Ağız Kuruluğu Dişhekimliğinde bu durum için "xerostomia"

Ağız Kuruluğu

Dişhekimliğinde bu durum için "xerostomia" terimi kullanılır Tükürük bezlerinin tükürük salgılama fonksiyonlarının azalması sonucunda oluşur Tükürük salgısındaki azalma ağızda oldukça ciddi sorunların oluşmasına yol açabilmektedir Ağız Kuruluğunun Sebepleri:


* Biyolojik yaşlılık: Bu etkili bir faktördür, tek başına etkili değildir


* Sistemik hastalıklar: Romatizmal hastalıklar(Sjogren's sendromu), Bağışklık sistemi hasarı (AIDS), Hormonal bozukluklar (Şeker hatalığı), Nörolojik bozukluklar (Parkinson)


* Çiğneme kabiliyetinin azalması: Eğer beslenme alışkanlıklarınızda sıvı ve yumuşak gıdalar ağırlıktaysa çiğneme fonksiyonu azalır


* Tükürük bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması


* Radyoterapi (Radyasyon tükürük bezlerinde kalıcı hasar yapar


* İlaçlar (400'ün üstünde ilaç türü ağız kuruluğu yapar: deconjestanlar, diüretikler, tansiyon ilaçları,antidepresanlar, antihistaminikler,)


* kafein ve alkol tüketimi


Ağız Kuruluğunun Belirtileri:


* dilde yanma hissi


* özellikle kuru yiyecekler için yeme zorluğu


* konuşma zorluğu


* sık susama


* protez kullanmada zorluk


* dudaklarda çatlaklar ve kuruluk


* tat bozukluğu


* kötü ağız kokusu


Ağız kuruluğu nelere yol açar?


* tükürüğün az olması ciddi problemleri de beraberinde getirebilir


* bakteri plağı ve yiyecek artıkları kolayca birikir bu, dişeti hastalıkları ve çürüğü hızlandırır tükürüğün kendi başına yıkama-temizleme mekanizması diş yüzeylerini temiz tutmaya yardımcıdır


* tükürük çürükleri önler, diş yüzeyini temizler ve asitleri nötralize eder böylece çürük önlenir


Ağız kuruluğu nasıl kontrol altına alınır? nasıl tedavi edilir?


* sık sık yudum yudum su içilmeli gece yatarken yanında sıvı içecek, su bulundurulmalı


* şekersiz sakız çiğnenmeli


* sigara,alkol,şekerli yiyeceklerden uzak durulmalı


* yaşanılan mekanın nemi ayarlanmalı


* gerekirse eczanelerden temin edilebilen yapay tükürük tabletleri kullanılmalı


* bakteri plağı kontrol altına alınmalı


* floridli diş macunu, jel, gargara kullanılmalı


* C vitamini kullanılmalı


* bileşiminde alkol ve sodyum lauryl sülfat bulunan ağız ve diş bakım ürünlerini kullanmamalı


Ağız kuruluğuna sebep olan ilaçlar ve hastalıklar:


Ağız Kuruluğuna Ve Oral Komplikasyonlara Sebep Olan Başlıca İlaçlar;


Claritin Lipidor Prilosec


Hydrocodone/APAP Preacid Zoloft


Celebrex Norvasc Premarin


Ağız Kuruluğuna Sebep Olan Başlıca Hastalıklar;


Astım Kemik İliği Transplantasyonu


Ağızdan Nefes Alanlar Nörolojik Rahatsızlıklar


Diyabet Sjogren Sendromu


Böbrek Yetmezliği Radyoterapi


Hipertansiyon Sistemik Lupus Eritematosus


Kemoterapi Tiroid Bozukluğu


Ağız vücudumuza hastalıkların giriş yollarında bir tanesidir Tükürüğün antibakteriyel ve fizyolojik aktivitesinden dolayı birçok hastalık engellenmekte hem de ağız ve diş bakımı sağlanmaktadır Ayrıca tükürük ağız içinin nemli kalmasını ve pH dengesinin ayarlanmasında etkilidir Tükürük az salgılandığında en zayıf mikropların bile üreyeceği ortam hazırlanmış olur Böylece kısa sürede dişlerin kaybına sebep olmakta ve genel sağlığımızda problemler ortaya çıkabilmektedir Bu tür problemleri giderebilmek için özel bir bakım uygulanmalıdır


Ağız içi Hijyen Nasıl Sağlanır?


Kuru ağız yapısına sahipseniz günlük ağız bakımı için içerisinde sodyum laurel sulfate (SLS) içermeyen diş macunlarını tercih edin Her öğünden sonra dişleri, dişetlerini ve dil üzerini ekstra yumuşak diş fırçasıyla temizleyin Ağızın normal florasına zarar vermeyecek, ferahlık sağlayan ve alkol içermeyen ağız yıkama solusyonlarından kullanın Eğer diş fırçanız yeterli yumuşaklıkta değil ise kullanmadan önce sıcak suda ıslatın Sert şekerlemelerden ve karbonatlı soda içmekten sakının Uzun süre ağız içini nemlendirebilen jellerden kullanın Takma dişlerinizi takmadan önce tahrişi engellemek ve daha rahat kullanım için nemlendirici jel kullanın Size uygun olan ürün için mutlaka diş hekiminize başvurun


Xerostomia, ciddi ağız rahatsızlıklarına yol açabilir; ihmal edilmemelidir!


Ağız kuruluğu dişhekimliğinde kserostomia olarak adlandırılır Tükrük bezlerinin tükrük salgılama fonksiyonlarının azalması sonucunda, ağız kuruluğu ortaya çıkar


AĞIZ KURULUĞUNUN NEDENLERİ ŞUNLARDIR


Ağız kuruluğu bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir Ortalama 500 ün üstünde ilaç türü ağız kuruluğuna neden olmaktadır


Tükrük bezlerinde meydana gelen hastalıklar ve tükrük bezlerinin cerrrahi olarak çıkartılması ağız kuruluğuna neden olur


Yaşla birlikte tükrük salgısı azalır Bazı sistemik hastalıklarda (diabet, hormonal hastalıklar, siyogren sendromu, nörolojik bozukluklar) ağız kuruluğu görülmektedir


Radyoterapi, özellikle baş ve boyun radyoterapisi tükrük bezlerinde hasara neden olarak ağız kuruluğuna yol açar Alkol ve kafein kullanımı ağız kuruluğuna neden olur



AĞIZ KURULUĞU MEYDANA GELDİĞİNDE,


- Özellikle kuru yiyecekler için yeme zorluğu,


- Dilde yanma, norma dışı his, sızlama,


- Ağzı nemli tutacak şeyleri sık uygulama ihtiyacı,


- Konuşma ve yutkunma zorluğu,


- Sık susama,


- Dudak kenarlarında kuruma ve çatlama,


- Tad duyusunda azalma, anormal tad hissi,


- Protez kullanımında zorluk,


- Kötü ağız kokusu ortaya çıkar



Tükrük ağız için önemli bir savunma mekanizmasıdır Bu nedenle tükrük salgısının azalması ağız içinde çeşitli sorunlara yol açar


Tükrük salgısının azalmasıyla tükrüğün yıkama fonksiyonu da azalacağı için bakteri plağı ve yiyecek artıklarının birikimi kolaylaşır Bu nedenle dişeti hastalıkları ve diş çürükleri oluşumu artar



Tükrük oksijen içerir Tükrük salgısındaki azalma sonucu ağız içerisindeki oksijen miktarı da azalır Oksijenin azalması oksijensiz ortamda yaşayan anaerop bakterilerin kolayca üremesine neden olur Anaerop bakteriler dişeti hastalıklarına, diş çürüklerine ve ağız kokusuna neden olur Tükrük yapısında bulunan çürük oluşumunu engelleyen mineraller de azalacağı için çürük oluşumu artar


AĞIZ KURULUĞUNUN TEDAVİSİ

Eğer ağız kuruluğu kullanılan bir ilacın yan etkisi olarak ortaya çıkıyorsa ilaç değiştirilebilir


- Sık sık ağzı ıslatmak için yudum yudum su içmek ve sulu gıdaların alımını arttırmak,


- Şekersiz sakız çiğnemek,


- Alkol, kafein, sigara ve şekerli yiyeceklerden uzak durmak,


- C vitamini almak,


- İçeriğinde alkol ve sodyum lauryl sülfat bulunan ağız bakım ürünlerini kullanmamak,


- Gerekirse yapay tükrük kullanmak,


- Yaşanan ortamın nemini arttırmak faydalı olabilir



Tükrük ağız için önemli bir savunma mekanizmasdır Bu nedenle ağız kuruluğunu ihmal etmemek gerekir

alıntı