Triod Nedir, Guatr Nedir -İÇ GUATR-DIŞ GUATR-GUATR'IN TÜRLERİ

GEBELİKTE GUATR VE DİĞER TİROİD HASTALIKLARI
Hamilelerde hormonal sistemlerin tümünde ciddi değişim olması kaçınılmazdır Tiroid de bu değişimlerden nasibini almaktadır Bu çerçevede vücudun iyot ihtiyacı ve tiroid hormonu ihtiyacı artmaktadır Hamilelerde TSH’ın baskılandığı (normalden düşük olduğu) ve hormonların düşük veya yüksek olduğu durumlar çok nadir değildir Bu nedenle hamilelerde tiroid hormonlarının her 3 ayda bir ölçülmesi gerekir; zira her üç aylık dönemlerde tiroid hormon ihtiyacı değişiklik göstermektedir

Hamilelerde tiroid hormonlarının düşük, TSH’ın yüksek olduğu durumlar ciddi alarm belirtisi olup yakından izlemek gereken bir tablodur Aksi halde anne rahmindeki bebeğin fiziksel ve zeka gelişimi etkilenebilir

GUATR VE PSİKOLOJİK RAHATSIZLIKLAR
Zehirli guatr’da en belirgin ve yaygın olmak üzere guatr’lı hastaların bir kısmında agresif davranışlar veya depresyon görülebilir Zehirli guatr’da agresif davranışlar, öfke patlamaları ve panik atak çoğunlukla hastayı tiroid uzmanından önce psikiyatriste götürür Tiroid hormon yetersizliklerinde ise depresyon daha yaygındır Tiroid hastalığının tedavisi, daha sonra yapılacak psikolojik rahatsızlığın tedavisini de kolaylaştırır

2004 yılı sonunda yayınlanan son araştırmalar, gerek zehirli guatrda gerekse diğer bir çok guatr türünde beyin kan akımında bozukluklar görülebildiği, bu nedenle de bu hastalarda sık görülen algılama ve duygulanım bozukluğu yaratıp depresyon, yanlış algılama, agresif davranışlar, panik atak gibi psikolojik şikayetlere neden olduğunu göstermiştir

ADET DÜZENSİZLİĞİ VE GUATR
Guatr’lı hastalarda adet düzensizliği oldukça yaygındır Bu hastalarda tedavi ile tiroid hormonları normale dönene kadar kadınlık hormonları ile yapılan tedaviler genelde adet düzensizliğini çözmez Adet düzensizliklerinin tetkikinde tiroid hormonları ölçülmelidir Bu hastalardaki adet düzensizliği ve kısırlıkta Hipofiz-Tiroid-Yumurtalık ilişkisindeki bozulmanın rolü olduğu düşünülmektedir

VÜCUT AĞIRLIĞI (KİLO) VE GUATR
Vücut ağırlığı ile guatr arasında ciddi bir ilişki vardır Zehirli guatr’da hastaların ilk farkettiği şey ani ve hızlı kilo kaybıdırTiroid hormon yetersizliğinde ise kilo alma söz konusudur Yeterli tiroid hormonu ile tedavi yapılmadığı sürece ne kadar rejim yapılırsa yapılsın bu kilo almanın önüne geçilemez Rejim ve zayıflatma tedavisine başlanan her hastada tiroid hormonları ölçülmelidir

SAÇ DÖKÜLMESİ VE GUATR
Kandaki tiroid hormonu yüksek olduğu durumlarda, örneğin zehirli guatrda kadınlarda saç dökülmesi ciddi bir şikayet olarak kendini gösterir Hasta saçlarının "tutam tutam" döküldüğünden bahseder Günde ortalama her kadında 150-200 saç kaybı doğaldır ancak bu sayı zehirli guatrda çok daha fazladır Tiroid hormon yetersizliğinde (hipotiroidizm), doktor tarafından verilen tiroid hormonu dozu yüksek olduğu zaman da saç dökülmesi görülür

KALP RİTMİ VE GUATR
Başta zehirli guatr olmak üzere, guatrın birçok türünde kalp atımı artar (taşikardi) ve ritmi bozulur (aritmi) Zehirli guatr tedavisinden sonra hastanın ilk farkettiği şey kalp çarpıntısının hızla normale dönmesidir Bu hastalara genellikle uzun süre ritm düzeltici tedaviler uygulanır ancak sonuç almak pek mümkün olmaz zira asıl neden olan tiroid hastalığı tedavi edilmeden bu ritm bozukluğu normale dönmez

İSHAL-KABIZLIK VE GUATR
Zehirli guatr’da ishal nöbetleri, tiroid hormon yetersizliğinde ise kabızlık oldukça yaygındır Zehirli guatrda aynı zamanda hafif ama ısrarcı bir bulantı da vardır

HAMİLE KALMA YETENEĞİ VE GUATR
Guatr, Kısırlık Yapar Mı?Her zaman yapmaz, ancak erkeklerde son yılarda üzerinde çok durulan hipofiz-tiroid-testis, kadınlarda hipofiz-tiroid-yumurtalık ekseni olarak adlandırılan bir ilişki vardır Bu eksendeki bozulmalar kısırlık nedeni olabilmektedir Bunu somut olarak tiroid hormon yetersizliği veya aşırı yüksekliği olan erkeklerde sperm sayı, kalite ve hareketliliğinde, kadınlarda ise yumurtalık fonsiyonlarında (örneğin adet bozuklukları şeklinde) bozulma olarak görebiliyoruz

SICAK NODÜL
Sintigrafi çekiminde kullanılan ilacı en çok tutan, bölgesel görünümlü, sınırları net olarak ayrılan alan , sıcak nodül olarak tarif edilir Sıcak nodül, hastada genellikle şikayet oluşturarak kendini belli eder Sıcak nodül genellikle zehirli guatrla birliktedir Ultrasonografi veya Dopler ile nodülün sıcak mı yoksa soğuk mu olduğuna karar verilemez

OTONOM SICAK NODÜL
Sintigrafi sırasında kullanılan ilacı tümüyle tutan, tiroid bezesinin geriye kalan kısmında ilacın hiç tutulmadığı durumdaki sıcak nodüle otonom sıcak nodül deriz Bu durumda, tiroid bezesinin nodül dışında geriye kalan bölümleri sintigrafi ile değerlendirelemez Bu tür nodüller hastalarda çok sıkıntı veren şikayetlere neden olurlar ve genellikle zehirli guatrla birliktedir Örneğin çarpıntı, aşırı terleme, aşırı sinirlilik bunlardan bazılarıdır Her zaman zehirli gautra neden olmaz

ILIK NODÜL
Sintigrafi sırasında kullanılan ilacı, tiroid bezesinin geriye kalan bölümleri ile aynı derecede tutan nodüllere ılık nodül denilir Sintigrafide en çok “atlanan” nodül çeşidi olup bu nodülü ancak tecrübeli hekimler ayırt edebilir Bu nodül, hastalarda daha az şikayet oluşturur
Kanser Açısından Tehlikeli Nodüller
1) Soğuk Nodüller (özellikle tekli soğuk nodüller)
2) Kireç Oturmuş (kalsifiye) Nodüller
3) Erkeklerdeki Soğuk Nodüller
4) Gençler ve Çocuklardaki Nodüller

ZEHİRLİ GUATR (Hipertiroidizm)
Tiroid bezesinin gereğinden daha fazla hormon salgıladığı guatr türüne “zehirli guatr denir Zehirli guatr, nodüllü veya nodülsüz olabilir Nodülsüz zehirli guatr’a Basedow Graves Hastalığı da denilebilir Nodüllü zehirli guatr, sıcak nodüllü zehirli guatr, sıcak otonom nodüllü zehirli guatr veya diğer nodül çeşitleri ile birlikte olabilirZehirli guatr’da çarpıntı, ellerde titreme, vücutta titreme, ani kilo kaybı, saçlarda dökülme, kaşıntı, boğazda dolgunluk hissi, aşırı iştah dolayısıyla çok yemek yeme ve çok su içme, aşırı terleme, çabuk yorulma, aşırı sinirlilik sık görülen şikayetlerdir

Bazı hastalar, bulantı, ishal, kusma ve çok sık dışkılamadan yakınırBunların hepsi birlikte olmak zorunda değildir Bu şikayetlerin bazıları ön plandadır, diğer şikayetler ancak doktorun sorgulaması ile ifade edilebilir Bazı hastalarda göğüs ve boyunda devamlı bir kızarıklık söz konusu olabilir Nodülsüz guatrlı hastaların bazılarında gözlerde büyüme ve gözlerin ileriye doğru çıkması mümkündürHastaların muayenesinde; kalp atımının çok arttığı, solunumun hızlandığı, ellerin titrediği, avuçiçlerinin nemli olduğu görülür

TİROİD KRİZİ
Zehirli guatrda, yüksek hormonların kontrolden çıkması ile seyreden çok ağır bir durumdur Yaşlı hastalarda ölüm oranı %25’e kadar yükselebilir Acil tedavi gerektiren bir hastalıktır Böyle bir durumda hasta, hastaneye yatırılıp tedavi edilir 40 derece ve üstünde ateş,kalp çarpıntısının çok şiddetli olması, ishal ve kusma, ateş basması hissi, algılama bozuklukları bu krizin haberci ve belirtileri arasındadır

ZEHİRLİ GUATR’DA GÖZ BULGULARI
Gözlerin ileriye doğru çıkması zehirli guatr’da hastaları ilk ele veren görüntüdür Bu ileriye çıkış genellikle çift taraflı iken bazen tek taraflı olabilir Ancak her zehirli guatr hastasında göz bulgusu olmaz Özellikle nodüllü zehirli guatr hastalarında göz bulgusu sık değildir Göz bulgusunun şiddetine göre hastada şikayetler olur: uyurken gözlerin kapanmaması, gözlerde kızarıklık, yanma, gözyaşı akıntısı, hatta cerhatli göz iltihapları görülebilir Göz bulguları, zehirli guatrın kalıcı olarak tedavisinden (örneğin kapsül tedavisi ile) sonra önemli ölçüde düzelir Ancak, hangi yöntemle olursa olsun, zehirli guatrın tedavisinden sonra (örneğin ameliyattan sonra dahi) sıklıkla ortaya çıkan tiroid hormon yetmezliği yeterli düzeyde tedavi edilmezse göz bulgular düzelmez ve hatta ilerleyebilir Göz bulguları olan zehirli guatrlı hastalarda oto-antikorlar genellikle yüksektir

TİROİD HORMONU YETERSİZLİĞİ (Hipotiroidizm)
Tiroid bezesinin yetersiz çalışması sonucunda veya diğer bazı nedenlerle tiroid bezesinin salgıladığı hormon vücudumuzun ihtiyacını karşılamayabilir Bu duruma “hipotiroidizm” diyoruz Doğuştan veya genellikle bir tiroidit sonrasında ortaya çıkabilir En sık karşılaşılan tiroid hormon hastalığıdır Hashimato hastalığı, tiroidit (tiroidin cerahatli olamayan iltihabı), lityum isimli psikiyatrik ilacın kullanımı, her türlü tiroid ameliyatları sonrasında, zehirli guatrın uzun süreli hapla tedavisi sonrasında, atom tedavisi sonrasında, doğuştan tiroid bezesi hastalıklarında tiroid hormon yetmezliği (hipotiroidizm) görülebilir

Hastalarda başlıca şikayetler; saçlarda kabalaşma ve matlaşma, ciltte kuruma, pullanma ve dökülme, istemediği halde kilo alma, rejime rağmen kilo verememe, kabızlık, çarpıntı, isteksizlik, cinsel isteksizlik, sık sık bunalıma girme, bel-omuz-sırt ağrısı, çabuk yorulma Dil büyümesi gibi ilginç şikayetler dahi görülebilir

Bu hastalarda, kandaki prolaktin (kadınlardaki meme ve emzirme hormonu) düzeyi yükselebilmektedir Hatta aynı hastalarda bu prolaktin yüksekliğine ilaveten MR ve tomografide aynı "prolaktin salgılayan hipofiz tümörleri"ndeki gibi hipofiz büyümesi de görülebilmektedir Bu hastalarda tiroid yetmezliğinin gözden kaçırılması sonucunda "agresif prolaktin fazlalığı tedavisi" ve hatta "hipofiz ameliyatı" uygulanabilmektedir Halbuki asıl hastalık olan tiroid hormon yetmezliği tedavi edilmeden bu agresif tedavilerle sorunu çözmek mümkün değildir

Yapılacak tetkiklerden sonra teşhisin doğrulanmasını takiben eksik olan tiroid hormonunu vererek çok hızlı iyileşme sağlamak mümkündür Burada en önemli nokta yeterli hormonun verilmesi ve “ince ayarın” yapılmasıdır Bu hastalar ömür boyunca ilaç kullanmak zorundadır tedavide kullanılan Tiroid hormonunun standart dozu yoktur Bu nedenle her hastada yapılacak ölçüm ve takiplerle gerçek ve doğru idame dozu bulunmalıdır

TİROİDİT
Tiroid bezesinin "cerahatli olmayan" iltihabıdır En sık karşılaşılan şekli Hashimato (Haşimato) tiroiditidir Bu tiroiditin başlangıcı genellikle hasta tarafından hissedilmez Hastaların bir kısmında erken dönemde kısa süren bir “yüksek tiroid hormon” dönemi vardır Hastaların çoğu, bu yüksek hormon döneminden sonra düşük hormon dönemine (hipotiroidzm) girerler Yüksek hormon döneminde “agresif” zehirli guatr tedavisi yapmak hastaların hızla hipotiroidizme girmesine neden olurTüm tiroidit hastalarında temel tedavi prensibi, hastalığın hekime başvurduğu döneme göre tedavi edilmesidir

TİROİD ANTİKORU NEDİR?
Vücut bağışıklık sisteminin normalde mikroplara karşı ürettiği proteinlere antikor adı verilir Bağışıklık sisteminin “yanlışlıkla” veya "şaşırarak" ürettiği bazı antikorlar, tiroid bezemizdeki hücrelerde bulunan peroksidaz enzimi ile tiroglobulin isimli moleküle karşı etkili olurlar Bunlara oto-antikor denilir Bu antikorların teşhiste en yaygın olarak kullanılanları anti-TPO ve anti-TG antikorları olarak isimlendirilir Bu antikorların ölçümü guatr türünün anlaşılmasında ve tiroidit hastalığının (tiroid bezesinin iltihabı) tanısında çok önemli olabildiği gibi bu hastalığın daha sonraki takibinde de kullanılmaktadır Zehirli guatr ve Hashimato hastalığında (Hashimato tiroiditi'nde) bu antikorlar yükselir

NODÜL NEDİR?
Tiroid bezesindeki sınırları belli oluşumlara (şişliklere) nodül denir Tiroid nodülleri sanıldığından çok yaygındır; Batı ülkelerinde erişkin toplumun yaklaşık %40-50’sinde nodül olduğu bilinmektedir Tiroid'de nodül olup olmadığı, ölçüleri ve içeriği en iyi ultrasonografi ile yapılmaktadır Tiroid ultrasonografisi deneyimli hekimlerce yapıldığında çok değerli bilgiler verir

Nodüller de katı, yarı katı ve sıvı içerikli olmasına göre üçe yarılır Nodüllerin sınırları çoğunlukla net olarak sağlam tiroid dokusundan ayrılabilir; ancak bazı nodüllerin sınırlarını ayırt etmek güç olabilir Nodül her zaman elle muayene ile ve dışarıdan farkedilemeyebilir Ancak, zayıf hastalarda, tecrübeli bir hekim, 1 cm’den daha küçük nodülleri bile tespit edebilir Zehirli guatr ve Hashimato hastalığında (Hashimato tiroiditi'nde) ultrasonografik incelemede yalancı nodüller (psöydonodülller) görülebilir Bu yalancı nodüller tedavi ile kısmen düzelebilirNodülün boyutu önemlidir Bazı hastalarda nodül büyükçe olur ve dışarıdan bir fındık, ceviz veya mandalina boyutunda gözle dahi görülebilirTedavi edilmeyen nodüller büyüyebilir Nodüllerin takibi için ultrasonografi kullanılmaktadır; bu amaçla Dopler tetkiki ve sintigrafi kullanılmamalıdır

Nodülün fonksiyonu da çok önemlidir; hatta tedavinin ne zaman ve nasıl yapılması gerektiğine dair hayati ipuçları bile verir Fonksiyon açısından nodüller: 1) soğuk nodüller, 2) sıcak nodüller, 3) ılık nodüller, 4) sıcak otonom nodüller olarak dörde ayrılır Nodülün fonksiyonu en kesin olarak sintigrafi ile değerlendirilir Nodül fonksiyon değerlendirilmesinde ultrasonografi veya doplerin yeri yoktur

SOĞUK NODÜL

Sintigrafi çekimi sırasında enjekte edilen ilacı tutmayan nodüle soğuk nodül denir Soğuk nodüller, bazen basit kist şeklinde sıvı içerikli olabileceği gibi tamamen katı içerikli olanları da vardır Katı içerikli soğuk nodüller en ciddi ameliyat ihtiyacı olan guatr çeşididir Zira bu nodüllerin küçük bir kısmı kanser olabiliyor Tamamen sıvı içerikli soğuk nodüllerde kanser çıkma olasılığı sıfıra yakındır Soğuk nodül hastada hiç bir şikayet oluşturmayabilir

Triod Nedir, Guatr Nedir-GUATR'IN TÜRLERİ-TİROİDİN HASTALIKLARI NELERDİR?

Tiroid, normalde her sağlıklı insanda bulunması gereken bir hormon bezesinin adıdır Tiroid, boğazımızda gırtlağın hemen önünde her iki şah damarımızın arasında bulunan "at nalı" veya "U harfi" şeklinde bir organdır Bu organımızın en önemli, hatta tek görevi, tiroksin isimli tiroid hormonu salgılamaktır Genel anlamda, tiroidin kanser dışındaki her türlü şişliğine guatr denilir Halk arasında şişlik olmasa da her tür tiroid hastalığına guatr denilmektedir

TİROİDİN HASTALIKLARI NELERDİR?

I Guatr, tiroid bezesinin en yaygin hastalik grubudur Guatr?in bir çok türü vardir Bu türlerin tedavisi de birbirinden farklidir

IITiroid bezesinin iltihabina ?tiroidit? diyoruz Tiroidit, uzun süren tedavi gerektirir ama ölümcül degidir Bu iltihap cerahatli bir iltihap degildir

III Tiroid bezesinin kanserleri de vardir Bu kanserlerin çogunlugu, modern tibbin sundugu yöntemlerle yüzde yüze yakin oranda tedavi edilebilmektedir

GUATR NEDİR

Genel anlamda, tiroid bezesinin büyümesine guatr denilir Tiroid bezesinin kanserleri de kendini ?guatr? şeklinde belli edebilir; yapılacak tetkiklerde kanser, guatr?dan ayırt edilir

GUATR'IN TÜRLERİ
Tiroid bezesinin gereğinden daha fazla hormon salgıladığı guatr türüne ?zehirli guatr? denir Halk arasında bu tür guatra "iç guatr" da denilmektedir
Hormon düzeyi normal olan guatr türüne de ?basit guatr? denir İçinde nodül bulunan guatr?a ?nodüllü guatr? diyoruz Nodüllü guatr, tek nodüllü veya çok nodüllü guatr olarak ikiye ayrılabilir Nodüller; soğuk, ılık ve sıcak olarak 3 gruba ayrılır Soğuk nodüllerde kanser riski daha yüksektir

İÇ GUATR-DIŞ GUATR
Halk arasında yaygın olarak kullanılmasına rağmen tıbbi tanımlamada iç guatr veya dış guatr deyimlerini kullanmıyoruz

T3, T4 NEDİR?
T3 ve T4, tiroidin tiroksin isimli hormonunun kanda bulunan şeklidir Bu hormonların ?serbest? ve ?bağlı? (?total?) şekilleri vardır Tanı amaçlı olarak genellikle Serbest T3 ve Serbest T4 hormonunu ölçüyoruz Daha seyrek olarak Total T3 ve Total T4 hormonuna da ihtiyaç duyabiliyoruz Zehirli guatr?da bu hormonlar yükselir

TSH NEDİR?

Beynimizde bulunan hipofiz isimli hormon organından salgılanan ve tek görevi tiroid bezesini ?çalışmaya, üretmeye ve büyümeye? teşvik etmek olan bir hormondur Tiroid bezesi yetersiz hormon salgıladığı hipotirodizm (tiroid hormon yetmezliği) hastalığında TSH yükselir; tiroid bezesinin aşırı çalışıp gereğinden fazla hormon ürettiği zehirli guatr hastalığında bu hormonumuz normalin çok altına düşer (baskılanır)