Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri Sebepleri Nedenleri Tehşis ve Tedavi

Sarı nokta hastalığı belirtileri sebepleri nedenleri tehşis ve tedavi

60 yaş üstündeki iki kişiden birini kör olma riskiyle karşı karşıya bırakan sarı nokta hastalığı, artık kanser ilacıyla tedavi edilebiliyor Prof Dr Halil Bahçecioğlu, "Tümörlü hücrelerin yayılmasını önleyen ilaç uygulamasıyla 24 ülkede başarılı sonuçlar alınıyor" diyor

Halk arasında 'sarı nokta' olarak bilinen 'makula dejenerasyonu'; 60 yaş üstü insanlarda sık rastlanan bir görme sorunu Okuma güçlüğü ve kırık, çarpık, dalgalı görme ile kendini belli eden bu rahatsızlığın tedavisinde son yıllarda olumlu gelişmeler yaşanıyor Kanserin yayılmasını önlemek için kullanılan ilaç, göze enjekte edildiğinde, sarı nokta nedeniyle görme yetisini yitiren pek çok insan görmeye başladı Florence Nightingale Hastaneleri Göz Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof Dr Halil Bahçecioğlu, 4 yıl önce başladıkları ve şu anda 24 ülkede uygulanan tedaviyle ilgili sorularımızı yanıtladı

GENÇLERDE DE GÖRÜLÜR

Sarı noktaya karşı enjeksiyon tedavisi olumlu sonuç verdi mi? Başarı oranınız nedir?

Uygun seçilmiş hastalarda, yüzde 80'lere varan başarıdan söz etmek mümkün Önünü göremeyen hastalarımız enjeksiyon tedavisinden sonra kitap okur, otomobil kullanır hale geldiler Örneğin; 15 yıl önce hastalığı başlamış, yavaş yavaş görme kaybına uğramış ve sadece bir metreyi gören hastalarımız şimdi görüyor

Bu tedavi yalnızca yaşlı sarı nokta hastalarında mı uygulanıyor?

Genç hastalarımız da var Pek çok insan genç yaşta geçirilen bir kaza sonucunda da bu hastalığa yakalanabilir Enjeksiyon tedavisi mevcut görmeyi korumak amacıyla uygulanıp bu tür hastalarda da başarılı oluyor

Enjeksiyon uygulaması bir kez mi yapılıyor yoksa birkaç seans gerekiyor mu ?

Duruma göre birden çok yapılması gerekir Genelde kişiye özel tedavi şeması uygulanıyor Bu şemada da seans sayısı hastanın durumuna göre değişiyor Hastaları sürekli takip ediyoruz Ne zaman gerekirse o zaman enjeksiyon yapıyoruz

İşlem nasıl yapılıyor?

Enjeksiyon yapılırken göz, uyuşturuluyor Gözün beyaz alanından camsı sıvısının içine ilaç enjekte ediliyor Bu ilaç, hem görmeyi azaltan yeni damar oluşumunu engelleniyor, hem de mevcut olan damarlar ortadan kalkıyor Hastanın merkezi görmesi açılıyor Hasta bu sırada hiçbir ağrı duymuyor Gözler kapatılmıyor ve hasta günlük yaşantısına geri dönebiliyor

BAŞKALARINA BAĞIMLI OLURLAR

Bu tedavi yönteminin riski var mı?

Sarı nokta hastalığı, başka bir hastalık üzerine eklenmezse körlükle neticelenmez Ancak kişiyi başkalarına bağımlı olarak yaşayan, yarım metre önünü göremeyen bir insana da dönüştürebilir Bu da yaşam kalitesini oldukça düşürüp kişiyi tüm sosyal yaşantısından uzaklaştırır Bu tedavinin enfeksiyon riski, diğer kalçadan yapılan iğnelerle aynı orandadır

Tavuk karası hastalarında da aynı yöntem denenebilir mi?

Tavuk karasının belli formlarında da bu yöntemi kullanıyoruz

100 YAŞINA KADAR YAŞARSAK HERKESTE SARI NOKTA OLUR

Sarı nokta hastalığı çok sık görülüyor mu?

Bu hastalık Türkiye'de yaklaşık 1 milyon kişiyi etkiliyor ve 50 yaşından sonra ortaya çıkıyor Sarı nokta; 60 yaşın üzerinde görme problemine neden olan hastalıkların başında yer alıyor 70 yaşından sonra her dört kişiden birini, 80 yaşından sonra her iki kişiden birini körlüğe götürebiliyor

Sonuçta herkesin başına gelebilir

Anti-aging'in ardından insan ömrünün uzaması, sarı nokta hastalığının gün geçtikçe daha büyük problem olmasına neden oldu Bu yüzden "Benim başıma gelmez" demeyin Pek çok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilen hastalığın, gerçekten trajik sonuçları var İnsanların yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürüyor

PASİFLEŞİYORLAR

Hastaların morali de bozuluyor değil mi?

Hastalar, genellikle hayattan el-ayak çektikleri için çok daha çabuk yaşlanıyorlar Dünya ile bağlantılarını kopararak tamamen pasif hale geliyorlar Eğer bir gün yaşam süresi 100 yaşına kadar uzarsa, hepimiz sarı nokta hastalığına yakalanacağız demektir

TELESKOPİK GÖZLÜKLER RAHAT KULLANILMIYOR

Sarı nokta tedavisinde gözlüğün etkisi oluyor mu? Alternatif yöntemler deneniyor mu?

Teleskopik gözlüklerle biraz görme artışı sağlanabilir Fakat çoğu hasta bu gözlükleri takamıyor Hem görüntüyü büyüttüğünden hem de şekil olarak kullanışlı olmadığı için zorlanıyor 10 yıl öncesine kadar hastalara fotodinamik terapi adlı bir tedavi uygulanıyordu

Fotodinamik terapi nasıl yapılıyordu?

O tedavide, ışığa duyarlı bir madde kişiye damardan veriliyordu Daha sonra hasta belli bir dalga boyundaki lazere tabi tutularak damarları kurutulmaya çalışılıyordu

KÜÇÜK YA DA EĞRİ GÖRÜRLER

Görme merkezinin yaşa bağlı hasarına, sarı nokta hastalığı denir Hastalığın belirtileri; görme keskinliğinde azalma, cisimleri eğri ya da küçük görme, görme alanında siyah bir alan görülmesidir Yaşa bağlı gelişen hastalık; hasta dokuda oluşan anormal damarlara sahip zarlı dokunun retinaya doğru ilerlemesi ile meydana gelir

50 YAŞIN ÜSTÜNDEKİ KADINLARI SEVİYOR

Sarı nokta hastalığı kalıtsal mı, yoksa kendiliğinden mi oluşuyor?

Maalesef ailesinde sarı nokta hastalığı olan kişilerin yakalanma riski çok daha fazladır Üstelik onlarda çok daha erken yaşta görülebiliyor Sarı nokta hastalığı için en önemli risk faktörü yaştır Yani ne kadar yaşlı olunursa, bu hastalıkla karşılaşma riski o kadar yüksektir Bu hastalık 50 yaşından sonra ilerliyor Türkiye'de 1 milyonun üzerinde kişi yaşa bağlı sarı nokta hastalığına yakalanmış durumda Bu insanlar yavaş yavaş görme kaybına uğruyor ve günlük yaşantıları kısıtlanıyor Kadınlarda daha sık görüyoruz bu hastalığı

HASTALIK BAZEN ÇOK HIZLI İLERLER

Hastalığı nasıl teşhis ediyorsunuz?

Rutin göz muayenelerinde doktorlar, gözdibi taramasında sarı noktada lekeyi görerek şüphelenebilir ve ileri tetkik yöntemi isteyebilir Özel muayene yöntemleri ile yapılan inceleme, hastalığın 'kişiye özel ilerleme hızı' hakkında bilgi verir Çünkü kimilerinde bu hastalık yıllar içinde yavaş yavaş ilerler Bazı hastalarda ise aylar içinde olgunlaşır ve çok daha hızlı ilerleme gösterir

İKİNCİ GÖZDE DE OLUNCA ANLAŞILIYOR

İnsanlar sarı nokta hastası olduklarını nasıl anlayabilir?

Kişi önce cisimleri eğri görmeye başlar Örneğin, pencere kenarı, kapı ve çerçevelerde eğilmeler başlar Düz çizgiler yamulmaya başlar Cisimlerin ortasını karanlık görür Neticede, hasta baktığı yeri göremez Sürekli bir görme bozukluğu ortaya çıkar Kişi bir süre sonra kitap bile okuyamaz Bu hastalık genellikle ikinci gözde de belirdiğinde hissedilir

TESADÜFEN FARK EDİYORLAR

Bu hastalık nasıl erken teşhis ediliyor?

Tesadüfen fotoğraf çekerken ya da gözlerini kaşırken, bir gözlerindeki görüntünün diğer gözden farkı olduğunu hissederler ki; bunlar şanslı hasta grubuna girer Böyle bir durumda hemen göz doktoruna gitmelerinde fayda var Çünkü iki yıl içinde diğer gözleri de yüzde 90 oranında, birinci gözleriyle aynı duruma gelecektir

Sarı nokta hastalığıyla ilgili soru ve cevaplar

Doğuştan sarı nokta hastası olan bebeklerin görme kaybı yaşaması uzun yıllara yayılıyor Prof Dr Halil Bahçecioğlu, "Bebek annesi ile göz teması kurmuyor, renkli oyuncaklarını takip etmiyorsa hemen doktora götürün" diyor

Yaşlılık hastalığı olarak bilinen ve tedavi edilmediği takdirde körlüğe neden olabilen sarı nokta; bebekleri bile tehdit ediyor Florence Nightingale Hastaneleri Göz Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof Dr Halil Bahçecioğlu, sarı nokta hastalığıyla ilgili sorularımızı yanıtladı

Yaşlı hastalığı olarak bilinen sarı nokta, gençlerde de görülüyor mu?

Sarı nokta, genetik bir hastalık olduğu için bebeklikte, sıklıkla da 20'li yaşlarda ortaya çıkabilir

Genç sarı nokta hastalarını nasıl tedavi ediyorsunuz?

Gençlerde sarı nokta için hâlâ çalışmalar devam ediyor

AİLELER ANLAMIYOR

En genç hastanız kaç yaşında?

Doğuştan sarı nokta hastası olanlar var ama belirti vermediği için aileler anlamıyor Çocuk, 10 yaşına gelip görmesi azalmaya başlayınca anlaşılıyor Biz genelde hastaların tedavisini 18 yaşından sonra yapıyoruz

Hastalık çocuklarda kaç yaşında belirti vermeye başlar?

Çocuklarda doğuştan var olan hastalık ilk etapta belirti vermez Bundan dolayı hastalar zorluk çekmeden okullarına gidip okuyabilirler Sarı nokta, ancak lise çağlarında ilk belirtilerini vermeye başlar

SÜRPRİZ OLMUYOR

Sarı nokta hastası olduğunu öğrenmek çocukta travma yaratıyor mu?

Sarı nokta, genetik bir hastalık olduğundan; anne babalar bu hastalığın çocuklarına geçebileceğini biliyor Dolayısıyla sürpriz olmuyor Doğuştan olan bu hastalığın ilerleme hızı yavaş seyreder Bu nedenle çocukların eğitimine zarar vermez

Anne ya da babasında sarı nokta hastalığı olanlar ne yapmalı?

Göz muayenelerine daha erken yaşta başlamaları gerekir

Çocuklara tedavi uygulayana kadar nasıl bir yol izliyorsunuz? Beslenme reçetesi mi veriyorsunuz?

Gerekli durumlarda teleskopik gözlükler ile onların daha rahat görmelerini sağlarız Bütün hastalara önerdiğimiz gibi çocuklara da vitamin takviyeleri öneriyoruz

ANNESİYLE GÖZ TEMASI ZAYIFSA ŞÜPHELENMELİ

Aileler bebeklerinde sarı nokta hastalığı olup olmadığından ne zaman şüphelenmeli?

Bebeğin anneyle göz teması zayıfsa, annesinin hareketlerini takip etmiyorsa, renkli topları ya da oyuncaklarını izlemiyorsa hemen bir göz doktoruna götürülmelidir Ailede sarı nokta hastalığının olması da şüphelenme nedenlerinden biridir

Erken teşhis ne işe yarar?

Biz erken teşhis ile hastaların görme yetilerinin azalmasını durdurmaya çalışıyoruz Hastalık genetik olduğu için her daim ilerleme eğilimindedir

ÇOK OKUMAKLA İLGİSİ YOK

Gençlerde hastalık nasıl ilerliyor?

Doğumsal sebeplerle yani genetik ortaya çıkan hastalık, yıllar içinde ilerliyor Önce merkezden görme kaybı ile başlıyor Kişi, sağa- sola çarparak yürüyor Düz çizgiler eğilmeye başlar Görmenin azaldığı, cisimlerin ortasının karanlık, eğik ve çarpık olduğu fark edilince, hiç zaman kaybetmeden bir göz doktoruna başvurulmalı

Bu hastalığın çok okumakla ilgisi var mı?

Hiçbir ilgisi yok! Hastalığın başlangıcı ya da ilerlemesinin çok okumayla uzaktan yakından alakası yoktur

ENJEKSİYON TEDAVİSİNDEN BAŞARILI SONUÇ ALIYORUZ

Kanser ilacı enjekte edilerek uygulanan sarı nokta tedavisi, yaşa bağlı olan hastalık dışında hangi durumlarda kullanılıyor?

Enjeksiyon tedavisini, tüm sarı nokta hastalıklarında kullanıyoruz Şeker, damar tıkanıklığı, tavukkarası ile gözüken sarı nokta vakalarında da etkili oluyor Yüksek miyoplardaki, kaza sonucu gelişen ya da doğumsal sarı nokta vakalarında da bu tedaviyi başarı ile uyguluyoruz Bu tedavi yöntemi, sarı noktanın zarar görmüş olduğu diğer hastalıklarda da olumlu sonuç veriyor

Sizin bu konuda çalışmalarınız var mı?

Şu anki son literatürde bizim çalışmalarımıza atıfta bulunulurken 'muhteşem' ifadesi kullanılıyor Çünkü yaptığımız son çalışma ile sarı nokta ilacının hangi hasta grubuna faydalı olacağı önceden belirleniyor Yani, sarı nokta hastalığı tedavisinin kime yararlı, kime daha az yararlı olacağı önceden kestirmemiz mümkün olabiliyor Hastaların kaç enjeksiyon sonunda maksimum yarar sağlayacakları daha tedavi başlamadan önce istatistiksel olarak belirlenecektir

AMERİKA HASTALIĞA YILDA 54 $ HARCIYOR

Sarı nokta tedavisinin fiyatı yüksek mi?

Şu an bu tedavi, Avrupa ülkelerinde 6 bin ile 12 bin Euro arasında yapılıyor Kanada'daki maliyeti ise 8 bin Euro civarında Amerika'da sarı nokta hastalığının tedavisi için her yıl 54 milyar dolar harcama yapılıyor ve bu oran giderek artıyor Bu yüzden bu hastalığın kime daha faydalı, kime daha az faydalı olacağını önceden bilebilmek büyük önem taşıyor Sonuç olarak her hastaya aynı tedavi uygulanmıyor

ANİDEN KÖR OLAN ÇOK ZORLANIYOR

Doğuştan sarı noktalı olan çocuk, hastalık fark edilene kadar ne kadar kayba uğrar?

Hastalık yavaş ilerlediğinden üniversite eğitimine kadar doğuştan olan mevcut görmeleri ile hayatlarına devam edebiliyorlar Belirtiler çıkmaya başlayıncaya kadar görme yetisi yüzde 10'a kadar düşmüş oluyor Ancak kişi bu görmeyi yavaş yavaş kaybettiğinden, yüzde 10 görme ile tüm işlerini yapabilir Aniden görme kaybına uğrayan kişiler ise çok zorlanıyor

YENİ TEDAVİLERİ TAKİP ETMELİLER

Genç yaşta sarı nokta hastası olanlarda depresyon görülüyor mu?

Ben genç hastalarıma, mevcut şartları en iyi şekilde değerlendirmelerini öneriyorum Umutlarını kaybetmeden yeni çıkacak tedavileri takip etmeleri çok önemli Zira tıp çok hızlı ilerliyor Birkaç yıl öncesine kadar hayal edemeyeceğimiz tedavileri bugün yapabiliyoruz

HASTALARI MOTİVE EDİN
Bu hastaların depresyondan kurtulmaları için yakınları ne yapmalı?

Hastaların kendilerine güvenmesi için onları biraz motive etmek gerekir Bu hastalar, günlük işlerini kendi başlarına yapabilir seviyeye geldiklerinde depresyonun yerini mutluluk alıyor

ŞİKAYET ETMEZLER

Bu hastalık gençlerin eğitimine engel olur mu?

Genelde üniversiteyi bitirirler Doğuştan görme kaybı olan kişiler ise görmelerinin bu kadar olduğunu düşünür Çünkü kıyaslayacakları bir şey yoktur Bu yüzden de hayatlarından şikayet etmezler

GÜNEŞ IŞIĞININ TEHLİKESİ BÜYÜK

Güneş, sarı nokta hastalığını tetikler mi?

Gözün çok uzun süreli solarak maruz kaldığı her türlü ışık, tehlike arz eder Ozon tabakasının incelmiş olması nedeniyle zaten kimseye direkt olarak güneş ışığına bakmasını önermiyoruz
Yaşlılık hastalığı olarak bilinen ve tedavi edilmediği takdirde körlüğe neden olabilen sarı nokta; bebekleri bile tehdit ediyor Florence Nightingale Hastaneleri Göz Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof Dr Halil Bahçecioğlu, sarı nokta hastalığıyla ilgili sorularımızı yanıtladı

Sarı nokta hastalığıyla ilgili soru ve cevaplar 2

Sarı nokta hastalığının gelişme hızını yavaşlatan besinler arasında ‘lutein’ deposu ıspanak, brokoli ve mısır başı çekiyor Somon ve uskumru gibi yağlı balıklarda bulunan Omega-3 ise hastalığın seyrini durdurabiliyor

Yaşı 60’ın üzerinde olanlarda sıklıkla rastlanan sarı nokta hastalığının ilerleme hızı; doğru besinleri tüketerek azaltılabiliyor Florence Nightingale Hastaneleri Göz Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof Dr Halil Bahçecioğlu, “Doğru beslenme tarzı ile hastalığı yavaşlatmak mümkün” diyerek, sarı nokta diyetiyle ilgili sorularımızı yanıtladı

BAZEN DURDURABİLİYOR

* Sarı nokta hastalığı tamamen tedavi edilebiliyor mu?

Hayır, edilemiyor Şimdiye kadar ilaçlarla hastanın görme durumunu düzeltmeye çalışıyorduk Şimdi ise dünyada yeni bir yöntem keşfedildi Amerika’daki Archives of Ophthalmology dergisinde yayınlanan ve dört bin kişinin katıldığı araştırmada; lutein ve zaeksantinin maddelerinin, yüksek düzeyde alındığında, sarı nokta hastalığını yüzde 35 oranında azalttığı bulundu

* Başka faydalı madde var mı?

Yine aynı araştırmanın ikinci kısmında; uskumru ve ton balığı türü yağlı balıklarda bulunan Omega- 3 maddesinin, hastalığın hem erken hem de ilerleyen dönemlerinde etkili olduğu ortaya çıktı Buna göre Omega-3, bu hastalığı yavaşlatıyor, hatta bazen tamamen durdurabiliyor Biz de buna göre hastalarımızda ‘sarı nokta diyeti’ uygulamaya başladık

* Hastalarınıza önerdiğiniz sarı nokta diyetinde neler var?

Lutein yönünden zengin besin maddeleri var Ispanak, brokoli gibi yeşil sebzelerde ve bazı meyvelerde, mısır ve yumurtada bol miktarda lutein bulunuyor


* Bu diyet hastalığı önlüyor mu yoksa geciktiriyor mu?

Hastalık, genetik geçişli olduğu için tamamen önlenemiyor Hastalığı olan kişilerde ilerlemeyi yani bir üst gruba geçişi, yüzde 25-35 oranında geciktiriyor Bu diyetle hastalık yavaşlıyor, hangi evrede ise o evrede kalıyor

* Reçeteye mi yazıyorsunuz?

Hastalığı olanlara yazıyorum Koruyucu olsun diye hasta olmayan kişilere yazmıyorum

* Ana babasında sarı nokta hastalığı varsa kaç yaşında bu diyete başlanmalı?

Eğer kişinin gözünde hastalık çıkmadıysa, koruyucu sebeplerle de olsa bu diyeti yapmalarını önermiyorum Kişi tek yönlü beslenmiyor, sağlıklı besleniyor ve her türlü gıdasını alıyorsa, vitamine çok da ihtiyacı olmaz

ISPANAK, MISIR VE SOMON BALIĞININ ETKİSİ BÜYÜK

* Sarı nokta hastalığının ilerlemesini önleyen besinler nelerdir?

Hastalar; kivi, mısır, havuç, kırmızı üzüm, domates, bezelye, kavun, kuru kayısı, lahana, kereviz, şalgamı tercih edebilir Omega-3 hastalığı yavaşlattığına hatta durdurduğuna göre; somon, uskumru, alabalık, ton balığı ve fındık yemekte de fayda var Çinko ve antioksidanlar da yaşa bağlı sarı nokta riskini azaltabilir Bu nedenle tavuk, ceviz, kuru fasulye, kabak çekirdeği, susam ve süt ürünleri de yenmelidir Özellikle ıspanak, şalgam ve pancar, önemli antioksidan kaynaklarıdır

GÖZ MİKROÇİPİ ARAŞTIRILIYOR

* Retinal mikroçiplerle ilgili son durum nedir?

Körlerin ve az görenlerin ışığı ve cisimleri tanıyabilmeleri için retinal mikroçipler yerleştirilmesi, birçok araştırmanın konusu Ancak bu çip uygulamaları az sayıda hasta üzerinde denenmiştir Halen yolun çok başındayız

KÖK HÜCRE TEDAVİSİ KÖKTEN ÇÖZÜM OLACAK

* Sarı noktanın tedavisi ne zaman bulunacak?

Bu konudaki gelişmelerin son derece hızla olacağına inanıyorum Şu anda hastalığın ancak ilerlemesini durdururken, yakın bir gelecekte görme artışını hedefliyor olacağız Bu da büyük bir olasılıkla, kök hücre tedavisi ile yapılacaktır Hastaların o zamana kadar hiç olmazsa mevcut görmelerini koruyarak bu tedavi şansını kullanacaklarına inanıyorum

UMUT YOLU ÇOK KISALDI

* Biyonik göz sizce ütopya mı yoksa yakın bir gelecekte tüm körler görebilecek mi?

Türkiye’de her yıl 30 bin kişi görmesini kaybediyor Biyonik göz onlar için büyük bir umut Eskiden hastalar için umut yolunun çok uzun olduğunu düşünürdük Şimdi yol yavaş yavaş kısaldı Biyonik gözle ilgili çalışmalar devam ediyor Tıbbın son yıllarda gösterdiği ilerlemelere rağmen halen istenilen boyuta gelinmedi

* Kornea nakli, göz nakli sayılabilir mi?

Kornea nakli sadece saat camının değişimi gibi düşünülmesi gereken bir konu Göz nakli denince gözün dış kısmının değiştirilmesi akla gelmelidir Yani göz nakli sayılmaz

SİGARA İÇMEYE DEVAM EDENLERİN İŞİ ÇOK ZOR

* Lutein ve Omega-3’lü sarı nokta diyeti, kaç yaşından itibaren etkili oluyor?

Yaşa bağlı olduğu durumlarda 45-50 yaşında başlanırsa, hastalığın evrelerinde geciktirici rol oynuyor Ancak bir diyabet hastasında bunu uygulamak kolay olmuyor çünkü diyabet hastasının da kendine göre bir beslenme şekli var Kalp, kolesterol ve yüksek tansiyon hastalarında da aynı durum geçerli

* Bu diyeti uygulamayanlarda hastalık daha mı sık görülüyor?

Vitamin destekli diyet yapmayanlarda ve sigara içmeye devam edenlerde hastalık hızlı ilerliyor

BEYAZ FİNCAN VE TABAK KULLANIN

* Sarı nokta hastaları, evlerini daha güvenli hale getirmek için nelere dikkat etmeli?

Kahveyi beyaz fincanda içip, koyu renk masada beyaz tabaklar kullansınlar Büyük rakamlı telefon, büyük TV kumandaları tercih etsinler Sık kullanılan adres ve telefonlar fotokopiyle büyütülüp duvara asılabilir Her gün kullanılan şeylerin yerleri belli olsun

EŞYALARINIZIN YERİ BELLİ OLSUN

* Sarı nokta hastaları, evlerinde nasıl bir aydınlatma kullanmalı?

Yaşam alanlarındaki ışıklandırmayı mutlaka artırmaları gerekiyor Hatta banyolarını normalden çok daha aydınlık hale getirmeliler Bu hastalar, ufak değişikliklerle evlerinde daha rahat ve konforlu bir düzen oluşturabilirler

* Evde rahat hareket etmek için nelere dikkat etmeliler?

Banyo yaparken küvetin içine renkli, büyükçe bir sünger koyarak suyun seviyesini daha rahat görebilirler Evlerinde çarpıcı renkler kullanıp mekanda kontrastlar yaratarak rahat hareket edebilirler Sürekli kullandıkları hiçbir şeyin yerini değiştirmemeye özen göstermeliler

BÜYÜTEÇ VE EL FENERİ ALIN

* Ev dışında güvenli dolaşabilmeleri için neler önerirsiniz?

Sarı nokta hastası olan kişiler tek başına seyahat edebilir Ancak, ışığı bol bir yerden loş bir yere geçerken gözlerini alıştırmak için birkaç dakika beklesinler Gözlerinde merkezi görme kaybının dışında kalan alanları kullanarak dolaşsınlar Yoldaki levhaları, işaretleri okuyabilmek için yanlarında büyüteç veya el feneri de taşıyabilirler

Sarı nokta hastalığıyla ilgili soru ve cevaplar 3

Çağın hastalığı obezite, sarı noktayı tetikleyen etkenler arasında yer alıyor Prof Dr Hüsnü Güzel, "Kilo problemi olan kişilere Akdeniz diyeti öneriyoruz Tereyağı, kırmızı et ve kolesterol içeren yiyeceklerden uzak durmaları şart" diyor

Genetik geçişli bir göz problemi olan sarı nokta hastalığına neden olan önemli sorunlardan biri de obezite Aşırı şişmanlığın, görme merkezi olan sarı noktaya zarar verdiğini söyleyen Prof Dr Hüsnü Güzel "Çağın hastalığı obezite sarı nokta hastalığını tetikliyor" diyerek, hastalığa karşı Akdeniz diyetini önerdi

PARALEL İLERLİYOR

Dünya Göz Hastanesi'nden Prof Dr Hüsnü Güzel, sarı nokta ile ilgili sorularımızı yanıtladı

Aşırı şişmanlık neden sarı nokta hastası yapar?

Sarı nokta tabakasının işlevinin bozulması ile oluşan ve halk arasında 50 yaş sonrası hastalığı olarak bilinen makula dejenarasyonu; Türkiye'de artan obezite sorunuyla paralel artış gösteriyor Kişinin yaşı ve kalıtımsal özelliklerinin yanı sıra kilosu da bu hastalığı yakından ilgilendiriyor Şişmanlık, oksidatif stresi artırarak görme merkezimiz olan sarı noktaya zarar verebiliyor Şişmanlarda sarı nokta hastalığının daha sık görülmesindeki diğer neden de iltihabın bir göstergesi olan C-reaktif proteinin (C-RP) rolüdür Şişmanlarda, C-RP yüksekliği, iltihabın bu grupta daha sık görülmesine neden olur

İŞ YAPAMAZ HALE GELİR

Sarı nokta tedavi edilmezse ne tür sonuçlara yol açar?

Sarı nokta hastalığı tedavi edilmediği takdirde, kişinin görme oranı yüzde 95 oranında azalıyor Hasta; kitap ya da gazete okuyamaz, televizyon seyredemez ve araba kullanamaz hale gelebiliyor Gündelik ev işlerini kendi başına halledemeyen hastalar, mutsuz oluyor Yakınları da bundan çok etkileniyor

AKDENİZ DİYETİ İYİ GELİYOR

Sarı nokta hastalığının risk etkenlerinin başında, yaşlılık ve kalıtımsal özellikler geliyor

Bu risk faktörlerini ortadan kaldırmak mümkün değil Hipertansiyon, sigara, aşırı şişmanlık gibi tetikleyici faktörleri ortadan kaldırmak ise mümkün

Kilo problemi olan hastalarımıza, sarı noktaya karşı Akdeniz diyeti öneriyoruz Tereyağı, kırmızı et ve kolesterol içeren yiyeceklerden uzak durmaları, sebze ağırlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmeleri gerekiyor

PSİKOLOJİK DESTEK GEREKİR

Sarı nokta hastalığıyla psikolojik olarak nasıl mücadele edilebilir?

Zaman içinde yaşanan görme kayıpları ve bozuklukları hastalarda doğal olarak mutsuzluğa ve umutsuzluğa yol açabilir En temel gün lük aktiviteleri bile kendi başına yerine getirememe durumu, hastada özgüven kaybına neden olabilir Bu süreç, hasta ve hasta yakınları için hiç de kolay değildir Psikolojik destek hastanın kendisini iyi hissetmesini sağlar

GÖZLÜK TAKARAK GÜNEŞİ GÖLGELEYİN

Uzun süre güneşe maruz kalmak hastalığı ilerletir mi?

Güneş, klinik açıdan sarı nokta hastalığının nedenleri arasında kabul edilmiyor ama yapılan araştırmalar; güneşin zararlı UV ışınlarının sarı nokta hastalığını tetikleyebilecek bir risk faktörü olarak gösteriyor Bu nedenle ben de hastalarıma; başı tamamen saran, siperli şapkalar ve UVA korumalı güneş gözlüğü kullanmalarını öneriyorum

TOMOGRAFİ İLE TEŞHİS EDİLİYOR

Damlalı göz dibi muayenesi, anjiyo ve son yıllarda önem kazanan sarı nokta tomografisi ile teşhis edilen hastalığa koruyucu tedavi uygulanıyor Göz içine iğne tedavisi yüzde 90 oranında başarı sağlıyor Bazı vakalarda ise iğne tedavisinin yanında foto-dinamik tedavisi de uygulanıyor

NOT DEFTERİ YERİNE SES KAYIT CİHAZI KULLANIN

Sarı nokta hastalığında yaşanan görme kayıpları, hastaların tek başına seyahat edemeyecekleri anlamına gelmiyor

Merkezi görme kaybının dışında kalan alanları görerek, çevrenizdeki seslere kulak vererek ve baston yardımı ile ulaşmak istediğiniz yere gidebilirsiniz Rahat hareket etmek için şu önerilere dikkat edin:

HAZIRLIK YAPIN

Evden çıkmadan, kendinizi o gün yapacağınız aktiviteler için hazırlayın; nereye gideceğinizi, hangi işi halledeceğinizi önceden belirleyip ona göre hazırlık yapın

Günlük olarak yapacaklarınızı yazdığınız bir not defteri yerine ses kayıt cihazı bulundurun ve gerçekleştirdiğiniz her bir aktiviteden sonra günün geri kalanı için yapacaklarınızı hatırlamak amacı ile tekrar dinleyin Not defterine aldığınız notları okumakta güçlük çekebilirsiniz

YARDIM İSTEYİN

Bozuk paraları ayrı ayrı katlanmış kağıtların içine koyun, her birine para miktarını yazın

Aydınlık bir mekandan loş bir alana geçiş yapmadan önce yeni ortama gözlerinizi alıştırabilmek için birkaç dakika arada bekleyin

Otobüs, dolmuş, vapur veya metroda seyahat ederken, yanınızdaki yolcudan veya şoförden ineceğiniz yeri önceden söyleyerek sizi uyarmalarını isteyin

EVDE KONTRAST RENKLER KULLANIN

Sarı nokta hastaları, özellikle mutfaklarında parlak ve kontrast renkler kullanmaya özen göstermeli Dolap kapakları her zaman kapalı tutulmalı ve her şeyin, her zaman aynı yerde olması sağlanmalı Tabak ve bardakları mutfağın genel renginden farklı seçilmeli

ANTİOKSİDANLAR VE ÇİNKO İŞE YARIYOR
Koruyucu tedavisi nasıl oluyor?

Koruyucu tedavide; antioksidan A, C, E vitaminleri ve çinko kullanılıyor Fotodinamik tedavide ise önce toplardamardan özel bileşimli verteporfin adında bir ilaç verdikten 15 dakika sonra düşük şiddette lazer uyguluyoruz

Hasta ağrı hissediyor mu?

Göz içine enjeksiyon tedavisini, uyuşturarak yaptığımız için hasta ağrı hissetmiyor Yaşa bağlı sarı nokta hastalığının ıslak tipinde uygulanan foto-dinamik tedavi yöntemi de yüzde 60-70 oranında başarı sağlıyor