Hikaye Ve Özellikleri

hikaye nedir - hikayelerin özellikleri - kısa edebiyat türü - hikayenin unsurları - öykü

Hikayenin başlıca özelliklerini 10 madde olarak aşağıdaki gibi sıralayabiliriz :
Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların okuyucuya haz verecek şekilde anlatıldığı kısa edebi yazılara ?hikâye (öykü)? denir

Hikâye, insan yaşamının bir bölümünü, yer ve zaman kavramına bağlayarak ele alır

Hikâyede olay ya da durum söz konusudur Olay ya da durum kişilere bağlanır; olay ya da durumun ortaya konduğu yer ve zaman belirtilir; bunlar sürükleyici ve etkileyici anlatımla ortaya konur

Hikâyelerde düşündürmekten çok, duygulandırmak ve heyecanlandırmak esastır

Hikâyeler, gerçek ya da düş ürünü bir olayı kısa şekilde anlatır

Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatı türlerinden ayrılır

Hikâye, olay eksenli bir yazı türüdür Hikâyede temelde bir olay vardır ve olaylar genellikle yüzeyseldir

Hikâyeler genellikle kişilerin anılarını anlatması şeklinde oluşur

Hikâye kısa bir edebiyat türü olduğu için bu eserlerde fazla ayrıntıya girilmez Olayın ya da durumun öncesi, sonrası okura sezdirilir Okur, bazı sözcüklerden yararlanarak ve düş gücünü kullanarak kişiler hakkında ya da olaylar ve durumlarla ilgili yargılara ulaşabilir

Hikâyeler Batı?da romanla aşağı yukarı aynı dönemde oluşmaya başlamıştır Özelikle Realizm döneminde hikâye türü başlı başına bir tür olarak yetkinlik kazanmıştır

Hikâyenin Öğeleri

Hikâyenin temel unsurları ?olay, yer, zaman ve kişi?dir

a- Olay:

Öykü kahramanının başından geçen olay ya da durumdur Hikâyede temel öğe veya durumdur Hikâyeler olay eksenli yazılardır Hikâyelerde bir asıl olay bulunur Ancak bazen bu asıl olayı tamamlayan yardımcı olaylara da rastlanabilir

b- Çevre (Yer):

Hikâyede sınırlı bir çevre vardır Olayın geçtiği çevre çok ayrıntılı anlatılmaz, kısaca tasvir edilir Olayın anlatımı sırasında verilen ayrıntılar çevre ve yer hakkında okuyucuya ipuçları verir

c- Zaman:

Hikâye kısa bir zaman diliminde geçer Hikâyeler geçmiş zamana göre (-di) anlatılır Konu, yazarın kendi ağzından veya kahramanın ağzından anlatılır Özellikle durum öykülerinde zaman açık olarak belirtilmez, sezdirilir Hatta bu tür öykülerde zaman belli bir düzen içinde de olmayabilir Olayın ve durumun son bulmasından başlayarak olay ya da durumun başına doğru bir anlatım ortaya konabilir

d- Kişi:

Hikâyede az kişi vardır Bu kişiler ?tip? olarak karşımıza çıkar ve ayrıntılı bir şekilde tanıtılmaz Hikâyede kişiler sadece olayla ilgili ?çalışkanlık, titizlik, korkaklık, tembellik? gibi tek yönleriyle anlatılır Kişiler veya tipler, belli bir olay içinde gösterilir Bu tiplerin de çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtılır Romanda olduğu gibi, kişilerin bütün yönleri verilmez Bu bakımdan hikâyede kişilerin psikolojik özelliklerine de ayrıntılı olarak girilmez