


Apollonia Salbace – Tavas/Medet


Herakleia Salbace – Tavas/Vakıf: Kent Denizli ili, Tavas ilçesinin 10 km kuzeybatısında bulunan Vakıf Köyü sınırları içindedir Önemli yapıları, kenti çevreleyen Roma Dönemi suru ve stadyumdur


Artemis ve Leto: Herakleia Salbace antik kentinin yaklaşık 4 km doğusunda, bugünkü Tavas-Kızılcabölük kasabasının 1 km kuzeydoğusunda, Ören Sırtı ve Kocapınar mevkii diye adlandırılan yerdedir Babadağ Dağı’nın sırtında yer alan Hieron dikdörtgen şeklindedir Kabartmalarda Artemis, Apollon, Pan, Dionysos ve Herakles ile ilgili mitolojik sahneler işlenmiştir


Herakleia – Tavas/Kızılcahöyük


Sebastopolis – Tavas/Kızılcahöyük


Colossae – Honaz: Denizli ilinin 25 km doğusunda, Honaz ilçesinin 2 km kuzeyinde yer almaktadır Antik çağdan beri kullanılan güney şark yolu üzerindedir Büyük Frigya içinde bulunan en önemli merkezlerdendir Ksenephon’a göre Frigya’nın 6 büyük kentinden biridir


Osmanlı Dönemi’ne ait bir kale kalıntısı mevcuttur Colossae antik kentinin kalıntılarına, Akropol olan, höyük tepesi ile çevresindeki arazilerde rastlanmaktadır Höyüğün kuzeyindeki bölgede kayaya oyulmuş oda ve ev tipi mezarlar bulunmaktadır


Eumeneia – Çivril/Işıklı


Dionysopolis – Çal/Bahadırlar


Attuda – Sarayköy/Hisar


Trapezopolis – Babadağ/Bekirler


Alacain – Acıpayam


Thinta – Merkez/Gözler


Beycesultan – Çivril


Yassıhöyük – Acıpayam


Tabae – Kale


Pamukkale Travertenleri


Karahayıt Kırmızısu


Camiler, Türbeler ve Kiliseler


Acıpayam Yazır Cami: Cami giriş kapısı üzerinde bulunan kitabesine göre,1801 yılında yaptırılmıştır Süslemesi bakımından oldukça zengin ve değişik bir durum gösteren caminin duvarları içerisinde üç sıra panolar halinde resimlerle süslenmiştir


Boğaziçi Cami: Selçuklular Döneminde yapılan bu cami, Baklan ilçesi Boğaziçi Kasabası’ndadır Ağaç direkli camilerdendir Süslemesi bakımından oldukça zengin ve değişik ağaç motifleri görülmektedir


Türbeler:


Servergazi Türbesi ( Yeşilköy ), Mehmet Gazi Türbesi (Büyük Mezarlık), Fatma Hanım (Yıldız) Türbesi (B Mezarlık), Ahi Sinan Türbesi, Mahmut Gazi Türbesi, Yatağan Baba Türbesi ve Hüsamettin Bey Türbesi Denizli’nin görülmeye değer başlıca türbeleridir


Kiliseler


Goncalı Kilisesi (Laodikya Kilisesi): Denizli’nin 6 km kuzeyinde bulunan Laodikya antik kenti, bugünkü Eskihisar ile Goncalı Köyleri arasındaki tepeler üzerinde kurulmuştur Adını bölgeye egemen olan Selekoslar Kralı II Antiochos’un (MÖ 250) karısı Laodike’ye izafeten almaktadır Daha önceleri Rhoas veya Dios adları ile anılırdı


Kentin bugün yüzeyde görülen başlıca kalıntıları arasında; iki tiyatrosu, stadyumu, bazilikası, nymphaeumu, tapınağı, sütunlu caddesi Roma döneminde inşa edilmiş anıtsal yapılarıdır


Laodikya’nın en yüksek refah düzeyine ulaştığı zamanlar Roma ve erken Hıristiyanlık dönemi ve geç Bizans çağına rastlamaktadır Hierapolis yakınlarındaki bir kaynaktan gelen şehirdeki sıcak suyun tedavi edici özellikleri sebebiyle, şehir aynı zamanda bir tedavi merkezi olarak da gelişmiştir


İncil’den ve diğer belgelerden anlaşıldığına göre, şehrin vatandaşları yeni dine karşı çok kayıtsız bir tavır almışlardır İlk misyonerler, bu tavrın servetlerinden kaynaklandığına ve onları paylaşmaktan alıkoyduğuna inanmışlardı Laodikya MS IV yyda Ecumenikal Konseyi’nin toplandığı önemli bir piskoposluk merkeziydi Buna ek olarak, İncil’in son Babı’nın Vahiy bölümünde zikredilen yedi kiliseden biri olarak adı geçmektedir


Latince “Halkın Sesi” anlamına gelmektedir


St Philippe Martyrion (Ottogon, Pamukkale): İsa’nın 12 havarisinden biri olan, St Philippe adına yaptırılmış olup, Hierapolis antik kent merkezinin kuzeyinde, yüksekçe bir tepe üzerinde inşa edilmiştir St Philippe MS 80 yılında ilk kez Hierapolis’e gelmiş ve Hıristiyanlığı yaymak istemiş, ancak şimdiki Martyrion’un yapıldığı yerde öldürülmüştür MS IV yyın sonunda veya V yy başlarında Aziz Philippe’nin anısına Martyrion’un inşa edildiği bilinmektedir


Aziz Philippe’nin mezarının bu merkezi oda içinde olduğu tahmin edilmektedir


Hierapolis St Katedrali (Pamukkale): Hierapolis şehri merkezinde, Agora ile Tiyatro arasında Sütunlu caddenin kuzey bitişiğinde yer almaktadır


Kilise (Pamukkale): Hierapolis tiyatrosunun yaklaşık 150 m kuzey-doğusunda bulunan kilisenin, kazısı önceki yıllarda yapılmıştır V yüzyıla tarihlenen kilise dikdörtgen planlıdır


Han ve Kervansaraylar


Akhan: Denizli’ye 7 km uzaklıkta, Denizli-Afyon karayolu üzerindedir1253-1254 yıllarında, inşa edilmiş olan kervansarayın 2 yazıtından birinde II İzzettin Keykavus’un adı ve unvanları belirtilmektedir Hanım avlu portali (taç kapı), geometrik ve plastik süslemeleri ile oldukça görkemlidir Geyik, sfenks, kuş, figürleri, palmet, bitki gibi motifleri ile yoğun bir bezemeye sahiptir


Çardakhan Kervansarayı: Çardak ilçe merkezinin hemen dışındadır Yazıtından anlaşıldığını göre, I Alaaddin Keykubad zamanında, 1230 yılında yaptırılmıştır Sultan hanları tipinde bir kervansaraydır


Korunan Alanlar


Honaz Dağı Milli Parkı


Kartal Gölü Tabiat Koruma Alanı


Mağaralar


Kaklık Mağarası


Yeri: Mağara, Denizli-Afyon-Ankara ve Denizli Çivril Karayolu üzerinde, Denizli İl Merkezi’ne 30 km mesafede, UNESCO Miras Listesi’nde bulunan Pamukkale’ye 45 kmde, uluslararası Çardak Havaalanı yol güzergahında bulunan ana tur güzergahına 2 km mesafede, Honaz İlçesi Kaklık Kasabası’ndadır


Özellikleri: Büyük bir yer altı deresinin oluşturduğu yer altı boşluğunun tavanının çökmesi sonucu oluşan Kaklık Mağarası, son derece ilginç özelliklere sahip bir mağaradır Şekil olarak obruk gelişim özelliği gösteren mağaranın içinde, büyük bir traverten kitlesi vardır Pamukkale’nin benzeri olan travertenler mağaranın hemen yakınında bulunan Kokarhamam Pınarı ( Haydarbaba Pınarı) sularının mağaraya şelaleler yaparak akması sonucu oluşmuştur Basamaklar halinde havuzlardan meydana gelen travertenlerin gelişimleri, hala devam etmektedir Ayrıca mağaranın kuzey duvarından küçük şelaleler şeklinde sızan sular da yer yer duvar travertenleri oluşturmaktadır Daire şekilli geniş bir ağzı olan Kaklık Mağarası’nın büyük bir bölümü güneş ışınları almaktadır Bu nedenle mağara duvarlarında yosun ve küçük sarmaşıklar gelişmiştir Gün içinde yeşilin değişik tonlarında renkler alan bu bitkiler, mağaraya son derece ilginç bir güzellik katmaktadır


Mağara, damlataş, sarkıtlar ve dikitlerle süslü olup , eşine rastlanmaz güzelliktedir Mağara içerisinde bol miktarda termal su bulunmaktadır Berrak, renksiz ve kükürt kokulu olan bu su varlığının bazı cilt hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir


Kaplıcalar


Pamukkale Kaplıcaları


Çizmeli (Yenice) Kaplıca ve İçmeleri: Buldan ilçesine 16 km uzaklıktaki Yenicekent sınırları içindedir Menderes kıyısında olup, Tripolis antik kenti kalıntıları arasından gidilir Romatizma, kalp, damar sertliği, deri, basur memeleri hastalıklarının tedavisinde kullanılır


Gölemezli Çamur Kaplıcası: Akköy ilçesine bağlı Gölemezli Köyü yakınlarındadır Dört kaynak halindedir Kaynaklar nitelik bakımından her birinden farklıdır Birisi çamur hamamı olarak kullanılır Deri hastalıklarının tedavisinde kullanılır Babacık (Kabaağaç) Kaplıcası: Sarayköy ilçesi Tekke köyü ılıcasının 3 km uzaklığındaki Kaabaağaç Köyü’ndedir


Tekkeköy Kaplıcası: Sarayköy ilçesi Tekke Köyü yakınındadır Sarayköy’e uzaklığı 20 km olup, çeşitli yerlerden sıcak sular kaynamaktadır Roma Devri’nden kalma hamamı, havuzu, soyunma yeri vardır Kaplıca; romatizma, deri, kadın hastalıkları, idrar yolu rahatsızlıkları tedavisinde kullanılır


Kızıldere Ilıcası: Sarayköy’e 11 km uzakta kızıl renkli kayalardan çıkar İki kubbeli bir hamamı, iki banyo yeri, havuzu ve soyunma yeri vardır Romatizma ve yorgunluğa iyi gelir


Kuş Gözlem Alanı


Akdağ


Işıklı Gölü


Sportif Etkinlikler


Yamaç Paraşütü


Denizli Orman Kampları




COĞRAFYA


Denizli, Anadolu yarımadasının güneybatısında, Ege Bölgesi’nin güneydoğusunda, Ege-İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit teşkil eder


Denizli ili yüzey şekilleri bakımından dalgalıdır Alçak ve yüksek ovaları, yaylaları ve dağları birbirini tamamlar Yüksek ovalar gerçekte bir yayla gibidir Arazisi denizden yüksektir En büyük akarsu Büyük Menderes’tir


Denizli ili Ege Bölgesi’nde olmasına rağmen, Ege Bölgesi’nin iklimi tamamen görülmez Kıyı kesiminden iç bölgelere geçit yerinde olduğundan, az da olsa iç bölgelerin karasal iklimi hissedilir Denizli ilinde, dağlar ekseriyetle denize dik olarak uzandığından denizden gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır Kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir


TARİHÇE


Denizli ili, ilk defa bugünkü şehrin 6 km kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında kurulmuştur Şehir MÖ (261-246) yılları arasında, II Antiokos tarafından karısı adına kurulmuş ve Laodikeia adı verilmiştir Müslüman akınlarına kadar bu isimle anılmıştır Günümüzde kullanılan Denizli adı, Tonguzlu kelimelerinin zamanla ağızdan ağıza, Denizli kelimesi haline gelmiştir


Daha sonra Pers, Büyük İskender, Roma ve Bizans, Selçuklular, Beylikler ve Osmanlı yönetimi yörede hakim olmuştur Türkler Denizli havalisini zaptettikten sonra, şehrin suyunun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine nakletmişlerdir


NE YENİR?


İlin özgün yemekleri arasında pirinç çorbası, keşkek, kuru fasulye, nohut, sarma, dolma, bulgur pilavı, kabak, soğan yahnisi, ve keşkeği sayabiliriz


Patlıcan Kebap


Malzemeler:


6 adet kıstırmalı patlıcan


6 adet sivri biber


1/2 kgdomates


1 çay bardağı sıvı yağ


1 çay kaşığı kimyon, kekik


1/2 çay kaşığı karabiber


1 tatlı kaşığı tuz, nane


1 demet maydanoz


3 diş sarımsak


Hazırlanışı: Patlıcanlar ve biberler iyice yıkanır Patlıcanlar iki tarafı soyularak lüle şeklinde çizilir Patlıcanlar ve biberler kızartılıp geniş bir kaba dizilir Domatesler rendelenir, tuz ve baharatlar içine konur, patlıcanların üzerine dökülür Üzerine küçük küçük doğranmış sarımsaklar eklenerek kısık ateşte veya fırında pişirilir Ateşten alınmak üzere iken doğranmış maydanozlar üzerine serpilir Servis yapılır


Kuzu Kapama


Malzemeler:


1 Kg kemikli kuzu eti (iri parça halinde )


1 tatlı kaşığı kekik


1 çay kaşığı kimyon


1 çay kaşığı karabiber


100 gr kuyruk yağı


250 gr un


1 bardak su


1 kaşık tuz


Hazırlanışı : Toprak tencerede bütün malzemeleri toplayıp, un ile suyu hamur yapıp tencerenin ağzını sıkıca kapatıp fırında veya kor ateşte 3 saat pişirilir


Arapaşı


Malzemeler:


2 yemek kaşığı sade yağ


1 çay bardağı un


2 su bardağı tavuk suyu


4 su bardağı su


1 çay kaşığı kırmızı biber


1 çorba kaşığı salça


4 adet kuru biber


1 su bardağı tavuk eti ( küçük parçalar)


Hamurun hazırlanışı: 4 bardak su, 1 su bardağı un, 1 fincan nişasta Su kaynatılır un ve nişasta suda eritilir Kaynar su içine katılarak pişirilir


Hazırlanışı: Sade yağ eritilir Kırmızı biber konur su ilave edilir Un ve salça suda eritilir, suyun içinde karıştırılır Tavuk eti ilave edilip kaynatılır


NE ALINIR?


Tüm Denizli ili dokumaları, özellikler Buldan’a özgü desenli, renkli, simli, pamuklu, ipekli giysi ve mefruşatlar büyük bir üne sahiptir ve mağazalarda teşhir ve satışı yapılmaktadır


LİNKLER


Denizli Valiliği http://wwwdenizligovtr/


Denizli Belediyesi http://wwwdenizli-bldgovtr/


Denizli İl Turizm Müdürlüğü http://wwwpamukkalegovtr/


Denizli Ticaret Odası http://wwwdtoorgtr/


Pamukkale Üniversitesi http://wwwpamukkaleedutr/


YAPMADAN DÖNME


Doğa harikası eşsiz travertenleri, birçok hastalıkların tedavisinde rolü olduğu belirlenen Pamukkale’nin şifalı suyunu, ayrıca Karahayıt ve Yenice gibi kaplıcalarını ziyaret etmeden,


Bir çok uygarlıkların yerleştiği antik çağın büyük ve kutsal kentlerinden; Hierapolis, Laodikeia, Colossae, Tripolis ve Heraclaia görmeden,


Önemli bir alış veriş merkezi olan Kaleiçini, şehir merkezindeki havlu, bornoz ve diğer tekstil ürünlerinin satıldığı Babadağlılar Çarşısı’na uğramadan,


Karcı Dağı eteğindeki havası, suyu ve manzarası eşsiz Çamlık mesireliğinde piknik yapmadan …


Dönmeyin