Gülümseyiniz :)

"18 yıldır evliyim Bu müddet zarfında karımın yüzüne nadiren gülmüş, onunla nadiren sohbet etmiştim Ters, aksi bir adam olarak şöhret kazanmış bulunuyordum Bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine harekete geçtim Ertesi sabah saçlarımı tararken suratımın asıklığına dikkat ederek kendi kendime, "bu asık suratlılığı defedeceksin, gülümseyeceksin ve bu işe hemen şimdi başlayacaksın" dedim
Sabah kahvaltısı için sofraya oturduğum zaman eşime nazik bir tonla "hayırlı sabahlar, karıcığım" dedim ve bu sözleri tatlı bir tebessümle kuvvetlendirdim Kadıncağız yıldırım çarpmışa döndü ve bocaladı

Kendisine bundan böyle benden hep ılık tebessümler göreceğini söyledim ve sözümü tuttum Böylelikle yuvamıza o kadar neşe ve saadet geldi ki tarif edemem
Şimdi işime gitmek üzere evimden çıkarken, asansörcü çocuktan tebessümle karışık bir "selam"ı esirgemiyorum Kapıcıyı gülümseyerek selamlıyorum Para bozdurmak icap ettiği zaman sarrafa tebessüm ediyorum Borsada bu ana kadar tebessüm ettiğimi bir kerecik olsun görmemiş olanlara gülümsüyorum Ve onlar da derhal tebessümüme tebessümle mukabelede bulunuyorlar Bana şikayete, içini dökmeye gelenleri neşe ile karşılıyorum; kendilerini dinlerken tebessüm ediyorum ve görüyorum ki anlaşmak daha kolay oluyor

Tebessümün bana her gün yüzlerce dolar getirdiğinin farkına vardım İtiraf edeyim ki bütün bunlar hayatımda büyük bir inkılap yaptı Şimdi ben artık büsbütün başka bir insan; daha mutlu, daha müreffeh, dostluk ve saadet bakımından daha zengin bir insan oldum"(Carnegie)
Bu sözler New York borsasının ileri gelenlerinden, ünlü borsacı Steinhardt'a aittir
Gülümseme, insanın sosyal münasebetleri sırasında yaptığı bir harekettir Bu hareket, sözlerden daha yüksek bir sesle konuşur Ve bir gülümseme "ben sizi seviyorum; beni mutlu ediyorsunuz; sizi görmekle bahtiyarım" der

Bir Çin atasözü şöyle der: "Güleryüzlü olmayan bir adam dükkan açmamalıdır"
İnsana hiçbir masraf yüklemeyen, çok kısa bir anda meydana gelen, gösterilmedikçe hiçbir işe yaramayan ve insanlarla münasebetlerimizde çok mühim bir yer tutan gülümsemenin, içtimai gücünün yanında bir de tıbbi gücü vardır Gülümsemenin birçok tıbbi faydası bugün ilmen sabittir

Beynimiz ve Tebessüm
Niçin tebessüm eder veya güleriz? Kendi kendimizi gıdıklayınca niçin gülmeyiz? Mizah duygusu beynimizin hangi kısmında yer alır? Bunlar gibi birçok soru, bu konuda fazla araştırma yapılmadığı için henüz cevaplandırılamamıştır Gülmek ve kahkaha klinik bir hadise olmadığı için, bu konuda fazla çalışma yapılmadığı düşünülmektedir İnsanlar fazla tebessüm ettikleri ve mutlu oldukları için doktora gitmezler Ancak bazı insanlar gülme krizleri yüzünden doktora başvurmaktadırlar Beyinde bazı bölgelerin hasar görmesi sonucu, kontrol edilemeyen gülmeler oluşabilmektedir Bazı epilepsi (sara) tiplerinde de aşırı gülmeler olabilmektedir

1962 yılında Tanganika'da bir okulda bir kızda gülme krizi başlar Kısa bir sürede bu kriz bütün okula yayılır Bulaşıcı bir hastalık gibi yayılan bu kriz yüzünden okul üç hafta süreyle tatil edilir

Nature dergisinin 1998 yılında yayımlanan 391 sayısında "Elektrik Akımı Kahkahayı Uyarır" başlıklı bir makalede beyin ve gülme ile ilgili bilgiler kamuoyuna sunulur
16 yy'da bir kızın beyninin bir kısmı epilepsi yüzünden çıkarılır Ameliyat sırasında doktorlar kızın beyninin serebral kortex (beyin kabuğu) denilen kısmında bir bölgeyi elektrik akımıyla uyarırlar Sol üst frontal gyrus adlı 2x2 cm boyutundaki saha her uyarıldığında, kız daima gülmektedir Beynin bu bölgesi motor (hareketle ilgili) bölgedir

Makalenin yazarlarına göre beyinde mizah ile ilgili üç bölüm vardır
1- Mizahın hissi kısmı ile ilgili bölüm: Gülmenin olması için bir tetikleyenin olması lazımdır Mizahi bir hadise mizah duygusunu uyandırabilir Beyinde duyguların merkezi de limbik sistemdir
2- Mizahın düşünme kısmı ile ilgili bölüm (Cognitive part): Mizahın, mizah olarak algılanması için gerekli olan bölümdür Yani bu bölüm olmazsa yapılan bir latife, espri olarak algılanmaz
3- Gülümsemenin olması için yüz kaslarını çalıştıran motor bölüm: Kaslar, kasları çalıştıran sinirler ve sinir bağlantılarından müteşekkildir
Bu çalışmalara rağmen hala beyin-gülümseme münasebeti hakkında çok az şey biliyoruz "Gülümseme nedir? Niçin gülüyoruz? Gülerken beynimizin içinde neler oluyor?" gibi soruların cevabını tam olarak veremiyoruz

Gülmenin Faydaları / Zararları
Gelotoloji, gülmenin fizyolojik özelliklerini inceleyen bir bilim dalıdır Bu bilime göre, gülme, ses ve hareketten öte bir şeydir Gülme sırasında birçok kas koordineli bir şekilde çalışır:
1- Kan basıncı artar,
2- Kalb hızlı atar,
3- Solunum değişir,
4- Nörokimyevi madde seviyesi azalır,
5- İmmün sistem canlanır, harekete geçer

Gülme sonucu kaslar yumuşadığı için insanlarda bir rahatlama olur Bazı hastahanelerde morali artırmak için "mizah odaları" vardır
Psikonöroimmünoloji; psikoloji, nöroloji ve immünoloji kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur Stresin ve üzüntünün, sinir sistemine nasıl tesir ettiğini araştırır Psikonöroimmünolojiye göre hastalıkların % 50'sinin sebebi; üzüntü, stres, hayatı yanlış anlama, karamsarlıktır Gülümseme, otonom sinir sistemini harekete geçirerek stres hormonlarının ve nörotransmitterlerin seviyesini değiştirir 60 dk'lık bir komedi programı kortizolu, büyüme hormonunu ve kateşolaminlerin seviyesini azaltır
Kortizol, immün sistemini baskılar; gülme ile bu baskı ortadan kalkar

Yine gülümseme ile:
- Mikroplarla savaşan ve savunma sistemimizin bel kemiği olan immünoglobünlerin (antikor) seviyesi artar
- Tabii öldürücü hücrelerin ve anormal hücreleri yok eden hücrelerin aktivitesi artar
- İmmün sisteme destek olan plasma sitokininlerin ve gama interferonların seviyesi iki kat artar
Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi profesörlerinden W Fry ve Hastalığın Anatomisi adlı kitabın yazarı N Cousins'e göre gülme, ankylosing spondylitis gibi hayatı tehdit eden bir kollagen doku hastalığında bile kullanılabilir
1990'da 41 lise öğrencisi üzerinde bir seri deney yapılır Öğrenciler iki gruba ayrılır Birinci gruba mizahi, diğer gruba sıradan bir konuşma dinlettirilir Deney öncesi ve sonrası öğrencilerin tansiyonları ve lgA (immünoglobün) seviyeleri tükürükte ölçülür lgA, viral ve bakteriyal enfeksiyonlara karşı vücudun ilk savunma silahıdır Mizah grubunda lgA miktarı önemli nispette artmıştır Diğer grupta bir değişiklik olmamıştır
Gülünce yüz ifademiz değişir Kol, bacak ve göğüs kaslarımız harekete geçer Ancak tebessüm bu kadar faydalı olmasına rağmen kahkahanın birçok zararları vardır Peygamberimiz bu konuyu "kahkaha kalbi öldürür" diyerek yüzyıllar önce dile getirmiştir

Kahkaha kalb krizlerine, beyin kanamalarına ve felçlere yol açabilir Bununla ilgili vakalar rapor edilmiştir Karın bölgesinden ameliyat olanlar kahkaha atmamalıdırlar Çünkü dikişleri yırtılabilir Kaburgaları kırılmış insanların fazla gülmeleri de iyi değildir Bu tip rahatsızlıkları olan insanların yanında kahkaha attıracak espriler yapılmamalıdır
Size bir tebessüm edemeyecek derecede yorgun birine rastlarsanız, siz tebessümünüzü esirgemeyiniz Çünkü gülümsemeye en çok muhtaç olan kimse başkalarına verecek tebessümü olmayan kimsedir

Sözümüzü bir hikaye ile bitirelim:
Garson, servis yaparken müşteriye gülümser, bundan mutlu olan müşteri garsona iyi bir bahşiş verir Garson sevinir, iyi bir alışveriş yapar Eve dönerken yolda bir dilenciye rastlar, bahşişin bir kısmını da ona verir Dilenci de sevinir ve o paranın bir kısmıyla ekmek alır Kulübeciğine dönerken yolda zayıf bir kedi görür, ona acır Garsonun verdiği parayla süt alır, kediyi eve götürür, sobayı yakar ve uyurlar Gece kulübede yangın çıkar Kedi yaptığı gürültü ile dilenciyi uyandırır Adam yanmaktan, mahalle de yangından kurtulur
Tebessüm deyip geçmeyin, bakın nelere vesile oluyor!





Kaynaklar
- American Scientist, January, 1996
- Nature, 1998, Vol 391
- Brain and Mind Magazine/
- JAMA, 1992, 267:1857 Mizahın Fizyolojik Etkisi
- J NIH Research, 1997, 9:34
- Psychophysiol, 1996, 33:123
- Dale Carnegie, Dost Kazanma Sanatı, Kitsan