Depresyon KLİNİK DEPRESYON Klinik depresyon kişinin sosyal işlevlerini ve günlük ya

Depresyon


KLİNİK DEPRESYON


Klinik depresyon kişinin sosyal işlevlerini ve günlük yaşama dair etkinliklerini rahatsız edecek, bozacak dereceye ulaşmış üzüntü, melankoli veya keder durumu Kişinin ilişki ve etkinliklerini etkilemeyen, üzgün olma durumu ve kişinin moralinin bozukluğu çoğu zaman depresyon olarak anılır Fakat klinik depresyon tıbbi bir teşhistir ve günlük kullanımdaki depresif olma durumundan çok daha farklıdır



TEŞHİS ve TANI


Kişinin depresyon semptomatik kriterlerinden belli miktarda kısmına sahip olup olmadığının ölçülmesiyle teşhis konulur DSM-IV-TR veya ICD-9 / ICD-10 gibi depresyon kriterlerine bakılarak depresyon teşhisi koyulur


SEMPTOMLAR

DSM-IV-TR kriterlerine göre major depresif bozukluk için aşağıdakilerden iki unsurdan birinin en az iki hafta boyunca bulunması gerekir


Depresif Mood veya neredeyse tüm aktivitelerden zevk alınamaması ve ilgisizlik

Bunlarla birlikte aşağıdaki unsurlarda görülebilir


Boşluk hissi (duygusuzluk), üzüntüden kurtulamama, korku

Yaşamdan ve sürekli olarak günlük yaşamdaki hiçbirşeyden zevk alamama

İştah değişikliği ve kilo alma/verme

Uyku sorunları - İnsomnia / Hypersomnia (az/çok uyuma)

Ajitasyon

Fiziksel ve duygusal enerji kaybı

Suçluluk duygusu, çaresizlik duygusu, heyecan veya korku

Konsantrasyonda ve karar vermede sorunlar, hafıza sorunları

Ölüm düşünceleri (ölüm korkusu değil), plansızca intihar düşünceleri ve girişimleri, veya intihar planlama


Bunlar dışında teşhiste kullanılmayan ama olabilecek semptomlar:


Kişinin özgüveninde azalma

Hijyene önem vermeme

Gürültüye tepki

Kişinin ciddi hastalıkları olduğunu düşünmeye başlaması

Delirme korkusu

Zaman kavramında algı bozukluğu


Çocuklarda Depresyon Teşhisi daha zordur ve büyüklerden farklı semptomlar gösterebilir


İştahsızlık

Sinirlilik

Uyku sorunları ve tekrar eden kabuslar

Daha önceden görülmeyen öğrenme ve hafıza sorunları

Belirgin davranış değişiklikleri; Utangaçlık, sosyal izolasyon ve agresiflik


Genel olarak bunun dışında alkol ve madde bağımlılıklarında sürekli aşırıya kaçma, kişinin kendine zarar vermeye çalışması gibi semptomlarda görülebilir


Depresyonu ölçmenin en yaygın yöntemi Beck Depression Inventory olarak bilinir 21 soruluk çoktan seçmeli bir anket olan bu yönteme benzer başka değerlendirme araçlarıda vardır


DEPRESYONUN ÇEŞİTLERİ

Major Klinik Depresyon


Major Depresyon, daha doğrusu, Major Depressive Disorder (MDD), en az iki haftalık depresif semptomdan sonra belirlenir ve genelde organik (kimyasall) bileşen içermesi beklenir MDD tek sefer de olabilir, yaşam boyu tekrarlı da olabilir Hafif, major ve ağır depresyon olarak bölümlere ayrılabilir Hasta önceden manik bir episod geçirmişse, bu türe MDD yerine Bipolar denebilir; Manik devre içermeyen depresyonlara unipolar depresyon denebilir Bu durumda depresyon tek kutupta kalır


Doktorlar Major Depressive Disorder için bazı alt kategorilerden bahsedebilir ICD-10 melankoliyi araştırmaz ancak , psikozu ayırt edebilir


Kateleptik Özellikli Depresyon - Bu altkategori hem MDD hemde manik episodlara uygundur Genelde az görülür ve mania da daha da az görülür Bu türde genelde aşırı negatiflik görülür


Melankolik Özellikli Depresyon - Melankoli, çoğu veya tüm hayat aktivitelerinde mutluluk kaybıyla karakterize edilir (anhedonia), mutluluk uyarıcılarına cevap verememe durumudur Semptomlar genelde sabahları ve uyanma saatlerinde yoğunlaşır, ve kilo kaybına yol açabilir

Atipik Özellikli Depresyonlar - Atipiklik davranış reaksiyonları ve pozitifliği, aşırı kilo almayı, iştahta artışı, Hypersomniyi (aşırı uyuma), sosyal yaşamı etkiler Bu tür insanlar çevreyle mutluluk ve aşırı ilgi içinde etkileşim kurabilirler

Psikoz Özellikli Depresyon - MDD veya Manik bazı insanlar, psikotik hissedebilirler Görsel ve işitsel Halusinasyonlar görebilirler


Depresyonda Diğer Kategoriler


Distimi en az iki yıl süren bir depresyon türüdür Kişinin en az iki yıl boyunca aralıksız depresyonda kalması beklenir Semptomları MDD kadar ağır değildir ancak arasıra MDD semptomlarıda sergilerler Bu tür genelde ergenlikte başlar ve hayat boyu sürebilir MDD ve distimik depresyonla teşhis edilen kişilere çift depresyonlu denilebilir ve genelde önce distimi başlar ardından MDD nin bir veya birden fazla türü görülebilir


Bipolar I hastalığında peş peşe mani ve depresyon görülür Amerikada Bipolar hastalığına önceden Manik Depresif denirdi Ancak artık tıp dilinde bu terim fazla rağbet görmemektedir Bu hastalıkta depresif episod daha ağırlıklı ve fazladır


Bipolar II hastalığı genelde depresyondan oluşur ancak Hipomania belirtileride görülür


Postpartum / Post-Natal Depresyon (Doğum Sonrası) doğumdan sonraki iki yıl içinde görülür


DEPRESYONUN SEBEPLERİ

Kesin bir sebep bilinmesede aşağıdaki faktörlerin depresyonun sebebi olabileceği düşünülmektedir


Kalıtımsal - Aile içinde depresyonun doğumla aktarıldığı bazı durumlarda düşünülmektedir National Institute of Mental Health e göre (Üyeler Görebilir ] ) "Major Depresyon % 40-70 civarında kalıtımsaldır, ancak bazı genlerin çevresel faktörlerle etkileşimide göz önünde bulundurulmalıdır"


Fizyolojik - Nörotransmitter denilen ve beyinde bilgi akışını sağlayan ,sinir uçlarından salgılanan özel maddelerde meydana gelen bir bozulma ve arıza sonucu oluşabilir Bir çok modern antidepresan ilaç beyindeki nörotransmitter düzeylerini yükseltir Kesin ilişki bilinmemekle birlikte, antidepresanlar depresyonun bazı semptomlarını iyileştirebilir Ancak yinede bazı doktorların fikir ayrılıkları vardır


Mevsimlik ortaya çıkan moral bozukluğu - Seasonal affective disorder (SAD) kış aylarında gündüzlerin süresinin kısalması ve buna bağlı olarak gün ışığının azalması sonucu ortaya çıkabilir Tahminlere göre vücut ürünü olan ve karanlıkta daha yoğun ortaya çıkan melatonin, depresyona yol açabilir Bu tür hastalar Fototerapiyle (parlak ışık terapisi) genellikle düzelmektedir


Psikolojik Unsurlar - Özgüven eksikliği, kendine saygı duymama gibi unsurlardır Genelde psikolojik unsurlar kişinin kişilik gelişimiyle ve dış etkenlerle (stres gibi) baş edebilmesiyle ilişkilendirilebilir


Geçmişten Kaynaklanan Unsurlar - Anne/baba ölümü, terk/red edilme, ihmal edilme, kronik hastalık, ve fiziksel, psikolojik sorunlar, veya cinsel taciz gibi durumlar kişinin ileriki hayatında depresyonu tetikleyebilir


Hayat Deneyimleri - İşten atılma, ekonomik sorunlar, işsizlik, aile fertlerinden veya sevdiği bir kişinin ölümü, boşanma, ilişkinin bitmesi veya travmatik etkenler depresyonu tetikleyebilir İş, okul ve evdeki uzun dönemli streslerde depresyon sebebi olabilir


Tıbbi Durumlar - Kalp hastalıkları, hepatit, vs ve organik beyin hasarı ( Parkinson gibi) ve bazı ilaç kullanımları ( doğum kontrol ilaçları, steroidler gibi) depresyona katkıda bulunabilir

Diyet - Gelişmiş ülkelerde depresyon son zamanlarda yeme içme alışkanlığıyla ilişkilendirilebilmektedir Özellik düşük omega-3 oranlarından şüphjelenilmektedirAşırı omega - 6 asidinin farelerde depresyona yol açtığı gözlenmiştir


Alkol ve Diğer Maddeler - Alkolün depresyonda kötü etkileri olabilir, ayrıca alkolün, benzodiazepine-bazlı yatıştırıcıların ve bazı uyku ilaçlarının depresyona kötü etkisi olabileceği bilinmektedir Marihuana ve bu tür maddelerinde kesinleşmemiş olmasına rağmen özellikle kadınlarda depresyona kötü etkileri olduğu tahmin edilmektedir


Hamilelik ve Doğum sonrasında kadınlarda belli sürelerde depresyon görülebilmektedir


Depresyonlu Bir İnsanla Yaşamak - Depresyonlu kişilerle uzun süre sürekli birlikte olanlarda (evlilerde vs) depresyon belirtileri görülebilmektedir


TEDAVİ

Depresyon tedavisinde birçok ilaç ve yöntem kullanılmaktadır


İlaçlar, Diet tedavisi ( Omega-3 , magnezyum, biotin vs), çoklu ilaç tedavisi, psikoterapi, Transkramniyel Manyetik Uyarısı, Elektroşok (ECT) ve son zamanlarda FDA onayının ardından özellikle Amerik'da çok yaygınlaşan (VNS) Vagus Nerve Stimulation temel tedavi yöntemleri arasındadır


Bunların dışında; Işık Tedavisi (güneş veya yapay), egzersiz ve meditasyon da yardımcı tedavi yöntemleri olabilmektedir