Deliryum (Akut Organik Beyin Sendromu)...

Konfüzyon, bilinç durumunda bozukluk, emosyonel labilite, halüsinasyonlar ya da ilüzyonlar ve uygunsuz, dürtüsel, gerçek dışı ve sert davranışlarla süren, akut, geri dönüşümlü mental bozukluk


Etyopatogenez


Genellikle etyolojik faktörler, hastanın bazla durumuna, da bağlı olarak birden fazladır İleri yaşta, stres ve akut hastalıklardan daha fazla etkilenildiği için, ileri yaş en önemli risk faktörlerindendir Yaşlılarda albumin seviyelerinin düşmesiyle ilaçların yan etkilerine, toksisitelerine daha hassas hale gelirler


Deliryumu açıklayan farklı teoriler öne sürülmüştür Bunların içinde, nörotransmiterlerin azlamasıyla serebral oksidatif metabolizma yetersizliği, kolinerjik disfonksiyon, inflamasyon veya infeksiyonu olan hastalarda lenfokinler, öne sürülmüştür


İnfeksiyon, ateş, metabolik dengesizlik, renal veya hepatik bozukluk, endokrin disfonksiyon, tiamin eksikliği, madde intoksikasyonu veya yetersizliği, postoperatif durumlar, ağır kan kaybı, kardiak aritmiler ve kalp yetersizliği, hipertansif ensefalopati, kafa travması, epilleptik ataklar, ilaçların yan etkileri, bazı fokal beyin lezyonları (sağ parietal lob ve oksipital lobun medial yüzü), duyusal yetersizlik (körlük, sağırlık) deliryuma neden olabilir


Belirti ve Bulgular


Bilinç bozukluğu (çevredekileri algılamada zorluk), dikkati odaklama, sürdürme ve değiştirmede zorluk

Algıda bozukluk (hafıza problemleri, dezoreantasyon, konuşma bozukluğu), mevcutsa daha önceden ya da o an var olan demansla ilgisiz bir algı bozukluğunun gelişimi

Bozuluğun kısa bir zamanda gelişmesi (genellikle saatler ya da günler içinde) ve gün içinde dalgalanması

Ayırıcı Tanı


Demans

Psikotik ya da manik dezoryantasyon

Dissosiatif bozukluklar

Sekonder jeneralize parsiyel epilepsi

Tedavi


Deliryum aniden iyileşebilir Aynı zamanda ölüme ya da kalıcı demansa da gidebilir Önemli olan yatan nedeni tedavi etmektir Eğer bu neden tedavi edilirse, hasta hemen iyileşebilir Fakat yine de bazı sekeller kalabilir

Hasta ajiteyse, intramuküler ya da intravenöz Haloperidol verilebilir Düşük doz kısa etkili benzodiazepinler de kullanılabilir Ataklar sırasında hastanın kendine zarar vermesini önlemek önemlidir

Deliryum olguları klinik olarak üç alt tipe ayrılmaktadır:
1- Hiperaktif tip: Daha çok madde yoksunluğunda görülür Otonomik hiperaktiviteye bağlı flushing, dilate pupiller, terleme, taşikardi gibi belirtiler görülür Varsanı, sanrı, yanılsama daha fazladır Tüm olguların yaklaşık %30’nu oluşturur Hastanede kalma süreleri daha kısa, prognozları göreceli olarak daha iyidir

2- Hipoaktif tip: Depresif, demansif, katatonik belirtiler, letarji ve uyanıklık düzeyinde azalma belirgindir Tüm olguların yaklaşık %24’nü oluşturur

3- Karışık tip: Bu grupta klinik belirtiler kısa sürede önemli değişiklikler gösterir Tüm olguların yaklaşık %46’sını oluşturur