Haksız

Haksız

HAKSIZ sıf

1 Hakla, adaletle, doğrulukla bağdaşmayan şey İçin kullanılır: Haksız bir ceza Haksız kazançlarla zengin olmak Haksız bir karar

—2 Haklı gösterilebilecek, akla uygun hiçbir nedeni olmayan şey İçin kullanılır: Haksız bir itiraz Haksız bir kızgınlık

—3 Doğru, adıl davranmayan, davranışları, düşünceleri uygun, yerinde olmayan kimse İçin kullanılır; hatalı: Bu konuda çok haksızsınız Ona kızıyorsun ama aslında haksız olan sensin

—4 Haksız çıkmak, haksız olduğu anlaşılmak, davranışlarının, düşüncelerinin doğru olmadığı kabul edilmek: Bu konuda direnmen anlamsızmış bak haksız çıktın

|| Bir kimseyi haksız çıkarmak, bir kimseden söz ederken, onun hatalı olduğunu ortaya koymak: Onu savunarak beni niçin haksız çıkarıyorsun, bir şeyden söz ederken, onun herhangi bir düşüncesinde, kanısında vb yanıldığını göstermek Gelişmeler seni haksız çıkardı, söylediğin gibi kavga falan çıkmadı

|| Haksız yere hak etmediği halde, haksız olarak: Çocuğu haksız yere dövdün

— Huk Haksız ful, bir kimsenin başkasının zararına neden olan hukuka aykırı eylemi (Bk ansıkl böl ) || Haksız iktisap SEBEPSİZ- ZENGİNLEŞME'nin eşanlamlısı




—Tlc huk Haksız rekabet, aldatıcı davranışlarla ya da lylnlyet kurallarına aykırı olarak daha başka yollarda İktisadı rekabetin kötüye kullanılması (Bk ansikl böl)
be Hatalı, doğruluğa, hakka aykırı biçimde: Ona karşı haksız davrandın Haksız konuşuyorsunuz

—ANSİKL Huk Haksız fiil borç doğuran bir eylemdir Bir kimseye hukuka aykırı bir eylemiyle zarar veren kişi bu zararı gidermekle yükümlüdür Kura! olarak, haksız bir eylemle başkasına zarar veren kişinin bu zararı gidermesi için onun kusurlu olması gerekir Buna kusur sorumluluğu ilkesi denir Ancak bazı durumlarda kusur koşulu aranmadan da haksız eylemde bulunan kışı sorumlu tutulabilir Kusur sorumluluğu ilkesine göre haksız fiil sorumluluğunun koşulları şunlardır: hukuka aykırı lık, kusur, zarar, İlliyet bağı Hukuka aykı rılık eylemin haksız olması demektir Kusur kast ve ihmal olmak üzere ıkı türlüdür Kast, haksız fiilin bilerek ve istenerek işlenmesidir ihmal İse haksız fiili işleyen kişinin bunu önlemek İçin gerekil ozenı göstermemesi anlamına gelir Haksız fiili kusurlu olarak işleyen bir kışının sorumlu tutulabilmesi için bu haksız fiilin başkasına zarar vermiş olması gerekir; bir zarar doğmamışsa sorumluluk da sözkonusu olmaz

İlliyet bağı, neden-sonuç ilişkisidir Bir kişinin haksız fiilden sorumlu tutulabilmesi için işlenen eylemle doğan zarar arasında rıeden-sonuç ilişkisinin bulunması, yanı zararın bu tülden doğmuş olması gerekir Kusursuz sorumluluk ilkesi ancak yasanın özel olarak öngördüğü durumlarda uygulanır Bu sorumluluk türünde haksız tül İşleyen kişinin sorumlu tutulabilmesi için kusur dışındaki diğer koşulların (hukuka aykırılık, zarar, İlliyet bağı) bulunması gerekli ve yeterlidir Borçlar k'na göre haksız (¡¡İlerdeki kusursuz sorumluluk şu durumlarda ortaya çıkar: temyiz kudretine sahip olmayanların haksız ful sorumluluğu; adam çalıştıranların sorumluluğu; hayvan idare edenlerin sorumluluğu; yapı sahibinin sorumluluğu (md 54, 55, 56, 57, 58)
Haksız fiilden doğan zararı ve bunun tutarını kanıtlama yükümlülüğü davacıya düşer Yargıç, duruma ve kusurun ağırlığına göre tazminatın türünü ve kapsamını belirler Zarar gören kişinin eylemi zararın doğmasına ya da çoğalmasına yardım etmiş ve zararı doğuran kişinin durumunu ağırlaştırmışsa yargıç tazminat tutarını İndirebilir Haksız fiil sonucunda bir adam ölürse, zararın giderilmesi öncelikle gömme giderlerini kapsar Ölen kişinin desteğinden yoksun kalanların zararlarının da giderilmesi gerekir Haksız fiil sonucu bedensel bir zarara uğrayan kişinin bu zararlarının ve bu yüzden çalışma yeteneğinde doğan eksikliğin giderilmesi gerekir Yargıç, özel durumları göz önüne alarak, bedensel zarara uğrayan kişiye ve ölüm halinde ailesine manevi zarar karşılığı olarak uygun bir tazminat verilmesini kararlaştırabilır Haksız fiilden doğan davalar, zarar gören kişinin zararı ve onu doğuran kişiyi öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl, zarar ve bunu doğuran kışı öğrenllememlşse haksız fiilin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar

—Tlc huk Haksız rekabet, rekabetin kötüye kullanılmasıdır Haksız rekabetin sözkonusu olması için aldatıcı davranışların ya da iyiniyet kurallarına aykırı davranışların bulunması gerekir Rekabeti kötüye kullanma sonucunda bir kimsenin zarar görmesi ya da zarar görme tehlikesinin doğması da haksız rekabetin öğelerinden biridir

Türk Tic k'nun 56 maddesinde sayılan lyınıyet kurallarına aykırı davranışlar (haksız rekabet türleri) şunlardır:

1 başkalarını ya da onların mallarını, faaliyetlerini ya da ticari işlerini kötülemek;

2 başkasının ahlakı ya da malı gücü konusunda gerçeğe aykırı bilgi vermek;

3 aldatıcı reklamlar (kendi durumu ve mal varlığı, ticari faaliyetleri konusunda aldatıcı bilgiler vermek, kendini rakiplerinden üstün göstermek);

4 yanlış unvan ve sıfatlar kullanarak seçkin bir yeteneğe sahip olduğu izlenimi vermek;

5 başkalarına ait mal ve hizmetlerle karışıklık yaratacak biçimde ad, unvan, marka vb kullanmak;

6 başkalarının çalıştırdığı kişileri kandırarak onlara kötü iş gördürmek;

7 başkalarının çalıştırdığı kişileri kandırarak çalıştıkları İşletmeye ait gizil kalması gereken bilgileri sağlamak;

8 iyiniyet kurallarına aykırı bir biçimde ele geçirilen sırlardan haksız yere yararlanmak ya da bu sırları başkalarına yaymak;

9 iyiniyet sahibi kişileri aldatacak biçimde gerçeğe aykırı iyi durum belgesi ve bonservis vermek;

10 rakiplerin uydukları ış hayatına İlişkin kurallara uymayarak haksız bir biçimde onlardan daha avantajlı durum sağlamak Fıkır ve sanat eserleri k'nda da haksız rekabete ilişkin kurallar vardır Bir yapıtın ad ve görüntüleriyle çoğaltılmış örnekleri karışıklığa meydan verebilecek şekilde başka bir yapıtta ya da onun çoğaltılmış örneklerinde kullanılamaz (md 83) Bir işareti, resmi ya da sesi, bunları nakle yarayan bir alet üzerine tespit eden ya da ticari amaçlarla haklı olarak çoğaltan ya da yayan kimse, aynı işaretin, resmin ya da sesin üçüncü bir kişi tarafından aynı araçtan yararlanılarak çoğaltılmasını ya da yayımlanmasını önleyebilir (md 84)

Haksız rekabet durumunda açılabilecek davalar Türk Tıc k'nun 58 maddesinde belirtilmiştir Bu davalar şunlardır:

1 eylemin haksız rekabet olduğunun saptanması;

2 haksız rekabetin önlenmesi;

3 haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılması, yanlış ya da yanıltıcı açıklamaların düzeltilmesi;

4 kusur varsa, doğan zararın giderilmesi;

5 koşulları varsa, manevi tazminat isteği Haksız rekabet nedeniyle koşulları varsa, ceza davası da açılabilir (Türk Tıc k md 64, 65)