Bebeklerde ateş

BEBEKLERDE ATEŞ

Bebeklerin ateşinin bir parça yüksek olduğunu görmek bir çok anne babanın paniğe kapılmasına yol açarHemen acaba tehlikeli bir durum mu söz konusu?sorusu akla gelirÖzellikle de ilk kez anne baba olmuşlarsaHatta bu nedenle doktoru arayan yada hastaneye koşturanların sayısı oldukça fazladırOysa deneyimli anne babalar,bebeklerinin vücut ısısındaki her artışın ona zarar vermeyeceğini bilirlerNe tür yükselmelerin basit nedenlerden(örneğin ,diş çıkarma),ne tür yükselmelerin mikrobik yada viral bir enfeksiyondan kaynaklandığını tahmin edebilirlerHemen doktoru aramak yada hastaneye koşmak yerine önce gözler ve ilk yapılması gerekenleri yaparlarVe onlar bilirler ki;gerçekte ateş hastalığa verilen mücadelenin bir göstergesidirBu yönüyle de yararlıdırTabi kontrol altına alınmak kaydıylaNasıl mı?Bu konuyla ilgili bilinmesi gerekenlere gelin birlikte göz atalım

ATEŞ NEDİR?
Ateş,hastalık halinde vücut ısısının normalin üzerinde olması durumuna deniyorTabi ’normal’ kavramı değişken bir kavramBiz büyüklerde normal vücut ısısı 36 C ila 37 C arasında değişirken bebeklerde normal vücut ısısı 38 C’ye kadar çıkabiliyoryine biz yetişkinler için vücut ısısının 39 C’nin üzerine çıkması hayati risk yaratan bir durumken bebeklerde bu sınır 415 CAteş dendiğinde bilinmesi gerekenlerden biri de,ateşin bir hastalık değil bir hastalık belirtisi olduğu

BEBEĞİN ATEŞİ NEDEN VE NASIL YÜKSELİR?
Ateş çeşitli uyaranlar tarafından ortaya çıkabiliyorBunlar arasında bakteriler ve bakterilerin parçalanmasıyla ortaya çıkan toksinler,virüsler ve mantarları saymak mümkünBu uyaranların savunma hücreleriyle etkileşimi sonucu endojen pirojen denen bazı maddeler ortaya çıkıyorBu maddeler beyindeki ısıya hassas sinir hücrelerini etkiliyor,böylece vücut ısı üretimi artıyor ve ateş yükseliyorBu da bebeğin daha hızlı nefes alıp vermesine,kalbin daha hızlı çalışmasına ve deriye daha hızlı kan pompalamasına neden oluyorBöylece iç sıcaklık deriye de yansıyorGeriye dönüş ise ısı kaybı mekanizmalarının devreye girmesiyle ve özellikle terleme ile gerçekleşiyorVücut terleme yoluyla ısısını azaltma yoluna gidiyor
Kısacası ateşin yükselmesi ve beraberinde gelişen tüm bu reaksiyonlar vücudun hastalığa karşı geliştirdiği kendini savunma yöntemleriBir başka deyişle ateşin vücudun doğal savunmasını aktive eden yardımcı bir sistem olarak görülmesi gerekiyorBu noktada ‘Aman ne iyi !Madem ki ateş enfeksiyona karşı mücadele ediyor,biz ateşle niye mücadele edelim ki?diye düşünebilirsinizKısmen haklı olmakla beraber,göz ardı etmemeniz gereken bir konu varAteşin hem dost hem düşman olduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız!Çünkü kontrol altına alınmayan yüksek ateş bebeğin beyin hücrelerine zarar verebiliyor


BEBEĞİN VÜCUT ISISI KENDİNE ÖZGÜDÜR

Sağlıklı bir bebekte normal vücut sıcaklığı koltuk altından ölçüldüğünde 36 C ile 372 C arasında değişiyorYine bebeklerde ortalama ağız içi sıcaklığının ise ortalama 37 C olduğu kabul ediliyorBunun yanında her bebeğin kendine özgü bir vücut sıcaklığı olduğunu ve vücut ısısında gündelik değişmeler olabileceğini unutmamak gerekiyor
Bir diğer bilinmesi gereken de bebeklerin vücut ısısının gün içinde değişkenlik gösterebileceğiÖrneğin;sağlık lı bir bebeğin normal vücut sıcaklığı sabah saatlerinde 36 C iken öğleden sonra 378 C ye çıkabiliyorYine makat sıcaklığı sabah saatlerinde 378 C iken öğleden sonra 383 C civarında oluyorBu çerçevede bir bebeğin ateşini doğru değerlendirebilmek için onun kendine özgü vücut sıcaklığını bilmek en iyisiİyisimi siz bir süre boyunca her sabah ve her öğleden sonra bebeğinizin vücut sıcaklığını makattan ölçün ve bu sıcaklıkları bir bir not edinElde edeceğiniz ortalama sıcaklık bebeğinizin kendine özgü normal vücut sıcaklığıdırİleride yapacağınız sıcaklık ölçümü sonucunun normalölçümlerden fazla olmasını yüksek ateş belirtisi olarak değerlendirebilirsiniz

BEBEĞİNİZİN ATEŞİNİ NASIL ÖLÇERSİNİZ?
Bebeklerde ateş ölçümü özellikle ilk iki yıl rektal(mzkattan)yoldan öneriliyorÇünkü koltuk altı ölçümleri çevre ısısıyla ve terlemeyle değişiklik gösterebiliyorAyrıca ağızdan,kulaktan veya cilt üzerinden de ölçüm yapılabiliyorBunun için kulak ve ciltten ölçen özel elektronik derecelerin yanında ağızdan ölçüm için emzik şeklinde derecelerde piyasada mevcutAslına bakacak olursanız,ısı ölümü teknolojisi öylesine hızlı gelişiyor ki,cam termometrelerin yakın bir gelecekte tarihe karışacaklarını söylemek mümkün

Ateşli olan bir bebek şu durumlarda mutlaka uzmana gösterilmelidir:
*Bebek iki ile altı aylıksa(daha küçük olanların acil müdahaleye gereksinimleri vardır)
*Bebeğin kalp,böbrek,nörolojik hastalık,anemi vsgibi kronik bir hastalığı varsa
*Bebeğin geçmişinde ateşli havale öyküsü varsa,
*Bebekte susuz kalma belirtileri varsa (seyrek idrar,koyu sarı idrar,tükürük ve gözyaşı azalması,dudak ve ciltte kuruma,gözlerin ve bıngıldağın içeri çökmesi)
*Bebeğin davranışları farklılık gösteriyorsa,(aşırı huysuzsa ,uyuyamıyorsa,ışığa duyarlıysa,her zamankinden daha fazla ağlıyorsa,yemeyi reddediyorsa,kulaklarını çekiştiriyorsa)
*Birkaç gün hafif seyreden ateşi birden bire yükselirse,yada birkaç gündür soğuk algınlığı olan bebeğin ateşi birden bire yükselmeye başlarsa(Bu durum orta kulak iltihabı yada bademcik iltihabı gibi ikincil bir enfeksiyonun belirtisi olabilir
*Bebeğin ateşi rektal olarak 39 C den yüksekse (ateşin bu derecelerde olması tek başına önemli bir hastalık belirtisi sayılmazBazı hafif hastalıklarda bile bebeklerin ateşi 405_41 C’ ye kadar çıkabilirFakat ,yinede emin olmak için doktorunuza danışın
*Ateşli ilaçlarla düşmüyorsa,
*Hafif nezle ve soğuk algınlığına eşlik eden 39 C nin altındaki rektal ateş üç günden daha uzun bir süre devam ediyorsa,
*Herhangi başka bir hastalık belirtisi olmaksızın bebeğin ateşi 24 saatten fazladır devam ediyorsa,bir uzmana başvurulması gerekir