Karakter Ve Tip Ayrımı

TİP:
? Tek boyutludur derinliksizdir
? Toplumsal sınıfın, meslek kategorilerinin simgesidir
? Dramatik aksiyona etki eder
? Dramatik aksiyondan ya da çatışmalardan etkilenmez
? Değişim gelişim yaşanmaz
KARAKTER:
? Çok boyutludur, katmanlıdır
? Kendine özeldir
? Dramatik aksiyonu bizzat oluşturur
? Dramatik aksiyon ve çatışmalardan etkilenir

Karakter: Kişileştirme işleminde derinlemesine ele alınan oyun kişisi; kendine özgü nitelikler içinde ruhsal gelişimi olan oyun kişisi Karakterlerin, dış görünüşleri ötesinde iç yaşamları vardır
Örn: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız], Lear, [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız], Treplev, Galile vb
Tip: Tiyatroda, günlük hayatta karşımıza çıkan ve seyirciye yüzeysel özellikleri ile sunulan klasik canlandırma Örneğin fötr şapkalı, pardösülü, kendi kendine bir ofiste konuşan bir dedektif Ancak ne zaman onunla ilgili özel bir olgu öğrenirsek karakterleşmeye başlar
Dramatik Süreçlerde Karakter
Karakter: Güçlü istekleri var, kariyer var, geri dönüşü olmayan yollar var, risk var, baht dönüşü ( baht kırılması) var
Karakterlerin her yaş dönemine gidilebilir ancak tiplerin gidilmez

Geleneksel Türk tiyatrosunda karakter yoktur!

TİP VE KARAKTER AYRIMI
"Tip, geneldir; karakter, özel" ifadesi doğru Ama buradan vardığınız sonuç yanlış Bunu ifadeden önce şunu bilmekte yarar var Modern edebiyatta artık fazla TİP ele alınmıyor TİP, klasisizm akımında önemli bir yer ediniyordu Bu akımda insanların iç doğaları anlatıldığından ele alınan kahramanlar "TİP"leştiriliyordu "CİMRİ" tipi gibi Tipte kahraman tek yönüyle ele alınır o yönleri, kuvvetle vurgulanır Böylece ele alınan kahraman "GENEL"LEŞİR Ama bu genellik, -"CİMRİ" tipi üzerinden konuşacak olursak- sadece "CİMRİ"ler için söz konusudur Bu yüzden mesela destan kahramanları çoğunlukla "TİP"tir Çünkü onlar eserlerde sadece "kahramanlık" yönleriyle işlenir Dürüstlük, gözüpeklik, adil olma, şahsi menfaatlerini toplumun çıkarlarının gerisine atma gibi özellikleriyle işlenir Bu özellikler de bütün "kahraman"larda olduğu için "TİP" sözkonusu olur
Türk edebiyatında üç büyük tip vardır: "[Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız], Efruz, Zübük" gibi

Eğer kahraman bir yönüyle ele alınmıyor, bütün yönleriyle bir insan ortaya konuyorsa "ÖZEL"leşir Çünkü her insan aşık olur, ama aşkı farklı yaşar; çünkü "karekter"i farklıdır İyisiyle-kötüsüyle, güzeliyle çirkiniyle, doğrusuyla yanlışıyla, hiçbir yönü belirginleştirilmeden ele alınanlar "KARAKTER" DİR
***
AŞAĞIDAKİ TERİM SÖZLÜKLERİNİN İNCELENMESİNDE YARAR VAR:
***
Gösterim Sanatları Terimleri Sözlüğü
TİP:
Kişileştirme işleminde genel olarak ele alınan oyun kişisi Seyirci tarafından özellikleri bilinen ve kavramları getiren derinliği olmayan oyun kişisi Hiçbir ruhsal gelişimi yoktur Davranışlarıyla anlaşılır ve her oyunda aynı yolda hareket eder Örnek : Kavuklu, Pişekâr, Pantalone, Arlekino, vb
***
TİP: Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü
Sinem/TV Bir topluluktaki belirli özellikleri taşıyan bir kimseyi, bilinen kalıplar içinde yansıtan oyun kişisi
***
Ruhbilim Terimleri Sözlüğü TİP:
Benzerlerinin ana özelliklerini kendinde topladığı için örnek olarak ele alınan birey
***
Tiyatro Terimleri Sözlüğü TİP:
İnsanları genellemesine yansıtan, kendine özgü kişiliği olmayan, daha çok bilinen kalıplardaki insanları gösteren oyun kişisi