Amerika Birleşik Devletleri 2 Siyasal Partiler

SİYASAL PARTİLER

Siyasal Partiler,ABD"DE iki büyük siyasal parti vardırDemokrat Parti ve Cumhuriyetçi PartiBaşka partiler bu iki partinin üstünlüğünü ender olarak tehdit etmiş,sürekli bir başarı da elde edememişlerdirKüçük partilerin başarısızlıklığının bir nedeni,geniş bir seçmen kitlesine ve geniş bir çıkarlar yelpazesine hitap edebilmesinin gerekliliğidirİki büyük partinin programları ılımlıdır ve aralarında pek az fark görülürHer birinin biri tutucu,öbürü de liberal olmak üzere iki kanadı vardırDemokratların tutucu kanadı,ırk sorunları konusunda genellikle tutucu Cumhuriyetçilerden daha aşırı olma eğilimindedirLiberal Demokratlar ise ekonomik konularda liberal Cumhuriyetçilerden daha radikal düşüncelere,sahiptirUlusal partiler bazen,yalnızca dört yılda bir,başkanlık seçimleri ve ulusal kurultayları için ortaya çıkıyormuş gibi görünürİki seçim arasındaki dönemde,eyaletlerdeki ve yerel düzeydeki parti örgütlerinin gevşek bir ittifakı olmanın ötesinde bir varlık göstermezler

Seçmenler başkanlık seçimlerinde,belirli bir adayı destekleyeceğini açıklamış olan ikinci seçmenleri seçerlerHer eyalet,Kongreye yolladığı senatör ve temsilci sayısı kadar oya sahiptir

Eyaletler düzeyinde nüfus özelliklerinin farklılığı siyasal partilere yansırGeniş kent merkezleri Demokrat Parti"ye kırsal alanlar,banliyöler ve küçük kentler Cumhuriyetçi Parti"ye oy verme eğilimindedirPek çok eyalette,kırsal alanlar ve küçük kentler eyalet meclisinde egemendirOysa vergi gelirlerinin çok büyük bir bölümü yüksek nüfuslu kentsel alanlardan sağlanırYüksek Mahkeme 1964"te eyaletlerin yasama organlarını oluştururken nüfusa göre temsile önem vermeleri gereğini karara bağlamıştırBazı eyaletlerde sürekli olarak aynı partinin çoğunluğu sağladığı görülürÖrneğin,Güneydeki 11 eyalette her zaman Demokrat Parti çoğunluğu alır

Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinetiçin derlenmiştir

Toplumun kentleşme düzeyi yükseldikçe,siyaset ve yönetim işleri daha karmaşık hale gelmektedirKentlerin sorunları artık yerel düzeyde çözülebilecek nitelikte değildirEyaletler yeterli kaynaklara sahip olmadığından kentler yardım için federal hükümete yönelmektedir


SİLAHLI KUVVETLER

Silahlı kuvvetler,ABD Silahlı Kuvvetleri,kara,deniz(deniz piyadeleri dahil) ve hava kuvvetlerinden oluşurSilahlı Kuvvetler,merkezi Arlington"daki (Virginia) Pentagon binasında bulunan Savunma Bakanlığına bağlıdırBir başka güvenlik gücü olan Sahil Koruma ise Ulaştırma Bakanlığına bağlıdırAyrıca Savaşta silah altına alınabilecek bir yedek güç de bulundurulurHen eyaletin,istenildiğinde vali tarafından göreve çağrılabilecek yedeklerden oluşan bir Ulusal Muhafız Birliği vardır

ABD"nin 1991"deki silahlı kuvvetler mevcudu,2029600 kişi ,askeri harcamaları ise 272950000000 dolardıAskeri harcamalar GSYİH "nin yüzde 5,4 "ünün federal bütçenin yüzde 25"ten biraz azını oluşturuyorduAskeri bütçenin önemli bir bölümü malzeme alımı ile araştırma ve geliştirme harcamalarına ayrıldığından ,askeri programların siyasal ve ekonomik etkisi büyüktürABD"nin çok gelişmiş bir nükleer gücü vardırBu güç,taktik füzeler yanında,bombardıman uçakları,denizaltıdan atılan balistik füzüler ve kıtalararası balistik füzelerden oluşurAskerlerin etkisi,çeşitli ikili ya da çok taraflı karşılıklı savunma ve askeri yardım antlaşmalarıyla başka ülkelere de uzanırABD"nin Afrika ,Avrupa ,Asya ve Latin Amerika"da üsleri bulunur



Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinetiçin derlenmiştir

TOPLUMSAL HİZMETLER

Toplumsal hizmetler,Eğitim,ABD"de yerel ,eyalet ve federal eğitim proğramlarının ve politikalarının etkileşimi önem taşırEğitim,tarihsel olarak eyaletlere ve yerel yönetimlere bırakılmıştırÖrneğin,sayıları 3 bini aşan üniversiteler arasında yalnız askeri akademiler önemli birer federal kuruluşturAma federal hükümet uzun bir süredir her düzeyde eğitimle ilgilenmektedirFederal hükümet daha 1872"de tarım ve teknik okullarının kurulması amacıyla eyaletlere kamu toprakları bağışlamıştıGünümüzde okullardaki yemek programlarını desteklemekte,Yerlilerin eğitimini yönetmekte ,üneversitelere araştırma fonları,üniversite öğrencilerine burs vermekte ,eğitimleri için mali destek sağlamakta ve eğitim malzemeleri hazırlanmaktadırÖte yandan hükümetin özel ve dinsel okullara yardımda bulunup bulunmayacağı konusu ise geniş ölçüde tartışılmış Yüksek Mahkeme dinsel okullara doğrudan yardımı yasaklamıştır

İlköğretim,temel olarak yerel yönetimlere bırakılmış olmakla birlikte ,eyaletlerin ve federal hükümetin politikalarından gittikçe artan ölçüde etkilenmektedirÖrneğin,1964 tarihli Medeni Haklar Yasası,bütün federal kuruluşların,ırk ayırımına dayalı uygulamalara son vermeyen okul bölgelerine mali yardımı kesmelerini zorunlu kılmıştırEyaletlerin çoğunda 7-16 yaş arası için eğitim parasız ve zorunludurAmerikalı öğrencilerin çoğu 17-18 yaşında liseyi bitirinceye değin okula devam ederDünyanın birçok önde gelen yükseköğretim kurumu ABD"dedirBunların en önemlileri arasında Harvard,Yale,Chicago,Stanford,Princeton ve Duke üniversiteleri sayılabilirOkuryazar oranının yüzde 95"5 olduğu ABD"de 25 yaşın üstündeki nüfusun yaklaşık üçte biri yükseköğrenim görmüştür

Eğitim alanında karmaşık bir toplumun gereksinimini karşılamaya yönelik gelişmeler görülmektedirOkulöncesi programlar,çeşitli yaş ve eğitim düzeylerinden kişilerin birlikte eğitim gördüğü sınıflar yaz ve gece okulları,özel eğitim gerektiren üstün zekalı çocuklar için artan kolaylıklar ve geleneksel yöntemlerin kültürel bakımdan geri kalmış çocukların eğitimlerinin iyileştirilmesinde yararlanmak üzere yeniden ele alınması vbAma bu programların tam bir başarı sağladığı söylenemez



Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinetiçin derlenmiştir

SAĞLIK VE SOSYAL YARDIM

Bütün zenginliğine karşın,ABD"de nüfusun yüzde 10"u için yoksulluk ortadan kalkmış değildirYoksul ailelerin yarıya yakın bölümünde evi geçindirmekle yükümlü olan kişi yarım ya da tam günlük bir işte ücretli olarak çalışmaktadırÖbür yoksulların çoğunu,çalışamayacak durumda olanlar ya da yaşlılar onda birini de küçük çocuklu anneler oluştururDevlet yoksullara çeşitli biçimlerde yardım etmektedirFederal Tarım Bakanlığı,eyaletler ve yerel yönetimler aracılığıyla yoksallara düşük fiyattan yiyecek ile yiyecek karneleri dağıtılmasını sağlamaktadır

Yoksulluk ve sosyal yardım konusunda kamuoyunun artan kaygıları 1960"larda yeni federal yasaları ortaya çıkardı1962"de sosyal yardım alanlar için iş,eğitim ve yeniden yetiştirme programları düzenlendi1965-69 arasında Ekonomik Fırsatlar Dairesi,genellikle okulöncesi çocuklara ve işsizlere yönelik bir dizi yetiştirme programı başlattı

Tıp ve sağlık hizmetleri ABD"de büyük bir işkolu haline gelmiştirAma sağlık hizmetleri konusunda,özellikle kırsal ve yoksul kesimlerde birçok eksiklik vardırSilahlı Kuvvetler mensupları ve aileleri dahil,ülke nüfusunun altıda biri giderleri tamamen ya da kısmen federal hükümetçe karşılanan sağlık sigortasından yararlanırHalkın çoğunluğu ise herhangi bir sağlık sigortasından yararlanamamaktadır

Sağlık koşulları kırsal ve kentsel alanların yoksul yöreleri dışında genellikle çok iyidir404 kişiye bir doktor düşen ülkede bebek ölüm oranı binde 12"dirSiyahların sağlık koşulları genellikle ülke ortalamasının gerisindedirÖrneğin Siyahlarda bebek ölüm oranı beyazların iki katıdırSağlık koşulları açısından durumu en kötü olan etnik grup ise Yerlilerdir




Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinetiçin derlenmiştir

KONUT

ABD"deki konutların üçte ikisinden fazlası tek aile evleridir


Konuya devam edilecektir



Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinetiçin derlenmiştir