Çocukluk Çağı Şişmanlığı

Çocuklarda ki şişmanlık göz ardı edilmiştir Oysa ki yetişkin şişmanların büyük çoğunluğunda bu durumun başlangıcının çocukluk yıllarına uzandığı bilinmektedir Şişman çocuk, vücut ağırlığı fazla olan çocuk demek değildir Şişman çocuk vücutta yağ dokusu fazla olan çocuktur Örneğin boyları uzun kas kütleleri fazla olan çocuklar şişman olmadıkları halde yaşıtlarından daha ağır olabilirler Önemli olan çocuğun boyuna göre uygun ağırlıkta olmasıdır
Bebeğin beslenme şekli ileride oluşabilecek sağlık sorunlarının önlenmesi açısından çok önemlidir




İlk dört ayda bebeğin tek başına anne sütüyle beslenmesi, 5 aydan itibaren azar azar uygun ek besinlere başlanması gerekir Ek besin verme uygulamaları çocuğun beslenme alışkanlığı kazanmasında önem taşır Anne sütünden sonra ilk besin tatlı olmamalı, meyve suyu, meyve ezmesi, yoğurt, sebze ve tahıl çorbalardan olmalıdır Böylece tatlıya düşkünlük önlenebilir Birçok aile çocuklarının zayıf olduğundan yakınırlar Boyu uzayan, ağırlığı normal sınırlar içerisinde olan çocuğun beslenmesinin yeterli olduğu kavramının geliştirilmesi gerekir



Beş yaş grubu çocukların doğru alışkanlık kazanmalarında anaokulları önem taşır

Çocukların boy ve ağırlıkları her ay ölçülerek şişmanlamaya yatkın olanların aileleri uyarılarak gerekli önlemin zamanında alınması sağlanabilir Anaokullarında spor faaliyetlerinin arttırılması, yemeklerde yüksek enerjili, özellikle yağ ve şekeri çok içeren besinlerin sınırlanması bir yandan şişmanlığın önlenmesinde diğer yandan yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığının kazanılmasında etkili olur

ŞİŞMANLIĞIN TANI YÖNTEMLERİ

Şişmanlığın belirlenmesinde yaşa göre ağırlık ve boy cetvelleri kullanılabilir
Ergenlik çağında derialtı ve toplam beden yağı ile beden kitle indeksi (BKI) arasında bir bağlantı olduğu bildirilmiştir Yetişkinlikte BKI nin 30 un üzerinde olması sağlık riski yaratan şişmanlık olarak tanımlanmaktadır BKI nin 25-29,9 arasında olması toplu ve hafif şişman olarak kabul edilmektedir


ŞİŞMANLIĞIN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR

Ergenlik çağında şişmanlıkla ilgili olan hastalık göstergelerinin incelenmesi önemlidir Bunların başlıcaları; aile öyküsü, kan basıncı, total kolesterol, BKI’inde değişmedir

Ergenin ailesinde şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, yüksek kan yağ değerleri gibi sorunların bulunması ileride bu hastalıkların ortaya çıkış riskini arttıracaktır Ailesinde bu hastalığı olan, kan kolesterolü 200 mg/dl üzerinde olan, yaşına göre BKI değeri yüksek olan ve gittikçe yükselme eğilimi gösteren ergenler risk grupları olarak tanımlanır Bunların mutlaka uzman sağlık ekibi tarafından incelenmesine gerek vardır

OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA ŞİŞMANLIĞI ÖNLEMEDE EN ETKİLİ YÖNTEM FİZİKSEL AKTİVİTEYİ ARTTIRMAK

Ergenlik, yaşam biçimi ve beslenme alışkanlıklarının yerleştiği dönemdir Çocukların ve ergenlerin düzenli fiziksel aktivite yapmaları, yeterli ve dengeli beslenmeleri için okul ve aile işbirliği yapmalıdır Okul yemek sistemleri ve okul kantinleri çocukların yeterli ve dengeli beslenmelerine uygun hale getirilmelidir Okullarda her çocuğun belirli bir spor dalına gitmesi teşvik edilmeli ve uygulama alanı sağlanmalıdır Fiziksel aktivite arttırılarak şişmanlığın önlenmesi en akılcı yoldur
Oyun oynamak ve spor yapmak yerine televizyon karşısında oturan, bilgisayar oyunlarıyla zaman geçiren çocuk daha fazla şişmanlar

ÇOCUK NASIL ZAYIFLAMALI ?

Çocukta hızlı kilo kaybı gelişiminde durgunluğa neden olur Bu yüzden uzmana danışmadan herhangi bir diyet yaptırılması çok tehlikelidir Şişman kişinin çocuğu da şişman olur görüşü genel olarak doğrudur Kalıtımın yanında çocuğunuz sizin beslenme alışkanlıklarınızı kazanır Bunun için önce kendimiz sağlıklı beslenmeyi öğrenelim, sonra da çocuklarımıza doğru beslenme alışkanlıkları kazandıralım

Çocuğunuz risk grubu içerisindeyse yaşam biçimi değişikliği ve beslenme konusunda bilinçlenmesi ileriki yaşlardaki şişmanlığın ve buna bağlı hastalıkların önlenmesinde önem taşır

BESLENME ÇANTASI

Beslenme çantası için kolay taşınır hem de besleyici değeri yüksek besinler seçilmelidir Örneğin;
· Peynirli, tavuklu, yumurtalı sandviç
1 meyve ya da kutu meyve suyu
· Haşlanmış ya da patlamış mısır
1 kutu süt
· 1 dilim kek
1 kutu süt
· Simit, Ayran
· Kuru meyve, kuruyemiş karışımı
· 1 kâse sade ya da meyveli yoğurt

KAHVALTI

Kahvaltı için daima yeterli zaman ayırmak gerekir Kahvaltı etmeden okula gitmek dersleri anlamayı zorlaştırır, dikkati dağıtır, yorgunluk hissi verir

• 1 bardak süt, yumurta,5 zeytin, ekmek, portakal veya domates
• 1 porsiyon peynirli omlet, 1 bardak taze meyve suyu, ekmek
• Peynirli tost ya da sandviç, 1 bardak taze meyve suyu
• 1 bardak süt, buğday gevreği, meyve
• 1 bardak süt, reçelli veya ballı ekmek, meyve
• 1 bardak süt, 2–3 kaşık tahin-pekmez, ekmek, meyve

ÖĞLE YEMEĞİ VE FAST FOOD

Okul kantinlerinde genellikle fastfood olarak adlandırılan ayaküstü yemek çeşitleri tüketilmektedir Kalorisi, yağı ve tuzu fazla, A, C vitaminlerini özellikle kalsiyumu düşük düzeylerde içeren bu besinlerle yeterli ve dengeli beslenme olanaksız gibidir Ancak, bu yiyecekleri öğle yemeğinde tüketen çocuğunuzun akşam yemeğinde sebze ya da baklagil yemekleri, salata, meyve tüketmesini sağlayarak zararları en aza indirebilirsiniz İşte size örnek menüler;

· Hamburger, Ayran, Meyve
· Çizburger, patates tava, taze meyve suyu
· Lahmacun, Ayran, yeşillik
· Pizza, taze meyve suyu
· Peynirli Tost, taze meyve suyu
· Dürüm Döner, yeşillik, ayran